Nông dân chưa bị phạt tiền vì trồng “rau bẩn”

“Chế tài xử phạt nông dân sửdụng sai (không đúng kỹ thuật) thuốc bảo vệ thực vật đã có từ năm 2003, với mứcphạt từ 200.000 đồng đến 500.000 đồng/hành vi. Nhưng đến nay, thanh tra chuyênngành bảo vệ thực vật chưa phạt tiền được trường hợp nào...”

>>

Thanh tra Cục Bảo vệ Thực vật lấy mẫu rau để kiểm tra dư lượng thuốc bảo vệ thực vật tại Thanh Trì (Hà Nội). (Ảnh: Trung Hiền/Vietnam+)

Đạt được con số này, các đơn vịthuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, các Chi cục Bảo vệ thực vật ở cáctỉnh tăng cường tuyên truyền, tập huấn, thanh tra kiểm tra, kiểm soát việc sửdụng, buôn bán thuốc bảo vệ thực vật. Chúng tôi đã tổ chức 2 hội nghị quản lýthuốc bảo vệ thực vật trên rau ở Thái Bình và Lâm Đồng...

Sự tham gia của chính quyền địa phương trong việc quản lý rau an toàn nhưnào?

Ông Trịnh Công Toản: Vừa rồi, Cục Bảo vệ Thực vật có thành lập nhiều đoàn dochính Lãnh đạo Cục xuống tận xã kiểm tra, hỏi người ta có biết quy định này,pháp lệnh kia không...?. Song, đến lãnh đạo địa phương còn trả lời... khôngbiết. Mặc dù pháp lệnh, văn bản có rồi, nhưng họ trả lời là làm việc nhiệm kỳ,văn bản trước kia có thể đã phát, giờ mới được bầu lên thành thử không biết. Họkhông biết trách nhiệm của họ đến đâu, quản lý thế nào...

Có cách nào để giảm bớt việc này, thưa ông?

Ông Trịnh Công Toản: Muốn quản lý tốt vấn đề này đòi hỏi sự phối hợpquyết liệt của các cấp địa phương. Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn đã cóChỉ thị số 1504 và văn bản số 2388 ngày 11/8/2009 về tăng cường công tác quản lýthuốc bảo vệ thực vật trên rau. Văn bản trên đã “kéo” chính quyền các địa phươngvào công tác này.

Tiếp theo, chúng tôi soạn giáo trình phổ biến kiến thức pháp luật (nêu rõ quyềnhạn, trách nhiệm của địa phương...) rồi yêu cầu các chi cục bảo vệ thực vậttriển khai tập huấn cho cấp địa phương, giúp họ hiểu rõ công việc mình phải làmvì an toàn của mọi người. Sau khi các tỉnh thực hiện tập huấn, phổ biến thì mọiviệc đã được cải thiện tốt lên.

Ngoài ra, chúng tôi soạn 2 bản cam kết: Thứ nhất, các cửa hàng buôn bán thuốcphải tuân thủ quy định, như không buôn bán thuốc cấm, thuốc ngoài danh mục, niêmyết giá cả, các loại thuốc được sử dụng trên rau...

Thứ 2, đối với các vùng sản xuất rau trọng điểm, chính quyền địa phương, chi cụcbảo vệ thực vật, các hộ trồng rau ký bản cam kết phải sử dụng thuốc trên rau nhưthế nào, bảo đảm thời gian cách ly, sử dụng thuốc gì...?

Trồng “rau bẩn”, chưa bị phạt tiền

Có một thực tế là người dân vì hám lợi, nên đã bất chấp những quy định antoàn trong sử dụng thuốc bảo vệ thực vật. Chúng ta đã có những biện pháp gì đểngăn chặn việc này, ngoài tuyên truyền?

