Một câu hỏi mà các thành viên tham gia thị trường đang đặt ra và tìm kiếm lờigiải, để từ đó có phương hướng kinh doanh thích hợp là: liệu lãi suất ngân hàngcó thể hạ được ngay trong quý 1/2011? Câu trả lời là chưa.
Định hướng vĩ mô dù khẳng định mục tiêu tổng quát đầu tiên cho năm 2011 là tăngtính ổn định của nền kinh tế, nhưng chỉ tiêu tăng tổng sản phẩm trong nước (GDP)của Việt Nam vẫn để ở mức phấn đấu cao: tăng 7,75% so năm 2010.
Với chỉ số ICORhiện tại 6,2, Việt Nam muốn đạt chỉ tiêu tăng GDP như đã đề ra thì mức cung tiềnqua đầu tư công và tín dụng ngân hàng sẽ phải cao hơn năm 2010. Còn muốn hạ chỉsố ICOR xuống, phải liên quan đến đổi mới cơ cấu kinh tế cũng như phải tăng đượchiệu quả đầu tư, đây không phải là việc dễ làm trong một khoảng thời gian ngắntính bằng tháng hay quý.
Lạm phát quý 1 khó giảm
Kế đến, sự phối hợp trong điều hành chính sách tiền tệ và chính sách tài khoácòn có những điểm chưa phù hợp và có thể còn xảy ra trong sáu tháng đầu năm2011, khi mà những khoản chi thiết yếu sẽ dồn dập xảy ra trước và sau tết cổtruyền. Nền kinh tế không thể chứa quá nhiều tiền mà không có bất ổn xảy ra.Lượng tiền cần thiết cho lưu thông có thể tính toán được vì qua hai van chính làngân sách (thể hiện bằng chi tiêu đầu tư công) và tín dụng ngân hàng.
Nhưng ngânhàng Nhà nước (NHNN), cơ quan thực thi chính sách tiền tệ quốc gia lại không thểquản và thực chất là không quản được “van ngân sách”; điều này đã được thống đốcthừa nhận trong cuộc họp điều trần trước Uỷ ban thường vụ Quốc hội rằng “năm2010 ngân sách nhà nước đã ứng từ NHNN một số tiền rất lớn”. Một khi chính sáchtài khoá còn thiên về “bề rộng” nhưng lại kém hiệu quả thì chính sách tiền tệ -tín dụng của NHNN khó đạt hiệu quả cao.
 |
| Sử dụng tín dụng qua thẻ là cách thức vay tiền thuận lợi, nhưng gần đây nhiều người hạn chế sử dụng dịch vụ này vì lãi suất cao (Ảnh: Lê Quang Nhật) |
Trên thế giới, các dự báo về giá cả hàng hoá và lạm phát đều cho rằng kinh tếthế giới còn diễn biến phức tạp, khó lường; những bất ổn về giá cả và thị trườngnày chắc chắn sẽ tác động đến Việt Nam.
Hơn nữa, giá cả thường tăng mạnh hơntrong tháng có tết Nguyên đán. Như vậy, có thể thấy trước rằng, trong quý1/2011, chỉ số CPI của Việt Nam nhiều khả năng vẫn ở mức hai con số. So cùng kỳnăm trước lạm phát chưa giảm thì lãi suất không thể giảm vì người gửi tiền khóchấp nhận lãi suất tiết kiệm thấp hơn chỉ số lạm phát.
Tác động từ trái phiếu chính phủ
Bước sang năm 2011, với chỉ tiêu tăng trưởng GDP 7 - 7,5% thì việc đầu tư từnguồn vốn ngân sách năm 2011 khó có thể giảm. Bộ Tài chính đã xác định một trongnhững nhiệm vụ tài chính - ngân sách đặt ra cho năm 2011 là thực hiện phát hànhtrái phiếu trong nước và huy động nguồn ODA để bù đắp bội chi ngân sách và chođầu tư phát triển. Theo kế hoạch, mức phát hành trái phiếu chính phủ năm 2011 là45.000 tỉ đồng.
Nếu không có mức lãi suất hấp dẫn xấp xỉ lãi suất ngân hàng, thìChính phủ khó có thể bán được trái phiếu trong bối cảnh nhiều người mua trướcđây là các ngân hàng thương mại hiện vẫn đang còn lo bài toán thanh khoản. Chínhvì vậy, lãi suất trái phiếu là một ẩn số khó lường đối với việc hạ lãi suất tiềngửi/tiền vay bởi nó tuỳ thuộc vào Chính phủ có vay được nước ngoài hay chủ yếuvay trong nước, cần vay nhiều hay ít... trong mỗi đợt phát hành trái phiếu đểđưa ra mức lãi suất.
Lãi suất ngân hàng vẫn phải “giữ chân” vốn ngắn hạn
Huy động vốn kỳ hạn ngắn trong nhiều ngân hàng chiếm tỷ trọng khoảng trên 70%trong tổng nguồn vốn huy động, trong khi cho vay trung, dài hạn chiếm tỷ trọngkhoảng trên 40% tổng dư nợ cho vay.
Nguồn vốn huy động thiếu ổn định, chủ yếu làkỳ hạn ngắn, dễ dịch chuyển từ ngân hàng này sang ngân hàng khác mỗi khi có sựbiến động trong lãi suất huy động, khiến cho những ngân hàng thương mại đảm bảothanh khoản vẫn không dám hạ lãi suất. Áp lực của nguồn tiền gửi ngắn hạn lênlãi suất huy động là rất nặng nề nếu những bất ổn kinh tế vĩ mô không được giảiquyết.
Bên cạnh đó, năm 2011 được dự báo việc huy động vốn trên thị trường chứng khoánkhông phải dễ dàng với rất nhiều doanh nghiệp, cho nên nguồn vốn bổ sung cho nhucầu kinh doanh lại càng đè nặng lên vai hệ thống ngân hàng thương mại; quan hệcung - cầu vốn trên thị trường như thế khó khiến cho thị trường xác lập mặt bằnglãi suất giảm trong ngắn hạn như mong đợi.
Theo Bắc Nam
SGTT
