Rau sạch "uống" dinh dưỡng từ... nghĩa địa

Nước đâu để làm rau tươi xanh?

Những luống rau xanh ngậy được trồng ngay trong nghĩa địa, lớn lên từ nước rửa hài cốt.

 
Thấy chúng tôi nhăn mặt, bà Mật nói: “Nghĩ thì sợ thôi chứ rau hái lên tươi ngon lắm, chả việc gì phải sợ. Rau nhà tôi được các mối chở rau ra Hà Nội bán rất thích, sáng nào tôi cũng phải dậy từ 5-6h sáng cắt rau để kịp giao cho họ. Ruộng rau này gia đình tôi đã canh tác cả chục năm nay rồi”.

Những luống rau nằm xa địa phận nghĩa địa quả nhiên không được xanh ngậy như các luống rau của bà Mật. Bà cho hay, gia đình bà trồng để bán chứ không bao giờ ăn. Sở dĩ rau tốt và xanh thế, do bà thường xuyên múc nước mát từ những huyệt đã bốc hót hài cốt đi.

Theo quan sát của chúng tôi, rau không chỉ được trồng xung quanh nghĩa địa mà ngay trong khuôn viên nghĩa địa, những khu đất trống cũng được tận dụng để trồng rau, củ. “Rau trồng trong nghĩa địa ngoài việc tưới nước, chả cần bón thêm gì vẫn cứ xanh tốt, cây rau nào cũng mập ú. Chắc được “ngửi” hơi và “ăn thịt” người chết nên vậy”, bà Mật nói.

Chỉ vào con mương chứa vô số những mảnh gỗ quan tài đã mục nát do người dân vứt lại. Bà Mật cho biết thêm, ngoài nguồn nước từ các huyệt trống, nước để tưới cho rau ở đây chủ yếu lấy từ con mương nhỏ chảy ngay cạnh nghĩa địa. Con mương là nơi người dân cọ rửa những vật dụng dùng để “tắm rửa cho người chết”.

Rời những luống rau của bà Mật, chúng tôi đi vòng qua khu rau cần, rau cải xoong rộng mênh mông của gia đình anh Tưởng. Trong vai lái buôn rau vào bán tại các chợ trong nội thành, chúng tôi được anh Tưởng giới thiệu: “Ở đây đất đai màu mỡ, lại được tưới phân tươi liên tục nên rau rất xanh. Người Hà Nội rất chuộng”.

Từ đây chúng sẽ được dân buôn phân phối ra khắp các quận của Thủ đô Hà Nội.

 

Nhiều người tiêu dùng lầm tưởng chỉ những rau thủy sinh mới bị nhiễm ký sinh trùng (KST) do trồng dưới nước và cứ chọn rau xanh, mập mạp, tươi là vô tư ăn. Tuy nhiên, theo PGS.TS. Nguyễn Văn Đề, chủ nhiệm Bộ môn Ký sinh trùng - Đại học Y Hà Nội, rất nhiều người có suy nghĩ sai về cách dùng rau, không phải rau cứ xanh tươi, trồng trên cạn là không bị nhiễm KST. Thực tế là có rất nhiều loại rau được trồng trên cạn nhưng lại được tưới bằng nguồn nước ô nhiễm, nên cũng nhiễm KST này. Do ăn phải các loại rau nhiễm KST nhưng chưa được nấu chín, nên KST từ rau bám vào ruột non, kí sinh và trưởng thành, gây bệnh giun sán.

Nhiều trường hợp vì quá tin vào cách lựa chọn rau xanh bằng kinh nghiệm đã vô tình mang mầm bệnh vào người. Chị Nguyễn Hải Hà ở Thanh Xuân (Hà Nội) cho biết: “Mình thích ăn món rau cần nấu tái, lo ngại rau ở thành phố không sạch, mỗi tuần, nhờ mẹ đẻ mua rau của những người dân xung quanh nhà để gửi lên và vô tư ăn. Đến khi mang thai được 6 tháng, thấy người hay mệt, da xanh xao, nhưng lại nghĩ do mang thai, nên không đi khám. Một thời gian thấy sức khỏe suy kiệt, đến viện chuẩn đoán mới biết, mình bị nhiễm giun sán nặng do hay ăn rau sống và không rõ nguồn gốc”.

Nhiều người dân quá tin vào kinh nghiệm chọn rau, nên thường mắc bệnh hiểm nghèo từ các loại rau không rõ nguồn gốc.

 

Tất cả các loại rau (cả trên cạn và dưới nước) đều có thể mang mầm ấu trùng này. Ăn phải loại rau này, bệnh sẽ có những biểu hiện trên người tiêu dùng qua 3 giai đoạn: Khởi phát với các triệu chứng mệt mỏi, giảm sút sức khỏe, thiếu máu. Toàn phát: người bệnh thấy đau bụng, thường đau âm ỉ ở vùng hạ vị, có thể có những cơn đau dữ dội, rối loạn tiêu hóa, tiêu chảy thất thường, kéo dài nhiều tuần, phân lỏng, không có máu, nhưng có nhầy lẫn thức ăn không tiêu, bụng bị trướng, nhất là ở trẻ em. Giai đoạn nặng: Ở người bệnh bị nhiễm sán nhiều và không được điều trị, bệnh sẽ chuyển sang giai đoạn nặng với các triệu chứng: phù toàn thân, phù mặt, phù thành bụng, phù chân, tràn dịch ở tim, phổi, cổ trướng, bệnh nhân có thể tử vong do suy kiệt.

Chuẩn đoán sán lá ruột chủ yếu dựa vào các dấu hiệu: Rối loạn tiêu hóa, tiêu chảy kéo dài, phù nề, suy nhược, xét nghiệm phân theo phương pháp trực tiếp hoặc Kato phát hiện sán và trứng sán.