Khá nhiều đại diện bộ, ngành,doanh nghiệp đã đưa vấn đề lạm phát năm nay ra bàn thảo tại cuộc họp giao bansản xuất tháng 9, vừa được tổ chức sáng 27/9 tại Bộ Kế hoạch và Đầu tư.

Mức tăng đột biến chỉ số giá tiêu dùng lên tới 1,31% trong tháng 9 (so với tháng8), sau 5 tháng chỉ dao động ở mức thấp, dẫn tới nhiều quan ngại về diễn biếnchỉ số gia tiêu dùng (CPI) sắp tới. Phải lường trước được những biến động để cógiải pháp điều hành phù hợp, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Đặng Huy Đông mởlời với các đại biểu. 

Lần đầu tiên chủ trì cuộc họp định kỳ hàng tháng này, ông Đông muốn tập trungvào những khó khăn để tìm giải pháp, hơn là nghe các báo cáo đã gửi từ trước,trong đó “rung lên” nhiều con số đầy tự hào. Và lạm phát, ngay lập tức, là sựphản hồi đầu tiên.

Những tác nhân hiển hiện ảnh hưởng đến CPI các tháng cuối năm có thể dễ dàngđiểm mặt như nhóm nguyên nhân đã xuất hiện từ tháng 8; chu kỳ tiêu dùng và đầutư cuối năm; các rủi ro tiềm ẩn về thiên tai, dịch bệnh…

Theo bà Nguyễn Thị Ngọc Vân, Vụ trưởng Vụ Tổng hợp (Tổng cục Thống kê), nhữngyếu tố tác động đến chỉ số giá tiêu dùng vừa qua như xăng dầu, học phí sẽ còntiếp tục ảnh hưởng đến giá cả trong các tháng tới. 

Bà Vân cũng đặc biệt lưu ý đến tác động từ việc điều chỉnh tỷ giá của Ngân hàngNhà nước vừa qua. Tăng tỷ giá sẽ ảnh hưởng đến giá hàng hóa nhập khẩu, làm tăngchí phí đầu vào sản xuất và đẩy giá thị trường lên cao, bà phân tích.

Nhiều quan ngại sau đột biến CPI tháng 9
Mức tăng đột biến chỉ số giá tiêu dùng lên tới 1,31% trong tháng 9 ( so với tháng 8), sau 5 tháng chỉ dao động ở mức thấp, dẫn tới nhiều quan ngại về diễn biến CPI sắp tới

Sau mức 8,8 tỷ USD của năm ngoái, khả năng cán cân thanh toán thâm hụt tiếp 4 tỷUSD trong năm nay, theo dự báo của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, khiến nguyên nhân từtỷ giá trở nên đáng lo ngại hơn.

Một đại diện của Ngân hàng Nhà nước tham dự buổi họp cũng lưu ý, mặc dù nhậpsiêu đã được khống chế thành công ở mức dưới 20% tổng kim ngạch xuất khẩu, tuynhiên, nếu so với 6,5 tỷ USD nhập siêu của 9 tháng đầu năm ngoái thì giá trịtuyệt đối của cùng kỳ năm nay vẫn cao hơn, đã đạt gần 8,6 tỷ USD.

Mấy năm gần đây, nhập siêu đều trên 10 tỷ USD gây khó khăn cho thanh khoản ngoạitệ, tạo sức ép lên tỷ giá, đồng thời là lạm phát, vị này lưu ý.

“Tôi chia sẻ quan điểm này, giá trị tuyệt đối của nhập siêu mới là quan trọng vàđó mới là bản chất của giao ban, cần đưa vào báo cáo trình Chính phủ”, Thứtrưởng Đông nói.

Ở một góc nhìn khác, vấn đề cân đối tiền hàng cũng mang tới lo ngại. Theo bà Vân,tiêu dùng thường tăng trong những tháng cuối năm, có thể ảnh hưởng cả trực tiếpvà gián tiếp đến giá cả. Trong khi đó, các công trình đầu tư trong năm nay lạibước vào giai đoạn tăng tốc giải ngân trong những tháng sắp tới.

Ông Phạm Đức Hồng, Vụ trưởng Vụ Đầu tư (Bộ Tài chính) đưa thêm dẫn chứng. Trướcsức ép phải giải ngân, nếu không muốn bị điều vốn sang các công trình khác, mộtsố dự án đã có hiện tượng “chạy” tạm ứng (theo quy định được phép tạm ứng 30%).

Nếu các địa phương phát hiện thấy có hiện tượng giải ngân tăng nhanh thì cần lưuý xem có dự án nào chạy tạm ứng không, ông Hồng lưu ý.

Việc các đơn vị thi công xin tạm ứng, dù theo quy định của pháp luật, nhưng khikhối lượng chưa có thì khoản tiền được “tuồn” ra thị trường có thể dẫn tới nhữngmất cân bằng về tiền - hàng, là nguyên nhân gây sức ép lên chỉ số giá tiêu dùng.

Ngoài ra, các nhân tốc bất thường của thời tiết, dịch bệnh cũng không thể loạitrừ. Nếu thiên tai xảy ra trên diện rộng, tác động đủ lớn, hoặc diễn ra tạinhững khu vực nhạy cảm (ví dụ tại miền Trung làm cắt đứt đường vận chuyển lươngthực), thì việc kiềm chế lạm phát sẽ khó khăn hơn.

Theo Anh Quân
VnEconomy