Sợ dịch sốt xuất huyết, nhiều giađình thuê dịch vụ đến nhà phun thuốc diệt muỗi và nhiều trường hợp ngộ độc, dịứng, suy hô hấp đã xảy ra.

Anh NguyễnVăn Chính (ngụ phố Kim Ngưu, quận Hai Bà Trưng- Hà Nội) vì sợ cả nhà bị sốtxuất huyết (SXH) nên chưa vào hè đã bỏ ra hơn 1 triệu đồng để thuê một côngty chuyên diệt muỗi, côn trùng đến nhà phun thuốc với chi phí 8.000 đồng/m2.

Nhiều chấtđộc

Theo anhChính, hóa chất diệt muỗi cũng chỉ đuổi muỗi được chưa đầy một tháng chứkhông phải 3 - 6 tháng như họ quảng cáo. Đó là chưa kể mùi hóa chất rất khóchịu, mất tới 3 - 4 ngày cả gia đình phải sơ tán vì vợ và con gái anh luônbuồn nôn, bị nổi mẩn ngứa khắp người.

Nghi ngờvề tính hiệu quả của loại thuốc diệt muỗi mà công ty nọ phun tại nhà mình,anh Chính mang vỏ lọ hóa chất diệt muỗi đã phun nhờ một người bạn có chuyênmôn xem giùm. Hóa ra trong thành phần của hóa chất ghi trên bình thuốc diệtmuỗi đó chứa một số chất tác động làm tăng nhịp tim, chóng mặt, gây suy hôhấp, nếu bị ảnh hưởng kéo dài có thể gây ung thư.

Phun thuốc diệt muỗi: Muỗi chưa chết, người đã ngộ độc

Dịch vụ phun hóa chất diệt muỗi tận nhà (ảnh Ngọc Dung)

Theocác chuyên gia Viện Sốt rét Ký sinh trùng và côn trùng Trung ương, phunhóa chất diệt muỗi là một trong những giải pháp quan trọng để phòngchống SXH nhưng không trừ được tận gốc nguồn lây truyền, phát bệnh này,bởi hóa chất không diệt hết được bọ gậy (trứng muỗi).

Hơnnữa, hóa chất nào cũng có chất độc, tuy nồng độ không đáng kể và còn tùythuộc vào phản ứng của mỗi người nhưng trẻ em thường rất nhạy cảm vớicác loại hóa chất này. Ngay cả người lớn, nếu tiếp xúc với một lượngthuốc diệt muỗi đáng kể trong thời gian ngắn, khả năng ngộ độc cấp tínhcũng có thể xảy ra.

Tiến sĩNguyễn Công Tảo, Trưởng Khoa Xử lý dịch bệnh sốt rét - ký sinh trùng - côntrùng  của Trung tâm Y tế dự phòng Hà Nội, cho biết thực tế đã xảy ra rấtnhiều trường hợp ngộ độc, dị ứng, suy hô hấp sau khi thuê các cơ sở tư nhânđến nhà phun hóa chất diệt muỗi. Ngay cả những bình xịt diệt côn trùng,hương đuổi muỗi nếu sử dụng không đúng cách cũng có thể khiến nhiều ngườiđau đầu, chóng mặt, khó thở.

Thuốcđã bị kháng

Tiến sĩNguyễn Huy Nga, Cục trưởng Cục Y tế môi trường (Bộ Y tế), cảnh báo việcngười dân dùng thuốc diệt muỗi tùy tiện, phun thuốc không đúng liều lượng,lạm dụng phun hóa chất sẽ dẫn tới tình trạng côn trùng kháng thuốc, “trơ”hóa chất.

“Tại các trung tâm y tế dự phòng, trước khi phun hóa chất diệt muỗi,người ta thường nghiên cứu mật độ muỗi và thử nồng độ thuốc có đủ tácdụng để diệt muỗi hay không. Có thể cùng hóa chất này nhưng ở mỗi khuvực khác nhau thì cần có sự điều chỉnh liều lượng.

Tình trạng phun thuốc và hóa chất tự phát như hiện nay là rất nguy hiểm,nhất là khi thuốc không đủ liều lượng thì chẳng những không diệt đượcmuỗi mà còn khiến muỗi sống dai và khỏe hơn, điều này sẽ rất nguy hiểm”-ông Nga lo ngại.

Cácchuyên gia dịch tễ cũng lưu ý trên thị trường hiện nay có hàng trăm loạihóa chất được quảng cáo là tiêu diệt muỗi nhưng thực tế số thuốc đượccấp phép lưu hành không nhiều. Đáng chú ý là có những loại thuốc đượccấp phép đến nay đã bị muỗi kháng hoặc phải tăng nồng độ hơn rất nhiềumới có tác dụng.

Theotiến sĩ Tảo, hiện tại theo quy định chỉ có duy nhất trung tâm y tế dựphòng cấp tỉnh, TP mới được tiến hành phun hóa chất trên diện rộng; cáctrung tâm y tế dự phòng quận, huyện chỉ được phun tại ổ dịch trên địabàn khi xuất hiện ổ dịch (hoàn toàn miễn phí).

Để tránhnhững nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe cũng như hạn chế việc muỗi lờn thuốc,Bộ Y tế quy định việc pha và phun hóa chất diệt muỗi phải được thực hiện cựckỳ nghiêm ngặt theo quy trình, các đơn vị tư nhân không được phép thực hiệnloại hình này để thu tiền. Nếu lạm dụng loại hóa chất này có thể tạo ra hiệuứng ngược, khi dịch SXH bùng phát mạnh, chúng ta sẽ không còn “vũ khí” đểđối phó.

Không ở trong nhà khi vừa phun thuốc

Theo tiến sĩ Nguyễn Huy Nga, các loại hóa chất diệt muỗi đều có mùi hắc hoặc thơm nhẹ và đều có thể gây dị ứng với một số người. Vì thế, nếu phun những loại hóa chất không bảo đảm chất lượng, phun không đúng hướng dẫn thì sẽ rất dễ gây ảnh hưởng đến sức khỏe con người.

Do vậy, nếu không phải do cơ quan y tế thực hiện thì không nên tự động hoặc thuê dịch vụ phun thuốc trừ muỗi, côn trùng trong nhà mà thay vào đó là sử dụng các biện pháp giữ gìn vệ sinh nơi ở.

Trường hợp gia đình cần phun thuốc muỗi thì phải che đậy đồ ăn, thức uống trong nhà và không nên ở trong nhà trong vòng 2 giờ sau khi phun thuốc.

Theo Ngọc Dung
NLĐ