Ngày 10-6 tại TP.HCM, các nhàxuất bản trong cả nước sẽ tham dự hội nghị về chống in lậu do Nhà xuất bản GiáoDục tổ chức. Hội nghị lần này sẽ có nhiều câu hỏi nóng đặt lên bàn lãnh đạo cácngành chức năng trước thực trạng in lậu đang nở rộ như nấm sau mưa...
"Chúng tôi có bán các bộ sáchphotocopy từ sách của Nhà xuất bản Giáo Dục với giá chỉ bằng 50% sách in mà chấtlượng đảm bảo không hề thua kém. Và còn nhiều ưu tiên khác nữa đang chờ quýkhách có đơn đặt hàng với số lượng lớn...". Ðó là nội dung quảng cáo sản phẩmsách lậu được phát tán tại cổng Trường THPT Ngô Sĩ Liên (huyện Trảng Bom, ÐồngNai) vào trung tuần tháng 5.
Tiếp thị công khai
Theo địa chỉ trên tờ rơi, chúngtôi tìm đến "phân xưởng" sản xuất sách lậu nói trên ở số 15/83 khu phố 1, P.TânBiên, TP Biên Hòa. Ðó là một căn nhà cấp 4 nằm cạnh nhà thờ Phúc Lâm.
Chủ cơ sở là người đàn ông tênHuynh, khoảng 50 tuổi, nhanh nhảu lấy ra một bộ sách ôn thi tốt nghiệp THPT gồmsáu quyển: địa lý, hóa học, lịch sử, ngữ văn, tiếng Anh, toán và "tiếp thị": "Mỗiquyển sách của Nhà xuất bản Giáo Dục ở cửa hàng được bán với giá 16.000 đồng,tính trọn bộ là 96.000 đồng. Nhưng sách photocopy của chúng tôi chỉ bán tổngcộng 51.600 đồng. Anh có mang theo tờ rơi thì tôi lấy chẵn 50.000 đồng. Ngoàisách ôn thi, nếu cần bất kỳ cuốn nào khác chỉ cần điện thoại cho chúng tôi theosố 0989236..., chúng tôi sẽ giao sách tận nơi cho những đơn đặt hàng có tổng sốtiền từ 300.000 đồng trở lên...".
 |
| Cuốn Atlat địa lý in lậu với kỹ thuật in ấn hiện đại vừa xuất hiện trên thị trường - Ảnh: Tấn Đức |
Theo tìm hiểu của chúng tôi,không chỉ phát tờ rơi, phiếu giảm giá 10%, cơ sở photocopy này còn gửi thư..."chào hàng" đến nhiều trường học trên địa bàn huyện Trảng Bom và TP Biên Hòa.Kèm theo thư ngỏ, bảng báo giá, cơ sở cũng không quên gửi kèm một bộ "sách mẫu"để quý thầy cô và học sinh tham khảo! "Sáng kiến" của ông chủ cơ sở này đã biếnchiếc máy photocopy thành con gà đẻ trứng vàng, kiếm một khoản tiền kha khá từviệc sao chụp sách.
Tuy nhiên, đây chưa phải là"chiêu thức" in lậu độc đáo nhất. Theo tiết lộ của một số người có thâm niêntrong nghề "luộc" sách, ngoài cách làm sách lậu kiểu trên, gần đây cũng thịnhhành kiểu "nắm thắt lưng mà đánh". D., một đầu nậu có tiếng ở Q.4, TP.HCM, giảithích: "Nắm thắt lưng mà đánh có nghĩa là phải bám sát thông tin từ các nhàxuất bản có tiếng, xem mấy ổng chuẩn bị tung ra cuốn best-seller (dòng sách bánchạy nhất) nào thì mình tìm nguồn hàng sách cầm tay từ nước ngoài về, tự dịchrồi tung ra trước.
Giá cả in trên bìa không quantrọng, đắt hơn sách có bản quyền của các nhà xuất bản cũng chả sao, mình cứ hạgiá xuống, chỉ khoảng 40% giá bìa cũng còn lời 60-70%, lo gì. Có khi đấy cũng làmột lợi thế, vì tâm lý ai mà không muốn mua sách đại hạ giá...".
