Các vấn đề được giải trình gồm việc thực hiện mục tiêu ổn định kinh tế vĩmô; về quan hệ giữa phát triển kinh tế với giải quyết các vấn đề xã hội;quản lý, bảo vệ, khai thác tài nguyên, khoáng sản, môi trường; Dự án đườngsắt cao tốc Hà Nội-Thành phố Hồ Chí Minh; đồ án quy hoạch chung thủ đô HàNội; chỉ đạo, điều hành của Chính phủ.
![]() |
Phó thủ tướng Nguyễn Sinh Hùng |
Phó Thủ tướng chobiết, tại kỳ họp, Chính phủ đã nhận được hơn 190chất vấn của các đại biểu Quốc hội. Các thànhviên liên quan của Chính phủ đã nghiêm túcnghiên cứu và trả lời (bằng văn bản và trựctiếp) chất vấn của các đại biểu Quốc hội.
Khắc phục khai thác khoáng sản tràn lan
Nhiều đại biểu Quốc hội quan ngại về hiện trạngquản lý, bảo vệ, khai thác tài nguyên khoángsản, môi trường; thẳng thắn chỉ ra những hạnchế, yếu kém của các cơ quan quản lý, tình trạnglãng phí, thất thoát, kém hiệu quả trong khaithác tài nguyên, khoáng sản và tình trạng viphạm khá phổ biến Luật Bảo vệ môi trường.
Theo Phó Thủ tướng, Chính phủ nhận thức rõ tráchnhiệm của mình, đã và đang thực hiện đồng bộnhiều giải pháp để từng bước xử lý hiện trạngnày. Thể chế, chính sách về bảo vệ môi trường,quản lý, bảo vệ và khai thác tài nguyên tiếp tụcđược hoàn chỉnh, quán triệt đầy đủ hơn yêu cầuphát triển kinh tế- xã hội đi liền với việc bảovệ, cải thiện môi trường, phát triển bền vững.
Các hoạt động phòng ngừa, thanh tra, kiểm tra,xử lý vi phạm được tăng cường; việc kiềm chế tốcđộ gia tăng ô nhiễm, phục hồi và cả thiện môitrường ở một số vùng, lưu vực sông, khu côngnghiệp, khu vực khai thác mỏ, làng nghề, xử lýcác cơ sở gây ô nhiễm nghiêm trọng được đẩy mạnhvà đã mang lại một số kết quả bước đầu.
Phó Thủ tướng khẳng định, Chính phủ đã chỉ đạorà soát, hoàn chỉnh quy hoạch khai thác, chếbiến khoáng sản, nhất là những khoáng sản cótiềm năng quy mô lớn nhằm khắc phục tình trạngđầu tư khai thác tràn lan, chế biến và xuất khẩukhoáng sản thô, lãng phí tài nguyên, vi phạm cácquy định về bảo vệ môi trường sinh thái và anninh quốc phòng.
Phó Thủ tướng cho biết, kết quả kiểm tra việccấp phép khai thác khoáng sản của các địa phươnggần đây cho thấy phần lớn giấy phép do các địaphương cấp được ban hành đúng quy định của phápluật, nhưng điều đáng quan tâm là có không ítđịa phương cấp phép khai thác các khu vực ngoàiquy hoạch và cấp phép khai thác nhiều nhưngkhông đủ khả năng hoặc buông lỏng công tác quảnlý dẫn đến tình trạng phổ biến là yêu cầu về bảovệ môi trường không được thực hiện, thậm chí cònhủy hoại môi trường, gây lãng phí tài nguyên,thất thoát ngân sách, mất trật tự xã hội vànhiều bức xúc trong nhân dân.
Phó Thủ tướng nêu rõ, tại kỳ họp này, Chính phủđã trình Quốc hội dự án Luật Khoáng sản (sửađổi), trong đó thể hiện các chủ trương, giảipháp khắc phục những bất cập của luật hiện hànhnhằm nâng cao năng lực, hiệu lực, hiệu quả côngtác quản lý, bảo vệ, khai thác khoáng sản.
Luật mới xác định rõ chỉ phân cấp cho Ủy bannhân dân cấp tỉnh cấp giấp phép thăm dò, khaithác đối với các khu vực có khoáng sản phân tán,nhỏ lẻ đã được Bộ Tài nguyên và Môi trườngkhoanh định và công bố đồng thời đề cao tráchnhiệm kiểm tra, giám sát việc thực hiện của cấptrên đối với cấp dưới, của cơ quan nhà nước vớicác tổ chức thăm dò, khai thác.
Việc phân cấp mạnh cho địa phương trong công tácquản lý đất đai đã tạo điều kiện đẩy nhanh côngtác thu hồi đất, bồi thường, giải phóng mặt bằngvà hỗ trợ tái định cư; chuẩn bị tốt mặt bằng đểthu hút các dự án đầu tư.
