Herman Simm từng được coilà anh hùng khi thành lập lực lượng bảo vệ tòa nhà quốc hội và chính phủ hồitháng 5-1990
Tột đỉnh vinh quang của HermanSimm là ngày 6-2-2006, ông được Phủ Tổng thống Estonia mời đến nhận “Huân chươngSao Trắng”, một trong những huân chương cao quý nhất của nước Cộng hòa Estonia,độc lập từ năm 1991. Thành tích của Simm là “tận tụy với tổ quốc Estonia”.
Sự kiện long trọng nói trên trở thành chuyện đàm tiếu của thiên hạ sau khi vợchồng Herman Simm bị bắt về tội làm gián điệp cho Nga vào ngày 21-9-2008.
Người anh hùng của nền Cộnghòa Estonia
Herman Simm là con ngoài giá thú, sinh ngày 29-5-1947 tại thành phố nhỏ bé mangtên Suure-Jaani. Năm lên ba, mẹ ông lấy chồng khác. Simm được giao cho bà ngoạivà bà dì nuôi ăn học. Ở trường học, Simm nổi tiếng là học sinh có tham vọng, họchành chăm chỉ và thích ứng tốt với mọi hoàn cảnh.
Năm 1966, Estonia là một phần của lãnh thổ Liên Xô. Trong lúc học trường hóahọc ở Tallinn, Simm chứng kiến một vụ ẩu đả giữa một băng đảng thanh niên vàcảnh sát trước cửa một rạp chiếu bóng ở ngoại ô thủ đô. Simm giúp cảnh sát dẹpđược băng đảng vừa kể.
| |
| Valery Zentsov, sếp của Herman Simm |
Cảnh sát tỏ vẻ ngạc nhiênđược một sinh viên giúp đỡ. Họ mời Simm làm việc cho họ. Nhà báo MihkelKarnas, tác giả phim tài liệu Nội gián nói về trường hợp của Herman Simmtrên đài truyền hình Estonia: “Đó là bước khởi đầu của Simm làm việc chotình báo Nga (KGB)”. Simm giấu kín công việc bí mật của mình với giađình.
Sau đó Herman Simm gắn bó cuộc đời mình với ngành cảnh sát. Năm 1975, ông tốtnghiệp với tấm bằng danh dự Học viện Quân sự Bộ Nội vụ của Liên Xô. Rồi ông gianhập Đảng Cộng sản Estonia, một điều hết sức cần thiết vì công việc của ông làtháp tùng các đoàn đại biểu Estonia đi công tác nước ngoài.
Con gái của Simm, sinh năm 1974, là kết quả của một mối tình lãng mạn với mộtcô tiếp viên hàng không. Hiện nay bà này là chuyên viên về máy tính ở Europol,tổ chức cảnh sát châu Âu.
Khi Liên Xô tan rã, Simm mang lon đại tá. Ông có trong tay 44 huy chương trongđó có 3 huy chương chiến công. Tuy nhiên, thế giới cũ của ông không tồn tại đượclâu. Khi nước Cộng hòa Xô viết Estonia giành được độc lập năm 1991, KGB rút khỏitrụ sở ở Tallinn và cắt đứt mọi quan hệ với Herman Simm.
Thế rồi Herman trở thành một người hùng của nền độc lập Estonia. Khi những ngườichống đối chủ trương giành độc lập tấn công tòa nhà quốc hội và tòa nhà chínhphủ nằm trên đồi Toompea ở trung tâm Tallinn ngày 5-1-1990, Herman Simm tổ chứcphòng vệ rất hữu hiệu.
Sau sự cố này, Simm được tuyên dương anh hùng. Tin tức đồn đại cũng cho rằngSimm đã bí mật giúp người Nga rút khỏi Tallinn.
Với công trạng nói trên, Herman Simm được bổ nhiệm làm cảnh sát trưởng huyệnHarju, bao gồm thủ đô Tallinn. Simm đứng ra giám sát cuộc rút lui của Hồng quânLiên Xô. Ông ta cũng giám sát việc tháo gỡ các đầu đạn hạt nhân của Liên Xôtrên lãnh thổ Estonia.
