Nông dân lãi 30%, còn lâu!

Giá thành gần bằng giá bán

Ông Phan Văn Hoa, Chủ tịchHội Nông dân tỉnh Đồng Tháp, cho biết việc tính giá thành sản xuất lúa củacác địa phương đang gặp nhiều khó khăn. Theo ông Hoa, chi phí đầu vào sảnxuất lúa của nông dân cao hơn rất nhiều so với hướng dẫn của Bộ Tài chính.Nhờ hệ thống đê bao, hầu hết các tỉnh hiện nay đều chủ động sản xuất, khôngcòn theo thời vụ.

Sau mùa nước nổi, nông dânrút nước ra để xuống giống sớm, vậy là phải tốn chi phí xăng dầu. Nhữngngười đi thuê đất ruộng trồng lúa cũng chưa được tính. Khoản chi phí này rấtlớn. “Tôi hỏi nhiều nông dân sau khi thu hoạch, biết rằng sau khi tính đủmọi chi phí, họ không còn một đồng lời nào” - ông Hoa cho biết.

Theo TS Lê Văn Bảnh, Việntrưởng Viện Lúa ĐBSCL, trong cơ cấu giá thành sản xuất lúa, ngoài các chiphí trực tiếp còn có “chi phí cơ hội”. Khoản này làm giá thành tăng thêmkhoảng 30% nhưng ít khi hoặc hoàn toàn không được tính vào giá thành.

Ông Nguyễn Quang Củi, PhóGiám đốc Sở NN - PTNT tỉnh Kiên Giang, cho rằng để tính giá thành, ngay đầuvụ, cán bộ nông nghiệp đã đi điều tra và tổng hợp chi phí rồi ấn định giá.Tuy nhiên, khi đến cuối vụ, thêm nhiều khoản chi phí phát sinh nhưng khôngđược tính vào. Vì lẽ đó, giá thành đưa ra không chuẩn xác và mức lãi 30%cũng không thể chính xác được.

Vụ hè thu 2009, giá thành sảnxuất lúa ở Kiên Giang là 3.290 đồng/kg. Vụ hè thu năm nay sẽ cao hơn, ítnhất là 3.400 đồng/kg do chi phí đầu vào tăng. Với giá sàn thu mua lúa hiệnnay là 4.000 đồng/kg, nông dân không thể lãi 30%. Đó là chưa kể tại nhữngvùng sâu, vùng xa, giá bán lúa còn thấp hơn rất nhiều.  

Ông Châu Văn Ly, Phó Chủ tịchHội Nông dân tỉnh An Giang, cũng bức xúc: “Tính không đủ hết các khoản chiphí đầu vào thì làm sao bảo đảm cho nông dân lãi đủ 30%?

Giá thành vụ đông xuân ở AnGiang là 3.740 đồng/kg nhưng giá sàn thu mua chỉ ở mức 4.000 đồng, tính raphải là 4.860 đồng/kg trở lên thì nông dân mới lãi 30%. Còn vụ hè thu này,giá thành cao hơn khoảng 15% so với vụ đông xuân. Cao như thế mà giá thu muabị “cào bằng” ở mức 4.000 đồng/kg là không hợp lý”.

Nông dân tự “bơi”

Theo ông Châu Văn Ly, đểtránh cảnh “được mùa rớt giá” cứ tái diễn, các bộ, ngành và Chính phủ cần cómột chiến lược căn cơ về ưu tiên tiêu thụ nông sản, nhất là lúa cho nông dân.Ông nói: “Nông dân bây giờ năng động lắm, vận động trồng cây gì họ cũngtrồng nhưng phải tính đầu ra cho sản phẩm, đừng để họ bán được thì bán,không được thì thôi”.

Đồng quan điểm, ông Phan VănHoa cho rằng hiện nay trên cả nước hầu như thu hoạch lúa liên tục chứ khôngcòn theo mùa vụ nữa. Vì vậy, Hiệp hội Lương thực VN (VFA) phải có một kếhoạch chặt chẽ về thu mua, xuất khẩu thường xuyên, liên tục nhằm bảo đảmkhông tồn ứ lúa trong dân. Nếu cứ bị động mãi sẽ kìm hãm sự phát triển, làmchậm quá trình phát triển nông nghiệp và tác động xấu đến đời sống nông dân.

Ông Châu Văn Ly chỉ ra mộtbất cập cần phải sửa đổi để phù hợp với cơ chế thị trường là tạo nhiều đầumối thu mua, xuất khẩu lúa gạo chứ không thể mãi để VFA “một mình một chợ”.“VFA được trao quá nhiều đặc quyền khiến nông dân chịu thiệt thòi quá nhiềurồi” - ông Ly nói. Ông Phan Văn Hoa cho rằng cần phải có đại diện hội nôngdân tham gia công tác điều hành xuất khẩu gạo để nông dân được đối xử sòngphẳng hơn. Quan trọng hơn cả là phải cải tổ cơ chế điều hành xuất khẩu gạocàng sớm càng tốt.