Rối quyết toán thuế chứng khoán

Mặc dù còn lâu mới đến thờiđiểm phải quyết toán thuế thu nhập cá nhân đối với hoạt động đầu tư chứngkhoán, nhưng nhiều chuyên gia đã đưa ra cảnh báo về kẽ hở, cũng như nhữngvướng mắc có thể phát sinh khi quyết toán thuế.

Theo bà Nguyễn Hoàng Trang,Giám đốc Công ty cổ phần Tư vấn thuế Việt Nam (Vina Tax), hiện các văn bảnhướng dẫn về thuế thu nhập cá nhân từ đầu tư chứng khoán không có quy địnhnào về cách hạch toán cho các khoản mua bán cổ phiếu của nhà đầu tư.

Cụ thể, nếu với mỗi loại cổphiếu, nhà đầu tư chỉ mua một lần và bán một lần, thì không thành vấn đề,nhưng trong rất nhiều trường hợp, nhà đầu tư mua một cổ phiếu trong nhiềulần khác nhau và bán ra nhiều lần khác nhau.

Theo đó, với mỗi lần mua vào,giá mua vào cũng sẽ khác nhau và giá bán ra của mỗi lần bán ra cổ phiếu đócũng không giống nhau. Do chưa có hướng dẫn cụ thể, nên có thể nhà đầu tư sẽrất lúng túng trong việc kê khai thuế vào cuối năm.

Chẳng hạn, nhà đầu tư mua 100cổ phiếu A với giá 20.000 đồng/cổ phần, lần sau lại mua thêm 200 cổ phiếu Avới giá 25.000 đồng. Sau đó, nhà đầu tư này lại bán đi 100 cổ phiếu với giá30.000 đồng… Vậy đến cuối năm, nhà đầu tư sẽ quyết toán thuế với giá mua củalần trước hay giá mua của lần sau?

Trong khi đó, rõ ràng, 2trường hợp sẽ ra 2 kết quả hoàn toàn khác nhau. Bởi nếu lấy giá mua lầntrước để tính thuế, thì số thuế phải nộp sẽ là (30.000 - 20.000) x 100 x 20%= 200.000 đồng. Trong khi lấy giá mua lần sau để tính thuế, thì mức thuếphải nộp là (30.000 - 25.000) x 100 x 20% = 100.000 đồng (chỉ bằng một nửaso với cách tính trước).

Trên đây chỉ là một ví dụđược đơn giản hoá. Trong thực tế, việc mua, bán của nhà đầu tư còn phức tạphơn nhiều, có loại cổ phiếu, nhà đầu tư mua đi bán lại hàng chục lần, sốlượng mỗi lần một khác… thì chắc chắn, sẽ còn rắc rối hơn.

Theo các chuyên gia về tàichính, trong hạch toán kinh doanh thông thường của các doanh nghiệp, có thểcó 2 hình thức hạch toán đối với hàng hoá lưu kho là nhập trước – xuất trước(hàng vào trước tính xuất ra trước), hoặc nhập trước - xuất sau (hàng vàosau thì xuất ra trước).

Tuy nhiên, đối với các doanhnghiệp kinh doanh đều đã có chuẩn mực kế toán, cũng như hướng dẫn cụ thể đểdoanh nghiệp thực hiện và lựa chọn phương thức hạch toán.

Hơn nữa, các doanh nghiệp đềucó một bộ máy kế toán chuyên nghiệp để thực hiện việc hạch toán cho công tymình, trong khi đó, với nhà đầu tư cá nhân, đây có thể là một sự “đánh đố”không nhỏ, vì không phải nhà đầu tư nào cũng có khả năng và thời gian đểngồi tự hạch toán cho những khoản đầu tư rất rắc rối của mình.

Một số chuyên gia cho rằng, nếu không có sựchuẩn bị trước, nhà đầu tư có thể sẽ gặp xungđột về quan điểm với cơ quan thuế khi quyết toánthuế cuối năm.

Đưa ra lời tư vấn cho các nhàđầu tư, bà Trang cho biết, đối với những trường hợp có thể dẫn đến nhữngcách hiểu khác nhau về sau, cách tốt nhất là trước khi kê khai thuế, nhà đầutư nên có văn bản gửi cơ quan thuế đề nghị được hướng dẫn trước về những vấnđề mình chưa hiểu.

Sau đó, việc kê khai thựchiện theo hướng dẫn được cơ quan thuế trả lời, thì có thể tránh được nhữngbất đồng về sau này.