Chuyến đi định mệnh
Năm 1994, Herman Simm được thăng chức chỉ huy trưởng lực lượng cảnh sát Estonia.Tuy nhiên, 6 tháng sau, Simm bị cách chức vì bị cáo buộc tham nhũng, điều mà ôngta cực lực phản đối. Simm được đề nghị giữ một chức khiêm tốn hơn nhưng ông tatừ chối rồi xin nghỉ hưu.
Tháng 7-1995, quan hệ tình cảm với cô bạn gái nhỏ hơn 20 tuổi sứt mẻ. Buồn bã,Simm đi Tunisia để giải sầu. Ít nhất, đó là lý do mà Simm viện ra để giải thíchchuyến đi bất thường của mình.
Tại Tunisia, tình cờ Simm gặp một người mà ông cho rằng là người quen cũ trongnhững ngày còn liên lạc với KGB. Cuộc gặp diễn ra trong ngôi chợ một khu dân cưHồi giáo ở thủ đô Tunis. Một người đàn ông nói với Simm: “Tôi đây, Valentin”.
Valentin là bí danh của Valery Zentsov, một người Nga sinh ở Berlin năm 1946.Cũng giống như Simm, Valentin học đại học ở Tallinn và khởi nghiệp ở KGB từ lúccòn trẻ.
Năm 1991, Valentin chính thức nghỉ hưu ở Nga, Nhưng theo báo cáo mật của NATO,nghỉ hưu chỉ là một vỏ bọc. Valentin được giao nhiệm vụ xây dựng mạng lưới điệpviên ở các nước vùng biển Baltic.
Valentin gặp Simm đương nhiên là có chủ đích. Sau này, Simm thú nhận lúc đầu ôngtừ chối lời mời cộng tác với SVR (Cơ quan Tình báo Hải ngoại Nga) của Valentin.Nhưng lúc đó Simm vừa bị cách chức, cảm thấy mình vô dụng.
Bên bàn uống bia,Valentin an ủi Simm: “Đừng lo chuyện đó”. Valentin vừa xoa vừadọa tiết lộ quá khứ KGB của Simm. Sau 4 chai bia, Simm nói ông sẽ làm việc trởlại với hàm đại tá.
Các nhà điều tra NATO tin rằng kể từ đó, Simm đóng vai trò điệp viên SVR “nằmvùng” ở Estonia chuẩn bị cho một sự trở lại huy hoàng hơn.
Sau khi trở về từ Tunisia, Simm được triệu tập đến trình diện Bộ Quốc phòngEstonia mà không hề được báo trước. Simm được bổ nhiệm làm giám đốc bộ phận phântích của bộ. Một phần công việc của Simm là tiếp xúc với EU (Liên hiệp châu Âu)và NATO chuẩn bị cho việc Estonia gia nhập tổ chức quân sự này.
Kể từ đó, Simm bí mật chuyển giao cho Nga tất cả những thứ gì nằm trong tầmtay, dưới hình thức photocopy hoặc ảnh chụp tài liệu. Valentin dạy cho Simm“mánh” gửi tài liệu rất kỹ, từng chi tiết. Ví dụ, Valentin dạy Simm giấu cuộnphim trong hộp bìa cứng thức uống màu đỏ hoặc cam đập dẹp như thể là rác rồi đemra công viên quăng vào thùng rác. Nhưng cách này chỉ xài một lần mà thôi.
Tính chung, Valentin và Simm gặp nhau cả thảy 16 lần ở 10 nước khác nhau.
Cũng trong thời gian đó, có tin Simm được Bundesnachrichtendienst (Cơ quan Tìnhbáo Hải ngoại Đức, gọi tắt là BND) mời cộng tác. Simm cũng chấp nhận lời mờinày. Nhiệm vụ của Simm là cập nhật hóa thông tin về các hoạt động của Nga và củacác tổ chức tội phạm ở các nước vùng Baltic. Simm được trả tiền rất hậu hĩ.
Theo Văn Anh