Tuy nhiên, theo Phó Thủ tướng đã xuất hiện nhữngmặt tiêu cực như: Một số địa phương cấp phépthiếu quy hoạch xây dựng các khu công nghiệp,sân golf…; cá biệt một số địa phương cho nướcngoài thuê đất với diện tích lớn tại một số khuvực nhạy cảm như rừng đặc dụng, rừng phòng hộ màdư luận xã hội và các đại biểu Quốc hội đã đềcập.
Chính phủ đã chỉ đạo tăng cường công tác kiểmtra, giám sát đối với các địa phương, đặc biệtlà chỉ đạo phối hợp, lồng ghép quy hoạch ngànhvới quy hoạch vùng, địa phương và yêu cầu lãnhđạo các địa phương đề cao hơn nữa trách nhiệmquản lý của mình.
Tăng cường giám sát Dự án đường sắt caotốc
Phó Thủ tướng cũng cho biết, việc nghiên cứu xâydựng đường sắt cao tốc được Chính phủ đặt ra từcác nhiệm kỳ trước và đã được đưa vào Quy hoạchtổng thể phát triển giao thông vận tải đường sắtnước ta từ năm 2002.
Đây là một dự án giao thông có quy mô lớn nhấttừ trước tới nay ở Việt Nam, được chuẩn bị côngphu và có thời gian triển khai, thực hiện dài,khoảng 30 năm, Chính phủ đã báo cáo Bộ Chínhtrị, Ban Chấp hành Trung ương Đảng và trình xiný kiến của Quốc hội.
Phó Thủ tướng nêu rõ, những năm gần đây, hạ tầnggiao thông Việt Nam ngày càng quá tải, cản trởnghiêm trọng sự phát triển kinh tế-xã hội, gâynhiều bức xúc cho người dân và doanh nghiệp.Việc hình thành một hệ thống giao thông vận tảinói chung cũng như hệ thống vận tải đường sắthoàn chỉnh phải mất nhiều năm.
Để bảo đảm tính đồng bộ của hệ thống giao thông,tránh lãng phí trong quá trình đầu tư xây dựngvà vận hành, cần có quy hoạch và tầm nhìn dàihạn; vừa phải phát triển tuần tự từ thấp đếncao, vừa phải “đi tắt đón đầu”, nhằm tạo bướcđột phá, đáp ứng tốt hơn nhu cầu vận tải cho nềnkinh tế.
Dự án đường sắt cao tốc được xây dựng chính lànhằm đáp ứng yêu cầu đó, phù hợp với quy hoạchtổng thể phát triển giao thông vận tải với tầmnhìn dài hạn, được hoàn thành đưa vào sử dụngkhi đất nước ta đã bước vào giai đoạn của nướcphát triển.
Qua thảo luận tại hội trường, nhiều đại biểuQuốc hội đã đồng tình với chủ trương, tầm nhìncủa dự án. Xuất phát từ điều kiện địa lý củanước ta dài, hẹp, dân cư phân bố dọc theo chiềudài đất nước, và tập trung hơn ở các khu vựcphát triển của miền Bắc, miền Trung, miền Nam;vì vậy hệ thống đường sắt cũng phải xây dựngtheo chiều dài đất nước để đáp ứng yêu cầu đilại. Khi hoàn thành, đường sắt cao tốc vừa đảmbảo nhu cầu đi lại của nhân dân, góp phần giảmtải và hạn chế tai nạn giao thông đường bộ, vừacung cấp thêm cho hành khách một sự lựa chọn mớian toàn, tiện nghi và thân thiện với môi trường.
Đi đôi với xây dựng đường sắt cao tốc, sẽ tiếptục nâng cấp, phát triển đồng bộ và liên thônghệ thống đường không, đường thủy, đường bộ vàđường sắt hiện có để đảm bảo nhu cầu vận chuyểnhàng hoá và hành khách đang tăng lên rất nhanh.
Từ cách đặt vấn đề như vậy, tại kỳ họp này Chínhphủ đề nghị Quốc hội xem xét, quyết định chủtrương đầu tư, Chính phủ sẽ chỉ đạo thực hiệnhoàn chỉnh dự án theo các góp ý của Quốc hội vàtiến hành các bước tiếp theo đúng các quy địnhcủa pháp luật về công trình quan trọng quốc gia.
Trong quá trình thực hiện, dự án sẽ được chialàm nhiều giai đoạn, có sự phân kỳ đầu tư bằngcác dự án thành phần, phù hợp với khả năng huyđộng vốn; dự án thành phần nào xong sẽ đưa vàokhai khác ngay và rút kinh nghiệm để tiếp tụcchuẩn bị, đầu tư dự án mới.
