Những kỳ cây cổ thụ bí hiểm nhất thế giới

Từ trên những cành cao củachúng, hàng bao thế kỷ đang nhìn ngắm chúng. Những cây cổ thụ lão niên đó làchứng tích của lịch sử loài người, và chúng đáng được quý trọng vì tuổi thọ.Liệu Unesco có cần phải đưa chúng vào danh sách di sản thế giới chăng? 

Nhà thực vật học Jean-Marie Peltkhẳng định rằng: “Những cây cổ thụ là các dấu tích độc đáo đã vượt qua thờigian, mang nặng truyền thuyết và lịch sử”. Thế nhưng, những sức mạnh củathiên nhiên đó lại ít được người ta biết đến hơn là các đền đài. Đúng là một sựbất công cho dù chúng có thể chết, bởi vì khi còn sống, chúng cũng đáng được bảovệ. Cây sồi Marie-Antoinette ở lâu đài Versailles là biểu trưng. Nó đã được cứusống nhờ một bà hoàng hậu thích nằm nghỉ dưới bóng mát của nó. Nó bị đốn hạ vàotháng 2.2005 lúc được 324 năm tuổi, thân của nó được trưng bày gần vườn ươmTrianon.

Cách Rouen 50 kilômét, tại Allouville-Bellefosse có một cây sồi khác vẫncòn đứng vững từ thời nhiễu loạn cuối thế kỷ 17. Vào năm 1696, vị linhmục giáo phận địa phương cho khoét một hốc trong thân cây để làm nhànguyện và phòng ở của một tu sĩ ẩn dật. Nơi đó đã trở thành địa điểmhành hương nguyện cầu Đức Mẹ. Một thế kỷ sau, khi những cái đầu rơi rụngnhư sung, cây sồi nhà nguyện đó sống sót được nhờ thiên tài của thầygiáo Jean-Baptiste Bonheur. Ông cho đóng tấm biển đề “Đền thờ của Lýtrí” lên thân cây. Khi những người cách mạng kéo đến định đốn hạ “cái ổthuyết giáo” đó, họ đành rút đi khi nhìn thấy tấm biển lý tưởng của cáchmạng.

Kích thước những cây cổ thụ đó tương xứng với tuổi tác của chúng. TạiMexico, trên quảng trường của thành phố Tule có cây “El Arbol”, một câybách hơn 2.000 năm tuổi với chu vi gốc đến 58 mét. Trước khi người TâyBan Nha đến xâm chiếm vào năm 1556, cây bách đó sống giữa khu đầm lầy,nhưng giờ đã khô cạn. Vào năm 1994, nhà chức trách Mêhicô lo lắng khithấy cây chết dần. Các chuyên gia nhận định rằng cây bị thiếu nước. Thếlà người ta bắt đầu tưới cho cây thường xuyên và du khách không được đếnquá gần cây.

Tuy nhiên những cây cổ thụ bách niên lại rất yếu ớt, chúng là nạn nhânđầu tiên khi môi trường bị xuống cấp. Tại Morondava trên đảo Madagascarcó một con đường trồng những cây baobab khổng lồ tạo nên cảnh tượng kỳvĩ. Những thân cây thẳng trơn vươn lên trời, tận cùng là một tán lá nhỏ.Người dân Mêhicô hay nói đùa rằng chúng bị quỷ dữ nhổ đi rồi trồng ngượcrễ lên trên. Madagascar có 7 loài trong tổng số 8 loài baobab trên thếgiới, nhưng loài baobab ở Morondava đang bị đe dọa bởi nạn cháy rừng vàvì dân làng thường lấy vỏ cây lợp mái nhà.

Vào tháng 3 vừa qua, hội “Những người bạn của Trái đất” đã đề ra mộtchiến dịch bảo vệ cây moabi - loài cây lớn nhất trong rừng già châu Phi- mà một số sống đến 2.500 năm. Thổ dân Pygmée xem chúng như là thầnrừng và dùng chúng vì các đặc tính trị bệnh, còn người Bantou lấy hạtcủa chúng để trích dầu. Cây moabi bảo vệ và nuôi dưỡng các bộ tộc ở vùngchâu thổ sông Congo. Đồng thời chúng cũng là nguồn lợi: 3/4 số cây moabiđược xuất khẩu sang Pháp để đóng tủ bàn. Do nạn phá rừng ồ ạt nên câymoabi có nguy cơ tuyệt tích trong những thập niên tới. Có gần 80% rừngnguyên sinh đã bị con người tàn phá.

