Trong một cuộc hộithảo gần đây, TS.Lê Xuân Nghĩa - Phó chủ tịch Ủy ban giám sát tài chính quốcgia (NFSC) đặt dấu hỏi vì sao lãi suất thị trường cao thế mà mấy ngân hàngthương mại (NHTM) lớn mua nhiều trái phiếu chính phủ (TPCP). Có phải do thừavốn?
TS.Lê Xuân Nghĩa cho biết, NFSC cho rằng tình trạng thiếu thanh khoản cục bộ vẫndiễn ra rất căng thẳng trong hệ thống ngân hàng khiến lãi suất ngân hàng khôngnhững không giảm được mà còn đẩy mặt bằng lãi suất cao một cách không bìnhthường.
Cũng theo NFSC, trongkhi đó các NHTM lớn lại đang thừa vốn với dòng tiền dư thừa khá lớn. Biểu hiệnlà các NHTM lớn đã mua rất nhiều TPCP khiến những tháng trước, tỷ lệ trúng thầuTPCP rất cao, có phiên trúng thầu tới 100%. Ông đãdẫn ra con số 32.000 tỷ đồng TPCP được các NHTM mua trong tổng số 42.000 tỷ đồngTPCP đã phát hành tính lũy kế đến 30/6/2011.
Trả lời câu hỏi: NFSCcó mâu thuẫn với chính mình không khi đưa ra hai nhận định về tình trạng căngthẳng thiếu vốn và hiện tượng thừa vốn nên mua trái phiếu để hưởng lãi suấtthấp?", ông Nghĩa cho biết, NFSC phân tích, một số NHTM nhỏ vẫn khó khăn vìthanh khoản nên vẫn huy động với lãisuất cao kèm theo cả những hình thức khuyến mại khác.
 |
| Không tính khoản tiền mua TPCP của NHTM vào hạn mức tăng trưởng tín dụng là kẽ hở trong việc chống lạm phát” (Ảnh minh họa) |
Tuy NHTM lớn thừatiền, nhưng ở đầu vào, để giữ chân khách hàng nên vẫn phải đưa ra lãi suất huyđộng sát với mức lãi suất của các NHTM nhỏ. Ở đầu ra room tín dụng đãsử dụng hết, cho vay bất động sản bị khống chế; lãisuất cho vay cao quá, quá sức vay của nhiều DN nên cầu tín dụng giảm chỉ bằng0,29% so với cuối năm 2010. Vì vậy muaTPCP tuy được hưởng lãi suất thấp nhưng lại là một cách đểgiảm lỗ mặc dù vẫn lỗ.
Một vấn đề cũng đượcđặt ra: Tại sao vốn thừa nhưng lãi suất không giảm? “Vì đã huy động cao thì phảicho vay cao. Đó là nỗi khổ ngân hàng lớn”, ông Nghĩa nói. Ông phân tích thêm,với tỷ lệ hàng tồn kho tăng, sức tiêu thụ giảm, nhiều DN hoạt động cầm chừngkhông tăng đầu tư, nên cũng chưa mạnh dạn vay vốn lớn. Như vậy vốn dư thừa do vếcầu tín dụng giảm chứ không phải do vế cung tiền tăng.
Thực tế cho thấy,trong khi một số NHTM thừa thanh khoản, một số khác lại thiếu thanh khoản trầmtrọng tới mức phải huy động bằng mọi giá và làm cho rủi ro liên tục tăng cao.Tình trạng này sẽ khiến cho đồng vốn thì không có đầu ra nhưng sản xuất thì vẫnthiếu vốn, tăng trưởng kinh tế bị đình đốn à còn làm rủi ro nợ xấu ngân hàngngày càng lớn.
Cũng theo ông Nghĩa,nợ xấu ngân hàng tăng trung bình 8,5%/ tháng (nợ xấu bình quân tháng năm 2010chỉ có tăng bình quân 3,6%). Ông Nghĩa cho rằng, nếu phát hành đủ cả 95.000 tỷđồng TPCP như kế hoạch năm, là đã gián tiếp làm cung tín dụng tăng, tạo áp lựccho lạm phát. “Không tính khoản tiền mua TPCP của NHTM vào hạn mức tăng trưởngtín dụng là kẽ hở trong việc chống lạm phát”.
Theo Linh Chi
Pháp luật VN
