Quả mơ là một loại quả quenthuộc, được ứng dụng nhiều trong đời sống. Quả mơ ngâm với đường là cách mà dângian vẫn thường làm để tạo thành thứ nước uống có tác dụng giải khát. Khi đingoài nắng về, uống một cốc nước mơ có tác dụng giải nhiệt, phòng chống được cảmnắng, cảm nóng.
Khi lao động vất vả, nhất làtrong điều kiện nóng bức, uống nước mơ có tác dụng chống mệt mỏi, sinh tân, chỉkhát, chống khô miệng, giảm mồ hôi, giảm mất muối qua mồ hôi và giảm được lượngnước uống. Khi bị nóng sốt lâu ngày, uống nước mơ vừa có tác dụng thanh nhiệt,lại chống được tình trạng môi khô, miệng háo do nhiệt độ cơ thể tăng cao. Nướctừ quả mơ cũng dùng tốt trong các trường hợp đau bụng nóng, đau bụng do kiết lị.
 |
Từ quả mơ, người ta cũng chế biếnthành Ô mai, vừa là món ăn, vừa là vị thuốc. Cách chế biến Ô mai như sau: Quả mơchín vàng được thu hái, đem phơi trong mát đến héo. Sau đó cho vào vai ngâm vớimuối, theo tỉ lệ 1kg mơ: 300g muối. Sau 3 ngày, 3 đêm thì vớt ra, tiếp tục phơitrong mát đến khi da quả mơ săn lại, rồi tiếp tục đem ngâm với muối theo cáchtrên. Làm liên tục như vậy 6 – 7 lần, tới khi da quả mơ săn chắc, có các hạtmuối trắng mịn kết tinh trên bề mặt. Khi đó, có thể cất ở nơi khô mát, đem dùngdần. Để chế biến thành món ăn ưa thích, Ô mai được gia giảm thêm gừng sao khô vàbột cam thảo.
Ô mai được dùng phổ biến trongnhân dân làm thuốc trừ ho, tiêu đờm, chữa viêm họng. Có thể dùng riêng Ô mai đểngậm; hoặc Ô mai kết hợp với Mật ong và một số thảo dược khác để chế thành caodùng uống hoặc ngậm. Danh y Hải Thượng Lãn Ông đánh giá cao tác dụng của Ô mai.Ông viết “Ô mai có vị chua, tính liễm, có thể thăng, có thể giáng, giúp hạ khí,chỉ ho, có vai trò cốt yếu trong các bài thuốc chữa ho, nhất là chứng ho lâungày”. Vì vậy, trong đông y, Ô mai thường được thêm vào các bài thuốc dùng đểchữa các chứng ho dai dẳng lâu ngày, ho lâu năm, ho tái đi tái lại, dẫn tới đauhọng, khản tiếng, tức ngực, bụng, mệt mỏi, suy kiệt…
Với những ứng dụng lâu đời nhưtrên, ngày nay, Ô mai tiếp tục được sử dụng trong bào chế nhiều sản phẩm thuốcđông y dùng để trị ho. Như thuốc ho Bảo Thanh (Công ty Dược phẩm Hoa Linh), kếthợp Ô mai, Mật ong và các loại thảo dược quý, được nhân dân tín nhiệm. Dùng tốttrong các trường hợp ho mạn tính, ho dai dẳng lâu ngày, ho tái phát do dị ứngthời tiết…
Lương y Phó Hữu Đức
SKĐS
