Các nguồn quỹ dành cho ngườinghèo của TP.HCM còn tồn trên 440 tỉ đồng, trong khi rất nhiều người nghèo muốncó vốn làm ăn phải đi vay nóng với lãi suất cắt cổ.

Quận 7 có 2.712 hộ nghèo nhưngtrong năm 2009 chỉ có 732 hộ được vay vốn từ quỹ xóa đói giảm nghèo (XĐGN).Huyện Hóc Môn có hơn 11.000 hộ nghèo nhưng chỉ có 1.000 hộ được vay vốn từ cácloại quỹ dành cho người nghèo. Năm qua, huyện Bình Chánh đã giải quyết chokhoảng 2.000 hộ nghèo vay vốn, nhưng vẫn còn khoảng 11.000 hộ nghèo đang cần vốnlàm ăn chưa tiếp cận được nguồn quỹ dành cho người nghèo...

Lãi 20%/tháng

Gia đình chị H.Trang là một trongnhững gia đình nghèo tại P.Tân Quy (Q.7) nhưng không vay được vốn làm ăn. ChịTrang kể: “Kẹt vốn, tôi lên phường hỏi vay tiền từ quỹ XĐGN nhưng không được.Mấy năm trước tôi có vay bên quỹ của hội phụ nữ phường 3 triệu đồng, chưa trảhết nên cán bộ nói chưa được vay khoản mới”.

Quỹ tồn hàng trăm tỉ, nhưng dân nghèo phải vay nóng
 

Để có vốn bán bún riêu, chịTrang đành đi vay nóng 2 triệu đồng với lãi suất 20%/tháng, nhưng tiềnlời từ nồi bún riêu không đủ trả lãi, chị Trang đành dẹp quán. Giờ đứacon gái đang học lớp 8 của chị cũng phải nghỉ học theo mẹ ra lề đườngbán thuốc lá.

Anh Lê Thanh Lê, ngụ khu phố 2, thịtrấn Tân Túc, huyện Bình Chánh, cho biết chỉ cần vay 3-5 triệu đồng để giúp vợlàm ăn nhưng nhiều lần lên hỏi cán bộ khu phố, thị trấn thì họ cứ ậm ừ, nói đểtừ từ xem xét. Cả năm nay anh mong ngóng nhưng chưa được chính quyền duyệt chovay vốn.

Bà Đặng Thị Truyện, ngụ ấp TrungĐông, là một trong những hộ nghèo của xã Thới Tam Thôn (Hóc Môn) nhưng khi cầntiền làm ăn, bà phải đi vay nóng 5 triệu đồng với lãi suất 1 triệu đồng/tháng.Buôn bán thất bát, nhiều tháng không có tiền đóng lãi, chủ nợ gộp luôn tiền lờivào gốc, đến nay số tiền bà Truyện nợ đã tăng lên 12 triệu đồng.

Không biết có quỹ xóa đóigiảm nghèo

Hỏi sao không lên xã vay vốn củaquỹ XĐGN, bà Truyện thật thà kể: “Tui đâu có nghe ai nói tới nguồn vốn vay đó.Nghe nhiều người nói ngoài xã có cho người nghèo vay tiền mần ăn. Tui mừng quávội nộp đơn xin vay nhưng gần tháng rồi chưa thấy xã gọi lên”.

Chị Phạm Thị Điệp, cán bộ chuyêntrách XĐGN của xã Thới Tam Thôn, thừa nhận: “Nhiều hộ nghèo không biết mìnhthuộc diện được vay vốn, cũng không hề biết có quỹ XĐGN dành cho mình nên khicần tiền lại chạy đi vay nặng lãi”. Giải thích chuyện này, chị Điệp cho rằngdo cán bộ ấp không tuyên truyền sâu rộng đến bà con.

Ông Lê Văn Ý, trưởng Phòng LĐ-TB&XHhuyện Hóc Môn, cho rằng nhu cầu vay vốn của người nghèo rất lớn và vốn cho ngườinghèo từ các nguồn cho vay cũng không thiếu. Theo ông Ý, người nghèo chưa tiếpcận được nguồn vốn là do cán bộ chuyên trách ở xã, phường chưa làm hết tráchnhiệm, nhiều nơi cán bộ ngán duyệt hồ sơ cho dân nghèo vay vì ngại phải đi thuhồi vốn...

Thủ tục rườm rà

Trong khi không ít cán bộ mang tâmlý ngán việc thì những người cho vay nặng lãi luôn có “chân rết” sẵn sàng tiếpcận người nghèo để cho vay. Khát vốn, cần tiền làm ăn ngay, dân nghèo rất dễvướng vào vòng nợ nần. Ngoài ra, thủ tục vay vốn dành cho người nghèo quá rườmrà cũng là bước cản đối với người dân.

Anh N.V.Cường, ấp Thới Tứ, xã ThớiTam Thôn, kể: đầu tiên, tổ tự quản giảm nghèo hay trưởng ấp mời tất cả dân trongkhu vực đến, biểu quyết xem hộ nào được phép vay vốn XĐGN. Sau đó, hộ dân nàođược vay làm hồ sơ nộp cho trưởng ấp. Trưởng ấp tập trung đủ đơn vay của bà conrồi mới đem lên xã xét duyệt (thời gian này mất khoảng nửa tháng). Nếu số tiềntrên 10 triệu đồng, hồ sơ vay vốn phải được gửi lên huyện để xin ý kiến duyệt.

“Từ khi đơn vay gửi lên xã đếnkhi giải ngân cho bà con mất ít nhất nửa tháng” - chị Điệp cho biết.

Giải thích về việc tồn quỹ quá lớntrong khi người nghèo không có vốn làm ăn, phó giám đốc Sở LĐ-TB&XH TP, phó Banchỉ đạo chương trình XĐGN và việc làm TP Nguyễn Văn Xê cho rằng do năng lực củacán bộ chuyên trách XĐGN cấp cơ sở còn hạn chế nên không theo dõi, hướng dẫnngười dân lập được dự án vay vốn làm ăn. Ngoài ra, các ban XĐGN ở xã phường chưaquan tâm chỉ đạo kịp thời các hoạt động XĐGN tại địa phương. Nhiều nơi chưatuyên truyền đủ để người nghèo biết được có nguồn vốn vay dành cho mình...

Để giải phóng nguồn vốn còn tồnđọng như hiện nay, ông Xê cho biết sắp tới sẽ bỏ một số thủ tục vay vốn khôngcần thiết như nêu trên (do chính quyền xã tự đặt ra). Đồng thời Sở LĐ-TB&XH dựkiến trình UBND TP dự án cho phép cấp phường xã được duyệt những hồ sơ vay vốndưới 20 triệu đồng. Ngoài ra sẽ đẩy mạnh việc cho vay theo dạng tổ làm ăn, sảnxuất để thu hút lao động nghèo. Hộ nghèo nào làm ăn hiệu quả, các thành viêntrong gia đình có thể vay vốn đến 50 triệu đồng...

Theo Quỹ tồn hàng trăm tỉ, nhưng dân nghèo phải vay nóng