Ốc ruộng đầu mùa

Vào mùa nắng, nước trên đồng dần rút cạn phơi mặt đất khô cằn. Theo tập tính, con ốc di chuyển vào chân bờ ruộng vùi mình trong lòng đất ngủ yên suốt mùa nắng. Tới mùa hè, khi trời sa mưa dông vài trận nặng hạt thì đất mềm ra, nước xăm xắp mặt ruộng. Thời điểm này, họ hàng nhà ốc vặn mình theo chiều xoắn để trồi lên trên. Bắt ốc chỉ cần quan sát lớp đất mặt bị sụp lộ những vết nứt theo vành miệng ốc, lấy mũi dao cạy nhẹ là tóm được ngay. Có người dùng cuốc đào xới lớp đất mặt bắt ốc vừa cực công, vừa dễ làm bể vỏ chết ốc.

Thời kỳ ốc đầu mùa tiềm sinh, đủ chất bổ dưỡng nên thịt đầy, chắc, ngon ngọt. Ngâm nước vo gạo độ vài giờ cho ốc nhả đất, cát rồi chặt bỏ phần trôn, rửa sạch lại. Dùng nồi lớn, lót dưới bằng lá sả, lá ổi hoặc lá me, chanh bóp dập rồi xếp ốc lên, đổ ít nước. Đậy kín vung, đun sôi đến lúc ốc bung mày là chín tới. Pha nước mắm chanh ớt, chua ngọt cùng nhiều sả băm nhuyễn làm nước chấm. Có nơi dùng cơm mẻ dầm muối ớt làm nước chấm cũng rất ngon. Ốc đầu mùa chưa lên khỏi mặt đất nên toàn bộ thịt vàng tươi, ruột chưa có chỉ đen. Lể ra nguyên con ốc mập mạp chấm nước mắm xả cho vào miệng nhai từ từ cảm nhận đầy đủ hương vị sản vật thiên nhiên đồng nội.

Ốc luộc lấy thịt chà sơ qua muối dùng nấu canh chua lá me non, rau quế,… hoặc xào sả ớt, cà ri tạo món ăn lạ miệng trong bữa cơm gia đình. Cũng có thể cho thêm ốc vào nồi mắm kho cua đồng, chắc chẳng ai chê!

Hiện nay, những quán ăn phục vụ thủy hải sản đặt con ốc ruộng lên vị trí khá cao bởi đây là món ăn rặt khẩu vị Tây Nam bộ. Nào là ốc hấp hèm rượu, hấp lá sả, lá gừng,… Đặc biệt, món ốc ướp gia vị nướng nước mắm làm mồi nhấm rượu đã ngon, mà dùng ăn cơm thì đảm bảo… căng bụng!

Người nông dân hàng ngày thăm đồng bắt được ốc thường cho vào bao cà-ròn, cột miệng để dành treo cách giàn bếp chừng 2 mét. Điều lạ là dù chẳng cho ăn gì mà chúng vẫn sống hàng tháng trời, sạch và mập thịt. Các bà nội trợ giỏi giang, cầu kỳ lại ưa làm món ốc hấp lá gừng. Ra chợ lựa mua vài con ốc bươu lớn (loại ốc ruộng, không phải ốc bươu vàng). Ngâm vào nước vo gạo một đêm cho sạch, chặt bỏ trôn ốc, luộc chín để lấy phần thịt xắt nhỏ cùng lá gừng non, củ hành, tỏi băm. Trộn đều với thịt heo quết nhuyễn, tiêu hột, bột nêm cùng nước mắm ngon. Tất cả chia đều bằng với số vỏ ốc đã rửa sạch. Đặt lá gừng già ngang miệng vỏ ốc, dùng tay ém nhân vào, lấy mày ốc đậy lên trên. Xếp ốc vào nồi hấp chừng 15 phút là chín. Ăn nóng, cầm hai đầu lá gừng già kéo nhẹ ra, mùi thơm bốc lên, trông đã phát thèm…

Những ai đã từng sống vùng nông thôn thì ít nhiều cũng đã được thưởng thức món ốc đầu mùa. Xa nhà, đêm nghe tiếng mưa rơi nặng hạt, có khi lại thở dài miên man nhớ về ngày tháng cũ…