Những cây thông Bristlecone trong sa mạc White Mountains ở California cótuổi thọ tương đương với các kim tự tháp ở Ai Cập. Chúng được phát hiệnvào thập niên 50 trên độ cao 3.000 mét, và 17 cây trong số đó vượt quá4.000 năm tuổi, và cây “Mathusalem” già nhất thế giới hiện nay đã được4.771 năm. Vào năm 1964, một sinh viên địa lý học đi lùng tìm một câygià hơn. Do sơ suất nên anh ta làm gãy cái khoan trong một thân cây vàcho nhân viên kiểm lâm đốn cây. Sau đó người ta đếm được thân cây đó cóđến 4.950 vòng tuổi. Quả là một kỷ lục bị tàn lụi quá nhanh.

Ở Nhật, những cây long não rất thiêng liêng. Chúng mọc trong các đền thờThần đạo của những thành phố ven biển. Tại Atami cách thủ đô Tokyo 70kilômét có cây long não lớn thứ nhì trong nước. Trong thập niên 70 nó đãchịu được một đợt sóng thần, gốc cây khổng lồ của nó chắn lại sự tấncông của bức tường nước cuồng nộ. Từ đó những kẻ tín ngưỡng đổ xô đến đểcầu nguyện thần cây và đi quanh gốc cây. Theo truyền thuyết, mỗi vòngtheo chiều kim đồng hồ sẽ phù hộ người ta thọ thêm 1 năm tuổi, hay sẽgiảm thọ 1 năm nếu đi ngược lại.

Tại một tu viện ở thị trấn cổ Ayatuya cách Bangkok 80 kilômét về phíaBắc có một cây đa mà rễ của nó bao lấy một pho tượng đầu đức Phật. Nhưngai đã đặt pho tượng vào đấy? Vào thế kỷ 18, quân Miến Điện xâm lăng đãtàn phá khu vực đó, cướp bóc các đền miếu và chặt đầu những bức tượng.Có lẽ một trong số đó đã tình cờ rơi vào gốc cây đa rồi được rễ cây ômlấy.

Một cây sồi được đặt tên là “cây sồi quạ” ở Erle (Đức) có hình dáng rấtghê gớm. Ngày trước đó là nơi đặt miếu thờ thần chim Wotan. Nó nổi tiếngvì vào thế kỷ 13, hoàng đế xứ Westphalie đã lập một tòa án bí mật dướigốc cây để xử tội những kẻ chống đối. Đến thế kỷ 19, thân cây bị mụcruỗng hoàn toàn. Bên trong đó, bá tước Clèves mở tiệc đãi 20 quan khách.Gốc cây có đường kính 12 mét, và hiện nay cây phải sống dựa vào nhữnggiá đỡ.

Một cây đa ở Sri Lanka là cây thiêng liêng nhất thế giới. Nó xuất xứ từchính cây đa mà đức Phật đã ngồi tu vào thế kỷ thứ 6 trước CN. Trước khicây này chết đi, một công chúa Sri Lanka đã cho chiết cành đem về trồngtại Anuradhapura. Mới đây, phe “Những con hổ Tamil” ở Ấn Độ định cho nổmìn cây đa mà họ cho là biểu tượng của “sự áp bức của Phật giáo” đó.

Tại Madagascar, các rễ cây từ một cây đa duy nhất đã mọc lên thành nhiềucây đa con. Cách đây 200 năm, một trận hạn hán đã đe dọa cả đất nước. Đểlàm dịu cơn giận dữ của thần linh, các thầy tu đã hiến tế một trinh nữ.Cây đa đã mọc lên từ thân xác của cô gái đó.

Theo Thiên Nhiên Việt Nam