Mặc dù biết các khoản thu củanhà trường là không đúng quy định nhưng phụ huynh vẫn sẵn sàng nộp, sẵn sàng chitiền để xin cho con vào trường điểm, cho con đi học thêm để được sự ưu ái củagiáo viên… Chính những hành động này của các bậc cha mẹ đã góp phần làm chonhững tham nhũng trong giáo dục thêm trầm trọng.
Theo kết quả khảo sát "Thực trạng một số vấn đề tham nhũng trong lĩnh vực giáodục” của Thanh tra Chính phủ công bố sáng nay, ngày 28/5, tại cuộc đối thoại vềphòng chống tham nhũng trong lĩnh vực giáo dục do Thanh tra Chính phủ phối hợpvới Bộ Giáo dục và Đào tạo, Đại sứ quán Thụy Điển và các nhóm tài trợ tổ chức,tham nhũng trong giáo dục chủ yếu là “tham nhũng nhỏ.”
 |
| (Ảnh minh họa) |
Tuy nhiên, nhiều ý kiến cho rằngchính quan điểm này đã làm cho xã hội ít quan tâm và làm gia tăng tình trạngtiêu cực trong lĩnh vực này.
Những nghịch lý
Cuộc khảo sát được thực hiện trên ba thành phố lớn là Hà Nội, Thành phố Hồ ChíMinh, Đà Nẵng và tập trung vào ba vấn đề: Tuyển sinh đầu cấp, dạy thêm học thêmvà các khoản phí ngoài quy định.
Một nghịch lý rất dễ nhận thấy từ kết quả khảo sát là mặc dù phải chi rất nhiềutiền cho các khoản ngoài quy định như chạy trường, học thêm, các loại quỹtrường, quỹ lớp… nhưng đa số phụ huynh lại cho đây là điều… bình thường.
Cụ thể, để con được học trái tuyến, có tới 58,5% phụ huynh phải nhờ người giúpđỡ, trong đó rất nhiều người phải chịu tốn kém chi phí. Nhưng có tới 67% bậc chamẹ nói việc phải bỏ tiền để xin cho con vào trường tốt là bình thường.
Các phụ huynh cũng cho biết, khoản học phí theo quy định ở cấp tiểu học trungbình là 382.000 đồng và bậc trung học cơ sở là 422.000 đồng, nhưng tổng cáckhoản ngoài học phí (gồm chi đóng góp xây dựng trường, các quỹ của trường, quỹlớp, đồng phục, sách giáo khoa, quỹ hội phụ huynh học sinh) lên đến trên 1,5triệu, gấp gần 4 lần học phí.
Mặc dù phải “cõng” nhiều khoản ngoài luồng nhưng có tới 44% phụ huynh quan niệmviệc nhà trường thu thêm các khoản ngoài quy định là bình thường, 58% người chobiết nhiều người quen của họ cũng nộp các khoản trường thu ngoài quy định. Ngoàira, khi được hỏi có lời khuyên gì với một người bạn của mình có con đi học, gần54% phụ huynh nói nên tích cực đóng góp thêm các quỹ cho nhà trường.
Tương tự, trong vấn đề dạy thêm học thêm, kết quả khảo sát khá "thú vị" khi cótới 44,2% học sinh học lực loại giỏi nhưng vẫn ngày ngày đến trường học thêm. Tỷlệ học sinh giỏi tham gia học thêm các lớp do thầy cô tổ chức riêng lên tới48,5%. Trong khi đó, chỉ có 25% học sinh kém tham gia các lớp này. Để bổ sungkiến thức, 50% học sinh học lực kém chọn cách học thêm bên ngoài.
Trung bình mỗi tháng, một học sinh của khu vực thành thị chi gần 500.000 đồngcho học thêm. Thừa nhận tiền học thêm của con khá tốn kém và trên 44% các em đạthọc sinh giỏi nhưng có tới gần 82% phụ huynh cho rằng việc nhà trường và cácthầy cô giáo tổ chức dạy thêm là chuyện bình thường.
“Chúng ta quá dễ dãi chấp nhận tiêu cực”
Theo ông Ngô Mạnh Hùng, Phó Cục trưởng Cục Chống tham nhũng của Thanh tra Chínhphủ, chính phụ huynh cũng đã góp phần thúc đẩy tham nhũng trong giáo dục. Nhữngquan điểm, suy nghĩ của họ cũng cho thấy niềm tin về đào tạo chính thống đã bịlung lay khi họ cho rằng chỉ học chương trình chính thống thôi chưa đủ và sẵnsàng đóng góp các khoản phí ngoài quy định vì sợ con sẽ bị phân biệt đối xử.
Bên cạnh đó là hiệu ứng tâm lý đám đông, khi tất cả mọi người đều chấp nhận cáckhoản thu ngoài luồng, chấp nhận cho con đi học thêm dù nhu cầu không thực sựcần, thì không ai dám đứng ra phản đối, thậm chí còn khuyên, kéo theo người kháccùng chấp nhận như mình. “Điều này đã làm nên vòng luẩn quẩn của sự lan tỏaxã hội về các tham nhũng trong giáo dục,” ông Hùng nói.
Cùng quan điểm này, bà Victoria Kwakwa, Giám đốc Ngân hàng Thế giới tại ViệtNam, chia sẻ: “Chúng ta cho rằng những tham nhũng trong ngành giáo dục khôngnổi cộm còn phụ huỵnh vẫn sẵn sàng trích ra một phần kinh tế để chi trả cho conhọc. Chính cách suy nghĩ và hành động này đã làm trầm trọng hơn tình trạng thamnhũng.”
Đưa ra một dẫn chứng cụ thể hơn, bà Tôn Nữ Thị Ninh, Chủ tịch hội đồng quản trịtrường Đại học Trí-Việt, nói: “Khi vi phạm giao thông bị công an bắt, thay vì bỏra một tiếng đến kho bạc nộp tiền thì chúng ta "gửi" cảnh sát giao thông nộp chonhanh. Ở Việt Nam, mọi người quá dễ dãi chấp nhập tiêu cực và làm nảy sinh tiêucực từ chính sự buông thả của mình. Chúng ta phải xem xét lại chính bản thânmình.”
Tại buổi đối thoại, các đại biểu đều cho rằng, để giải quyết tình trạng tiêu cựctrong giáo dục, Nhà nước cần kiên quyết hơn trong việc thực thi pháp luật vềchống tham nhũng, tăng lương cho giáo viên đồng thời đưa ra quy chế quản lý chặtchẽ hơn nữa cho ngành.
Theo đại diện của Tổ chức Minh bạch Thế giới, việc chống tham nhũng không thểthực hiện ngay trên diện rộng mà phải có lộ trình. Bộ nên thí điểm ở một sốtrường trước khi nhân rộng. Bên cạnh đó, khi chính phụ huynh sẵn sàng đưa tiềnđể con mình được ưu tiên hơn thì sự vào cuộc của các tổ chức xã hội để người dânnhận thức lại hành động của mình là rất quan trọng.
|
TheoVietnam+