D. còn khoe rằng với cách làmnày, gần đây anh ta đã kiếm được một khoản tiền kha khá nhờ "luộc" cuốn Ðời thayđổi khi chúng ta thay đổi của Nhà xuất bản Trẻ. "Cơ cấu giá thành một đầusách như thế này: chi phí mua bản quyền 7-12%, nhuận bút cho tác giả, dịch giả10-12%, chi phí in ấn, sao chụp 6-8%, chi phí phát hành 45-60%... Mình chỉ lophần in ấn, còn các khoản khác "né" được hết, vậy thì cầm chắc là một vốn bốnlời rồi còn gì" - D. tiết lộ.
Tự làm khó nhau?
Ðể có một quyển sách đang thuộcdòng best-seller, người đọc khó mường tượng được các nhà xuất bản đã phải bỏ rarất nhiều công sức thương lượng để có được độc quyền xuất bản, bán và phân phốitại VN. Ðơn cử như bộ sách Ðời thay đổi khi chúng ta thay đổi của tác giả AndrewMatthews do Nhà xuất bản Trẻ giữ độc quyền xuất bản từ nhiều năm qua.
Câu chuyện xung quanh việc mua vàbảo vệ bản quyền của tác phẩm này khá ly kỳ và dường như chưa có hồi kết. ÔngPhạm Sỹ Sáu, trưởng ban khai thác đề tài và giao dịch tác quyền Nhà xuất bảnTrẻ, cho biết: "Tác phẩm này được chúng tôi mua bản quyền trong một thời điểmcực kỳ khó khăn vì tuy là một tác phẩm của cùng một tác giả Andrew Matthews,nhưng có tới hai đơn vị sở hữu. Tập 1 và 2 do Công ty truyền thông Media Mastersở Singapore giữ bản quyền.
Nhưng ba tập tiếp theo lại doCông ty Seashell Publishers ở Úc sở hữu. Sau nhiều tháng thương lượng, đi lại vàtrao đổi thư tín qua đường hàng không rất cực khổ (đây cũng là một yêu cầu bắtbuộc của bên giữ bản quyền ba tập sau), cuối cùng chúng tôi đã đạt được ý nguyệnvới mức phí nhượng quyền thuộc hàng cao nhất từ trước đến giờ, so với các đầusách mà Nhà xuất bản Trẻ đã mua".
Dù Nhà xuất bản Trẻ thông báo đãmua độc quyền bộ sách trên, nhưng Nhà xuất bản Văn Hóa Thông Tin vẫn cấp giấyphép cho một đơn vị tư nhân ở Hà Nội làm sách này (tổng hợp năm tập). Sau đó, bộsách đã được xuất bản với tựa sách có thay đổi chút ít là Cuộc sống thay đổi khichúng ta thay đổi. Nhưng về nội dung, hình vẽ minh họa hoàn toàn giống nhau. KhiNhà xuất bản Trẻ có phản hồi thì Nhà xuất bản Văn Hóa Thông Tin đã tiến hành thuhồi bộ sách trên.
Tuy nhiên, trong khi sách thu hồichưa xong thì lại bị Công ty cổ phần văn hóa Nhân Văn liên kết với Nhà xuất bảnThanh Hóa để xuất bản bộ sách này. Nhà xuất bản Trẻ tiếp tục lên tiếng và lại cómột quyết định thu hồi lần thứ hai. Mới đây, nhà sách Quỳnh Mai cùng với Trungtâm biên soạn dịch thuật sách Sài Gòn lại liên kết với Nhà xuất bản Ðà Nẵng intiếp bộ sách này với một tên gọi khác.
"Hiện nay, nhiều nhà xuất bảnkhông sống bằng đầu tư xuất bản, phân phối, tiêu thụ các đầu sách hay mà chỉ tậptrung lấy nguồn thu từ việc "bán" quyền xuất bản cho các đơn vị liên kết. Có nhàxuất bản cấp phép thoải mái, bất kỳ ai xin là cấp phép mà không hề biết ngườixin có bản quyền tác phẩm hay không.
Cuối cùng, đơn vị mua bảnquyển là chịu thiệt. Như trong vụ Ðời thay đổi khi chúng ta thay đổi, thiệt hạivề mặt kinh tế mà Nhà xuất bản Trẻ gánh chịu phải đến trên nửa tỉ đồng. Nhưngthiệt hại lớn hơn là đối tác nước ngoài nhìn VN như một thị trường làm xuất bảntheo kiểu chụp giật..." - ông Phạm Sỹ Sáu bức xúc.
|
Theo Tuổi trẻ