Tiếp thu ý kiến quy hoạch chung Hà Nội
Thực hiện nhiệm vụ được giao tại Nghị quyết số15/2008/QH12 ngày 29/5/2008 của Quốc hội về điềuchỉnh địa giới hành chính thành phố Hà Nội vàmột số tỉnh liên quan, Chính phủ đã tổ chức lậpQuy hoạch chung xây dựng Thủ đô Hà Nội đến năm2030 và tầm nhìn đến năm 2050.
Trong quá trình triển khai, Chính phủ đã chỉ đạosát sao, tiến hành thận trọng từng bước theođúng trình tự pháp luật và với tinh thần côngkhai, dân chủ, cầu thị. Bản đồ án quy hoạch đãđược báo cáo xin ý kiến Thành uỷ, Hội đồng nhândân, Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội, xin ýkiến đóng góp của nhân dân, của các nhà khoahọc, các chuyên gia và trình xin ý kiến Quốc hộitại Kỳ họp này.
Phó Thủ tướng cũng cho biết, trong phiên thảoluận chung tại hội trường ngày 15 tháng 6 tới,Bộ trưởng Bộ Xây dựng sẽ thay mặt Chính phủ báocáo bổ sung với Quốc hội kết quả tiếp thu ý kiếncủa nhân dân và ý kiến của đại biểu Quốc hội.
Chính phủ trân trọng cảm ơn Quốc hội quan tâm,dành thời gian thảo luận, cho ý kiến về Đồ ánquy hoạch chung thủ đô Hà Nội. Chính phủ sẽnghiêm túc nghiên cứu, tiếp thu ý kiến của Quốchội để hoàn chỉnh Đồ án, trình Bộ Chính trị, BanBí thư cho ý kiến trước khi phê duyệt.
Đồng bộ các giải pháp
Phó Thủ tướng nêu rõ, Chính phủ ý thức đượctrách nhiệm của mình trong việc không hoàn thànhmột số chỉ tiêu kế hoạch, trong đó chủ yếu lạilà các chỉ tiêu về xã hội và môi trường; một sốvấn đề xã hội bức xúc chậm được xử lý; chưa dànhthời gian và công sức thoả đáng cho các vấn đềcơ bản, dài hạn có tính chiến lược; công tác xâydựng thể chế và chính sách còn triển khai chậm;sự phối hợp và lồng ghép giữa các chính sách,biện pháp, giữa các ngành, các cấp, các lĩnh vựcchưa được nhuần nhuyễn; các công việc triển khaithực hiện Nghị quyết của Đảng về nông nghiệp,nông dân, nông thôn còn chậm và kết quả giảmnghèo chưa thật bền vững...
Thời gian vừa qua, nhất là từ năm 2008 đến nay,tình hình kinh tế thế giới có nhiều diễn biếnbất thường, tác động tiêu cực đến kinh tế ViệtNam, những hạn chế, yếu kém nội tại của nền kinhtế chưa được khắc phục, kinh nghiệm hội nhậpkinh tế thế giới còn ít là những thách thứckhông nhỏ đối với năng lực và hiệu quả chỉ đạo,điều hành của Chính phủ.
Phó Thủ tướng nhấn mạnh, ngay sau kỳ họp này củaQuốc hội, các bộ, các cơ quan của Chính phủ vàchính quyền địa phương các cấp cần có chươngtrình, kế hoạch thực hiện khẩn trương và triệtđể các vấn đề mà Quốc hội đã đặt ra.
Chính phủ sẽ tập trung điều hành tạo sự thốngnhất từ trên xuống dưới, phối hợp chặt chẽ vớiMặt trận Tổ quốc và các đoàn thể nhân dân, pháthuy tính năng động sáng tạo của nhân dân, củacộng đồng doanh nghiệp, thực hiện quyết liệt cácgiải pháp đã đề ra từ đầu năm cũng như nhữnggiải pháp đã được Quốc hội thảo luận và thôngqua tại kỳ họp này nhằm hoàn thành tốt nhất kếhoạch năm 2010.
Chính phủ đề nghị Quốc hội và Hội đồng nhân dândành nhiều thời gian thực hiện các cuộc giám sátchung cũng như giám sát chuyên đề để góp phầnnâng cao hiệu lực và hiệu quả hoạt động của cáccơ quan quản lý nhà nước.
Cũng theo Phó Thủ tướng bên cạnh việc tập trungxử lý các vấn đề bức xúc về kinh tế-xã hội,Chính phủ sẽ đầu tư thích đáng cho việc tổngkết, đánh giá thực hiện các chiến lược, quyhoạch, kế hoạch, chương trình, dự án đến năm2010 và xây dựng các chiến lược, quy hoạch, kếhoạch, chương trình, dự án phát triển cho thờigian tới gắn liền với việc xây dựng Chiến lượcphát triển kinh tế-xã hội 10 năm 2011-2020 và Kếhoạch phát triển kinh tế-xã hội 5 năm 2011-2015.
Theo TTXVN/Vietnam+