Chính sách hỗ trợ cho DN đầu tư xây dựng nhà ở xã hội được đánh giá kháthiết thực, nhưng thực tế, qua 2 năm thực hiện, các chủ đầu tư rất khó tiếpcận nguồn vốn vay ưu đãi, dẫn đến thực trạng nhiều dự án nhà ở xã hội đãđăng ký đầu tư xây dựng nhưng buộc phải đình hoãn.

Theo ông Nguyễn Trần Nam - Thứ trưởng Bộ xây dựng, Chủ tịch Hiệp hội bất độngsản VN, trong tổng số 300 dự án đăng ký xây dựng nhà thu nhập thấp, nhà ở chocông nhân, hiện mới có 5 dự án được vay vốn để thực hiện công trình với tổng vốn740,3 tỉ đồng. Hơn nữa, nguồn vốn giải ngân còn quá ít so với vốn mà các chủ đầutư đã thực hiện.

Khó khăn trong cơ chế vay

Đại diện lãnh đạo Tập đoàn phát triển nhà và đô thịVN (HUD), ông Nguyễn Đăng Nam cho biết, hiện tại tập đoàn đang triển khai nhiềudự án nhà ở xã hội với tổng diện tích 400.000 m²,tại các khu Thanh Lâm - Đại Thịnh 2 (Mê Linh) và Đặng Xá (Gia Lâm) tại Hà Nội,phường Phú Sơn, Thanh Hóa... nhưng HUD đang phải đối mặt với khả năng thu xếpnguồn vốn ưu đãi theo quy định của Chính phủ.

Nguyên nhân khiến chủ đầu tư khó tiếp cận nguồn vốnvay ưu đãi từ Ngân hàng phát triển VN (VDB) là không có tài sản thế chấp, tàisản đảm bảo để vay, vướng các quy định về thủ tục pháp lý, quy định về tính tiềnsử dụng đất đối với diện tích công cộng mà chủ đầu tư giữ lại để tổ chức kinhdoanh phục vụ hoạt động của tòa nhà, các yếu tố này làm ảnh hưởng đến giá thànhnhà thu nhập thấp.

Nhà ở xã hội: Chờ phương án gỡ vốn
Nhiều dự án mới chỉ xây dựng được phần móng hay phần xây thô, thì phải tạm dừng... chờ vốn (Ảnh minh họa: vietbao.vn)

TCty Viglacera cũng gặp khó khăn tương tự. Hiện trên văn bản giấy tờ, Viglacerađược vay 391,3 tỉ đồng từ VDB, thế nhưng, theo ông Nguyễn Anh Tuấn - Tổng giámđốc TCty Viglacera, do thành phố không chấp nhận giấy chứng nhận quyền sử dụngđất đối với dự án nhà thu nhập thấp nên các chủ đầu tư không có  tài sản thếchấp ngân hàng. Vì vậy, trên thực tế, Viglacera mới chỉ nhận được từ VDB hơn 10tỉ đồng. Trong khi đó, giá trị đầu tư cho mỗi tòa nhà mà Cty đảm nhận là trên200 tỉ đồng.

Chỉ với 10 tỉ đồng nhận được từ ngân hàng như hiện nay, ông Tuấn cho biết:“chúng tôi đã rất “thắt lưng buộc bụng” trong chế độ chính sách đối với CBCNVtrong Cty để làm sao vẫn đảm bảo chất lượng công trình như đã ký kết. Nhưng bêncạnh đó, còn một số dự án nhà ở cho công nhân tại khu công nghiệp Đông Anh đãđược lập nhưng chưa có vốn để khởi công. Trong số các dự án do Viglacera làm chủđầu tư như,  Xuân Phương, Đại Mỗ, Tây Mỗ, Từ Liêm tại Hà Nội có những dự án mớixây dựng được phần móng hay phần xây thô, thì phải tạm dừng... chờ vốn...

Hai phương án đang... trình

Để gỡ khó cho các dự án nhà ở xã hội hiện nay là một vấn đề nan giải đối các chủđầu tư. Trước thực tế này, ông Nguyễn Đăng Nam - Tổng giám đốc Tập đoàn HUD có đềxuất, xin được áp dụng quy định thế chấp bằng dự án hình thành trong tương laiđể tiếp cận thuận lợi hơn với nguồn vốn ưu đãi và quỹ đất.

Đồng thời, cũng đềnghị các ngân hàng áp dụng cơ chế tín dụng hai chiều để tạo thuận lợi cho cả chủđầu tư lẫn người mua nhà vay vốn. Khi ngân hàng cho chủ đầu tư vay vốn, kháchhàng của dự án phải nộp tiền mua nhà qua ngân hàng đó để kiểm soát việc sử dụngvốn, đồng thời giúp khách tín chấp vay tiền mua nhà bằng chính căn hộ đó.

Được biết, hiện Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản Bộ xây dựng đangtrình Chính phủ 2 phương án giải quyết vốn cho các dự án xây dựng nhà ở xã hội.Đối với phương án thứ nhất, các ngân hàng thương mại được ủy thác sẽ huy độngnguồn vốn bổ sung, kết hợp với nguồn vốn tự có của chủ đầu tư dự án dự kiến tốithiểu bằng 15% tổng mức đầu tư dự án, tương đương 1.300 tỉ đồng và vốn do cácngân hàng thương mại huy động khoảng 7.600 tỉ đồng.

Nhiều chủ đầu tư không thể lấy đất dự án làm tài sản thế chấp do địa phương không chấp nhận giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đối với dự án nhà thu nhập thấp.

Đồng thời, Chính phủ sẽ hỗtrợ bù lãi suất 4% đối với các dự án nhà ở dành cho người có thu nhập thấp trongthời gian 2 năm từ Quỹ dự trữ ngoại tệ của quốc gia với số tiền khoảng 717 tỉđồng. Phương án này được các chủ đầu tư hết sức ủng hộ, tuy nhiên, theo cácchuyên gia, trong hoàn cảnh “eo hẹp” vốn hiện nay, thì việc bù lãi suất 4% từQuỹ dự trữ ngoại tệ của quốc gia sẽ là khó khả thi.

Phương án 2 được coi là khả thi hơn khi dự án nhà ở dành cho người có thunhập thấp được vay vốn theo phương thức cấp phép tín dụng có hoàn trả vớithời hạn cho vay và trả nợ tối đa 10 năm. Riêng đối với các dự án đầu tư xâydựng dành cho công nhân lao động tại các khu công nghiệp, sinh viên thuêđược áp dụng thời gian vay tối đa  15 năm, thời hạn cho vay từng dự án đượccác ngân hàng thương mại và hội đồng quản lý quyết định.

Theo Mai Thanh
DĐDN