Nhân chuyến thămchính thức Việt Nam hồi cuối tháng 10/2010, Tổng thống Nga Dmitri Medvedev đềnghị được gặp những người học trò cũ của cha mình, Giáo sư - Phó Tiến sĩ AnatolyAfanasievich Medvedev thuộc Viện Công nghệ Leningrad. Và mong muốn của ông đãđược đáp ứng.

Tối31-10-2010, Cung Văn hóa Hữu nghị Hà Nội không còn một chỗ trống với sự có mặtcủa hàng nghìn người Việt từng học tập, công tác ở Liên Xô và nước Nga ngày nayđể tham dự cuộc giao lưu với Tổng thống Nga Medvedev.

Đặc biệt,trong cuộc gặp mặt ấy còn có sự hiện diện của những cựu sinh viên thuộc ViệnCông nghệ Leningrad (Liên bang Xô viết trước đây), được Giáo sư AnatolyAfanasievich Medvedev - người cha quá cố của Tổng thống Nga Medvedev, hướng dẫnkhi họ làm nghiên cứu sinh tại trường. Họ đến cùng con cháu để được chào, đượcgặp và chúc mừng con trai thầy giáo cũ nay đang đảm nhiệm cương vị nhà lãnh đạocao nhất nước Nga.

Đitìm học trò của thầy Anatoly Medvedev

Trước chuyếnthăm chính thức của Tổng thống Medvedev đến Việt Nam, Bộ Ngoại giao Nga đã gửithư tới Đại sứ quán Việt Nam ở Matxcơva đề nghị tìm kiếm những sinh viên ViệtNam chuyên ngành Hóa học tại bộ môn Quá trình và Thiết bị hóa học Viện Công nghệLeningrad giai đoạn 1965-1987, nhất là những nghiên cứu sinh được thầy AnatolyMedvedev hướng dẫn. Ngay từ đầu năm 2010, việc tìm kiếm thông tin của những cựusinh viên này được Phòng Công tác lưu học sinh thuộc Đại sứ quán Việt Nam tạiNga được tiến hành.

Với sự trợgiúp của các sinh viên Việt Nam đang học tập tại Viện Công nghệ SaintPetersburg, cán bộ Phòng Công tác lưu học sinh bỏ ra nhiều công sức tìm kiếm,tập hợp tất cả những luận án Phó tiến sĩ (sau này được công nhận là học vị tiếnsĩ) của các nghiên cứu sinh Việt Nam giai đoạn 1965 -1987 với hy vọng tìm đượcthông tin về các học trò của thầy Anatoly Medvedev. Họ tìm thấy 11 hồ sơ củanghiên cứu sinh thời kỳ thầy Anatoly Afanasievich Medvedev còn giảng dạy vớinhững thông tin cơ bản như họ tên, năm bảo vệ luận án và đơn vị công tác.

Lần theonhững thông tin trong hồ sơ tìm được ở Thư viện Viện Công nghệ Leningrad, cáccán bộ thuộc Hội Hữu nghị Việt - Nga và Bộ Ngoại giao liên hệ với ông Phan TamĐồng, đang sinh sống ở phố Cát Linh (Hà Nội).

Ông xác nhậntrong danh sách 11 nghiên cứu sinh này, chỉ có 2 người làm việc trực tiếp dướisự hướng dẫn của thầy Anatoly Afanasievich Medvedev. Đó là TS Phùng Văn Phương,bảo vệ luận án năm 1969 và PGS-TS Nguyễn Trọng Khuông, bảo vệ năm 1971. Ông Đồngnăm nay 69 tuổi, là bạn thân của PGS-TS Nguyễn Trọng Khuông từ thời còn làmnghiên cứu sinh ở Liên Xô.

Ngay sau đó,những người tìm kiếm liên hệ với TS Phùng Văn Phương, đã nghỉ hưu và sinh sống ởHà Nội. Tuy nhiên, do tuổi cao, trí nhớ không còn minh mẫn, ông Phương hầu nhưkhông còn ký ức gì về thời sinh viên ở Liên Xô. Các cán bộ này cũng liên hệ đếnnhà riêng PGS-TS Nguyễn Trọng Khuông. Nhưng thật không may, ông Khuông đã mấtcách đây 16 năm khi còn là giảng viên Đại học Bách khoa Hà Nội.

Bứcảnh chụp với cha Tổng thống

Hội Hữu nghị Việt - Nga đưa ra đề xuất trong buổi gặp gỡ vớiTổng thống Medvedev, các nghiên cứu sinh thời kỳ GS Anatoly Medvedev còn giảngdạy sẽ tặng Tổng thống một vài món quà kỷ niệm thể hiện tình cảm của những họctrò đối với người thầy đã quá cố của mình.