Ông Trịnh Công Toản: Từ năm 2003, ngành Nông nghiệp đã có chế tài xử phạtnông dân (theo Nghị định 26), quy định mức phạt từ 200.000 đồng đến 500.000đồng/hành vi, nhưng chưa áp dụng được. Hiện, chúng tôi đang kiến nghị Chính phủban hành nhiều chế tài mạnh và cụ thể hơn nữa để làm công cụ cho các cơ quanthực hiện.

Như vậy phải chăng chúng ta đang ở tình trạng đã có “chìa khóa”, mà lại không“mở được cửa”?

Ông Trịnh Công Toản: Có lần, chúng tôi đi kiểm tra, phát hiện người dânsử dụng thuốc bảo vệ thực vật sai quy định. Khi lập biên bản phạt, người nôngdân nọ thản nhiên: "Nhà tôi nghèo lấy đâu ra tiền nộp, có mỗi luống rau, cácông cứ tịch thu." Vậy là, văn bản xử phạt dừng lại ở mức... cảnh cáo.

Ai cũng hiểu, không phạt nặng bằng kinh tế thì sự răn đe còn chưa có hiệu quả.Nhưng ngoài thanh tra bảo vệ thực vật, chúng tôi rất cần một sự phối hợp củachính quyền, công an địa phương. Như vậy, khi người dân không chấp hành nộpphạt, sẽ bị cưỡng chế hoặc tiêu hủy ruộng rau... thì mới có thể làm dân "sợ".

Ngoài ra, chúng ta cũng chưa có những cơ chế thực sự khuyến khích người dântrồng rau quả an toàn. Hiện, ra ngoài chợ, rau an toàn và không an toàn lẫn lộn,giá cả như nhau.

Tôi cho rằng, để giải quyết việc này, phải có các chợ đầu mối, chỉ cho phépnhững sản phẩm an toàn, khu biệt với các sản phẩm không an toàn. Sản phẩm bán ởchợ này phải có xác nhận của cơ quan chức năng được sản xuất tại các vùng đủđiều kiện sản xuất an toàn, kiểm tra lấy mẫu, có giấy tờ chứng minh nguồn gốc...

Ngoài ra, các tỉnh phải quy hoạch vùng rau an toàn. Song theo tôi thấy thì việcquy hoạch ở các tỉnh còn rất chậm, thậm chí chưa làm được. Hiện, diện tích rauan toàn của cả nước chiếm tỷ lệ rất thấp, chỉ chiếm 8-10% tổng diện tích trồngrau cả nước mà thôi.

Để dân có thuốc bảo vệ thực vật sử dụng, không thể không nói đến câu chuyệnquản lý việc buôn bán loại thuốc này, thưa ông?

Ông Trịnh Công Toản: Thời gian qua, chúng tôi đã tổ chức nhiều đợt thanh,kiểm tra các cửa hàng, đại lý, đơn vị kinh doanh thuốc bảo vệ thực vật và xửphạt nghiêm những trường hợp vi phạm. Chỉ tính riêng năm 2009, số tiền xử phạtđã ở mức trên 3 tỷ đồng.

Tết Nguyên đán đang tới gần, xin ông cho biết, Cục Bảo vệ Thực vật sẽ làm gìđể bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm cho người tiêu dùng?

Ông Trịnh Công Toản: Về việc này, Bộ Nông nghiệp đã có chỉ thị phân công tráchnhiệm đến các cơ quan thuộc bộ, tỉnh. Theo đó, Cục Bảo vệ thực vật sẽ phụ tráchmột đoàn liên ngành, tập trung kiểm tra một số cơ sở sản xuất rau quả, cácsiêu thị, chợ đầu mối.

Trong đợt kiểm tra tới đây, chúng tôi sẽ lấy mẫu một số mẫu rau quả nhập khẩuvà sản xuất trong nước, tiến hành kiểm tra dư lượng thuốc bảo vệ thực vật. Nếuphát hiện vi phạm, sẽ lập hồ sơ vi phạm chuyển cho cơ quan địa phương xử lý thậtnghiêm theo quy định của Chính phủ.

Xin cảm ơn ông! 

Theo Trung Hiền