Do chịu tác động của biến đổikhí hậu và ảnh hưởng trực tiếp của lũ từ thượng nguồn sông Đà, sông Hồng và lũrừng ngang từ Hòa Bình đổ về nên nhiều tuyến đê trên địa bàn thành phố Hà Nội đãxảy ra sự cố.

Mới đây, sự cố gây sạt lở nghiêm trọng kè Thanh Am và Sen Hồ trên tuyến sôngĐuống là một trong những yếu kém bộc lộ, cảnh báo hệ thống đê điều chưa đáp ứngđược yêu cầu chống lũ.

Nhằng nhịt những vết nứt và sạt lở

Nơm nớp âu lo trong mùa mưa lũ
Ảnh minh họa.

Ai đến kè Thanh Am thuộc đê hữu Đuống (quận LongBiên), chứng kiến nhiều vết nứt nhằng nhịt, lạicàng âu lo cho sự an toàn của tuyến đê này.

Vị trí K3+700 đến K5+120 bị thắt hẹp, chế độdòng chảy phức tạp, nước lũ luôn áp sát thúc vàobờ gây ra tình trạng sạt lở. Nhiều vết nứt đangphát triển nhanh, trở thành các tổ hợp vết nứtnhư muốn kéo đổ cả đoạn đê xuống sông. Đặc biệt,tại vị trí K4+930 đến K4+957 có một vết nứt dài27m, rộng từ 0,2-0,7m ở cao trình dương 4,5m sắpđổ ụp xuống sông Đuống.

Chi cục phó Chi cục đê điều và phòng chống lụtbão Hà Nội Nguyễn Vĩnh Liên cho biết những nămtrước, kè Thanh Am từ K3+700 đến K5+120 thườngxuyên xảy ra các cung trượt, lòng sông bị bàomòn xói sâu ảnh hưởng đến sự ổn định của kè.

Năm 2006, ở đây đã xảy ra một cung trượt tươngứng vị trí K4+912 đến K4+969 dài 57m, cao trìnhđỉnh cung trượt tại cơ kè dương 8,5m, đáy cungtrượt (tại khay chân kè) dương 5m, toàn bộ máikè đoạn này đã bị sụt, trượt xuống.

Cách đó không xa, kè Sen Hồ tương ứng với K8+394đến K19+750 đê hữu Đuống cũng đang xảy ra sự cố.Vị trí sạt lở trên kè này nằm ở bờ lõi sôngcong, mái kè là mái đê, dòng chảy thường xuyênthúc mạnh vào thân kè. Ở phía bờ Tả đối diện đầukè Sen Hồ có bãi bồi tạo dòng chủ lưu thúc thẳngvào đầu kè, bào mòn chân kè, do đó từ năm 1979đến nay, ở đây liên tục phát triển các sự cố nứtnẻ.

Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân quận Long Biên ĐỗHuy Chiến lo rằng nếu chậm xử lý sự cố kè ThanhAm và Sen Hồ, không ai dám khẳng định sự an toàncủa các tuyến đê này trong mùa lụt bão năm nay.Đoàn công tác của Ủy ban Nhân dân và Sở Nôngnghiệp và Phát triển Nông thôn thành phố Hà Nộiđã khảo sát nhưng chưa thấy triển khai thi côngđể người dân địa phương an tâm khi mùa lụt bãođang kề cận.

Sống cạnh miệng hà bá

Mới đây, tại Hội nghị triển khai công tác phòngchống lụt bão năm 2010 do Ủy ban Nhân dân thànhphố tổ chức, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Pháttriển Nông thôn Trần Xuân Việt đánh giá chấtlượng chín tuyến đê chống lũ thường xuyên trênsông Đà, sông Hồng, sông Đuống, sông Cà Lồ, sôngCầu, đê Vân Cốc dài gần 273km của thành phố chưathật sự đồng đều.

Đơn cử như thân đê hữu Đà, khi mực nước sông báođộng 2 trở lên, đoạn từ K5+900 đến K6+200 xảy rahiện tượng thẩm lậu nước trong tại mái đê và cơđê phần hạ lưu.

Cũng trên tuyến đê này, đoạn từ K4+00 đến K5+700thuộc khu vực kè Khê Thượng được xác định là vịtrí xung yếu vì kè gần đê dòng chủ lưu luôn ápsát mái kè, nơi đây lại có cống trạm bơm Sơn Đàdưới đê nên rất nguy hiểm.

Năm 1971, khu vực này đã bị vỡ đê. Khi có lũ caocó thể xảy ra tình trạng sạt trượt mái đê và sựcố trạm bơm Sơn Đà.

Với đê hữu Hồng, theo đánh giá của Chi cục đêđiều và phòng chống lụt bão Hà Nội, khi mực nướclũ ngoài sông báo động 1 trở lên, nhiều giếnggiảm áp sủi đục trong lòng giếng, nền đê tại cáchuyện Ba Vì, Phúc Thọ dễ xảy ra lún, nứt.

Tại vị trí K95 đến K100 đê hữu Hồng tại huyệnThường Tín, năm 2004, Viện nghiên cứu khoa họcthủy lợi đã khảo sát phát hiện 25 tổ mối trongthân đê.

Song đáng ngại nhất trong mùa lụt bão năm nay làcác vị trí dễ bị sạt trượt trên đê hữu Đuống.Hiện tại, thân tuyến đê này nhiều đoạn thiếu độthoải cả thượng và hạ lưu, do đó các sự cố đốivới thân đê vào mùa lũ rất cao.

Thêm vào đó, hệ thống đê sông Đà, sông Hồng,sông Đuống nhiều năm gần đây không phải chống lũlớn, đê lại khô nên tiềm ẩn nhiểu ẩn họa khólường. Mặt khác, sự biến đổi dòng chảy mấy nămgần đây khiến tình trạng sạt lở đê đều xảy ranhiều hơn, đe dọa sự an toàn đê điều và tínhmạng, tải sản của nhân dân.

Theo Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân thành phốTrịnh Duy Hùng, đối với sự cố kè Thanh Am và SenHồ, thành phố sẽ cho xử lý khẩn cấp, song việcthực hiện phải được sự chấp thuận của Bộ Nôngnghiệp và Phát triển Nông thôn. Dự kiến, việc xửlý sự cố hai kè trên xong trong vòng 20 ngày tớiđể phục vụ công tác phòng chống lụt bão năm2010.

Theo Nơm nớp âu lo trong mùa mưa lũ