Được thamvấn, TS Phan Tam Đồng chợt nhớ đến bức ảnh mà người bạn thân Nguyễn Trọng Khuôngcủa mình chụp cùng Giáo sư hướng dẫn, thân sinh của Tổng thống Medvedev.

"Có dịp đượcxem nhiều ảnh của anh Khuông khi còn ở Liên Xô, tôi nhớ đến bức hình anh chụpchung với thầy Anatoly Afanasievich Medvedev" - ông Đồng kể. Rồi ông liên hệ vớibà Hiếu - vợ ông Khuông và được biết gia đình bà vẫn lưu giữ trong album ảnh củagia đình những bức ảnh chồng bà chụp trong thời gian ông làm nghiên cứu sinh.

Tức tốc đếnnhà bà Hiếu, ông Đồng vui mừng nhận ra ngay bức ảnh ông Khuông chụp chung vớiGiáo sư Anatoly Afanasevich Medvedev trong phòng thí nghiệm tại Viện Công nghệLeningrad. "Tổng thống Medvedev rất giống cha. Tôi còn nhận ra bức ảnh này nhờthiết bị chiết suất các chất hóa học. Hai người trong hình đúng là người hướngdẫn và học trò" - ông Đồng chia sẻ.

Bộ Ngoạigiao Việt Nam và phía bạn cũng đều xác nhận người trong ảnh chụp với ông Khuôngđúng là người cha đã mất năm 2004 của Tổng thống Medvedev.

Trong buổigặp gỡ với Tổng thống Nga tối 31-10, ông Phan Tam Đồng thay mặt cho các nghiêncứu sinh thời kỳ cha của Tổng thống còn giảng dạy, tặng mẹ và vợ Tổng thống 2chiếc khăn lụa Hà Đông, tặng Tổng thống bức tranh thêu Khuê Văn Các. TS NguyễnViệt Sơn - con trai cố PGS-TS Nguyễn Trọng Khuông thay mặt bố tặng Tổng thốngbức ảnh chụp phóng to của ông Khuông và GS Anatoly Medvedev.

Mốiduyên nợ với đất nước Xôviết

Một ngày saukhi diễn ra buổi gặp mặt xúc động ấy, chúng tôi tìm đến nhà cố PGS-TS NguyễnTrọng Khuông trong một con ngõ nhỏ phía sau Trường Đại học Bách khoa Hà Nội.Tiếp chúng tôi là bà Ngô Thị Hiếu - vợ thầy và TS Nguyễn Việt Sơn - con traithầy, giảng viên trẻ của Đại học Bách khoa Hà Nội.

…NguyễnTrọng Khuông sinh năm 1936 ở Bắc Ninh, là sinh viên khóa 1 Đại học Bách khoa HàNội từ năm 1959- 1963. Ra trường với tấm bằng xuất sắc, Nguyễn Trọng Khuông đượcgiữ lại trường làm cán bộ giảng dạy. Năm 1966, ông được cử sang Liên Xô lấythiết bị dạy học cho Trường Đại học Bách khoa Hà Nội. Đến năm 1968, ông được cửđi làm nghiên cứu sinh khoa Thiết bị chiết suất chất hóa học, Viện Công nghệLeningrad.

Ở đây,nghiên cứu sinh Nguyễn Trọng Khuông làm việc dưới sự hướng dẫn của Giáo sưAnatoly Afanasevich Medvedev. Khi đó Tổng thống Nga Medvedev chỉ mới là cậu bé5-6 tuổi. Bảo vệ thành công luận án Phó Tiến sĩ Hóa học, ông Khuông trở vềtrường tiếp tục làm cán bộ giảng dạy và có nhiều cống hiến cho khoa.

Dù ngườichồng, người cha ấy đã nằm xuống cách đây 16 năm, nhưng những kỷ vật về đất nướcNga Xôviết sau gần 40 năm nay vẫn được gìn giữ cẩn thận. TS Nguyễn Việt Sơn chỉcho chúng tôi chiếc quạt điện tai voi mà mẹ anh vẫn sử dụng. Rồi những chiếcchậu nhôm, chiếc máy quay đĩa với những đĩa nhạc Nga rất lớn, những bức ảnh,cuốn sách về đất nước và con người Nga đều được gia đình anh trân trọng, gìngiữ. Điều gợi nhắc nhiều nhất về những năm tháng PGS-TS Nguyễn Trọng Khuông sinhsống, học tập ở Nga là cái tên Việt Nga của cô con gái đầu lòng.

Việt Nga giờđang sinh sống ở nước ngoài, còn Nguyễn Việt Sơn tiếp nối con đường của bố. Anhcó bằng Tiến sĩ ở Pháp và đang là giảng viên khoa Điện, bộ môn Kỹ thuật đo vàtin học công nghiệp thuộc Đại học Bách khoa Hà Nội.

Theo DânViệt