Sao chưa giảm giá xăng?

Chờ giảm theo giá thế giới

Trong nhiều ngày qua giáxăng dầu thế giới đã giảm nhiều, đặc biệt là thời điểm Mỹ quyết định mở khodự trữ thì giá giảm mạnh trước khi tăng nhẹ trở lại. Do đó, không ít ngườidân mừng là giá xăng dầu sẽ giảm vì có cơ sở từ giá thế giới đã giảm mạnh.

Theo Cục Quản lý giá (BộTài chính), trong báo cáo thị trường giá cả nửa đầu tháng 6/2011 cũng chobiết, so với bình quân tháng 5/2011, giá diesel, dầu hoả, dầu madút tăng nhẹnhưng dầu thô giảm đã làm cho giá xăng giảm theo.

Hiện một số DN kinh doanhxăng dầu thừa nhận, trung bình 30 ngày qua, giá xăng thành phẩm vẫn là 119USD/thùng (giá xăng RON 92 tại thị trườngSingaporengày 28/6 chỉ ở mức 111,49 USD/thùng). Và tính theo mức đó, đến cuối tháng6/2011, lợi nhuận một lít xăng là từ 18 – 20 đồng; dầu bình quân 30 ngày vẫnlà 129USD/thùng, DN có lãi nhưng ở mức thấp.

DN chưa muốn giảm

Trước mong muốn của ngườidân, hầu hết các DN đều cho rằng, mức lãi ít hoặc hòa vốn hoặc có mặt hàngnhư diesel hoặc madút vẫn chưa hòa vốn. Do đó khó có thể điều chỉnh ngay,nhất là khi các DN đang phải chịu thuế nhập khẩu từ 0% lên 5% và tăng mứctrích quỹ thêm 100 đồng/lít xăng.

Tuy nhiên, việc tăng thuếlên 5% chỉ là đối với diesel và dầu hoả; còn mặt hàng xăng, dầu madút dochưa đủ điều kiện điều chỉnh tăng thuế nhập khẩu, nên thuế nhập khẩu đối với2 mặt hàng này vẫn tiếp tục giữ 0%.

Rất nhiều người bức xúc khigiá lên, các DN đồng loạt kêu lỗ và liên tục gửi công văn xin được tăng giá.Nhưng khi giá xuống, DN có lãi nhiều, có thời điểm lãi gần 2.000 đồng/lít,nhưng hầu như không mấy khi họ chủ động xin giảm giá. Lý do đưa ra vẫn luônlà DN không được chủ động, muốn giảm giá thì phải chờ cơ quan chức năng có ýkiến. Bên cạnh đó, họ còn phải điều chỉnh tăng chiết khấu hoa hồng đối vớicác đại lý.

Trên thực tế, từ 29/3 trởvề trước, đã có một thời gian dài Petrolimex có công bố bản tin giá cơ sở đểcông khai giả bán lẻ trong nước. Nhưng từ 29/3 tới nay, Petrolimex chỉ côngbố giá bản lẻ trong nước.

Có ý kiến cho rằng, phảichăng các DN sợ “hố” như hồi tháng 5/2010 khi công bố giá cơ sở sau đó bị cơquan chức năng “soi” và phát hiện giá cơ sở, không cao như DN công bố. Sauđó, cơ quan chức năng đã buộc các DN phải giảm giá bán lẻ trong nước 500đồng/lít xuống mức 16.490 đồng/lít.

Người tiêu dùng đang trông chờ giá bán lẻ xăng dầu sẽ giảm.

Nên để kiểm toán độc lập tham gia

Cách đây không lâu, mộtlãnh đạo trong ngành tài chính gợi ý, “chỉ cần cho kiểm toán độc lập kiểmtra là rõ ngay”.

Vì theo phân tích của vịlãnh đạo này, kiểm toán độc lập sẽ là đơn vị trung gian, họ cũng có đủ thôngtin giá cả đầu vào, đầu ra để hạch toán chính xác lỗ lãi của DN và các yếutố cấu thành giá.  Trên cơ sở đó để cơ quan nhà nước điều hành giá cả hợplý, cân bằng lợi ích của ba bên là DN, nhà nước và người dân.

Trong câu chuyện điều chỉnhliên quan tới giá cả xăng dầu gần đây nhất (ngày 9/6), quyết định tăng thuếnhập khẩu là vì lợi ích của ngân sách nhà nước; quyết định tăng trích quỹthêm 100 đồng/lít cũng là vì lợi ích của DN (khi lỗ được bình ổn giá); cònngười dân không có lựa chọn nào khác ngoài chia sẻ khó khăn.

Chuyên gia Vũ Đình Ánh chorằng, tăng giá ở chừng mực nào đó là quyền lợi của Nhà nước và DN, còn ngườidân thì muốn giảm giá.

Như vậy, cần tìm cơ chế đểđiều hòa lợi ích giữa nhóm muốn tăng giá và nhóm muốn giảm giá. Cơ chế ấy cóthể là thị trường cạnh tranh. Nhưng trên thực tế, chỉ riêng Petrolimex đãchiếm gần 2/3 thị phần xăng dầu cả nước (luật quy định rõ, DN nào chiếm trên30% thị phần là có vị thế độc quyền).

Do đó, theo ông Ánh, có thểtính tới cơ chế khác là có cơ quan độc lập tham gia để khẳng định lý do tănggiá là hợp lý hay không hợp lý.

Ông Đặng Vinh Sang - TGĐSaigon Petro - mới đây cũng ủng hộ kiểm toán độc lập vì nếu có kiểm toán độclập, cơ quan quản lý cũng có cơ sở đê điều hành giá cả.

Theo Lao Động