Thành phố để du ngoạn...
Truyền thuyết kể rằng, sau mộttrận lũ khủng khiếp, một khúc cây bồ đề bị đánh dạt vào bờ sông. Người phụ nữ cótên Daun Pênh vớt được, và phát hiện thấy bên trong khúc cây có 4 pho tượngPhật. Bà Pênh liền đem hết gia sản của mình và kêu gọi dân chúng góp công củaxây dựng một ngôi chùa nhỏ (Wat) nằm trên ngọn đồi (Phnom) để thờ 4 pho tượngPhật.
Ngôi chùa Wat Phnom có từ khi đó, đến nay đã hơn 600 năm. Người dân rấttôn thờ ngôi chùa, họ đến đó thường xuyên để cầu nguyện, tạ ơn, rửa mặt bằngnước thánh và vui chơi trong khuôn viên rộng rãi, mát mẻ dưới chân đồi. Tên gọithủ đô Phnom Penh cũng bắt nguồn từ sự tích này.
 |
Câu chuyện này không đủ thỏa mãntrí tò mò của tôi về Phnom Pênh và vương quốc Campuchia đẹp đẽ in đậm màu sắctín ngưỡng Phật giáo. Vì vậy, tôi đã đến đây, giữa tháng 4 đầy nắng và gió.Đường từ sân bay về Phnom Pênh rộng thênh thang, có lẽ vì hôm nay là ngày đầutiên của tết Chol Chnam Thmay, nên mọi người đều đã về quây quần bên gia đìnhtrong dịp lễ lớn nhất.
Chúng tôi khám phá Phnom Penh vớikho tàng khổng lồ những hiện vật từ thời sơ khai của tín ngưỡng người Khmer,tượng của ba vị thần khai thiên lập địa là Bà La Môn, Vishnu, Shiva cùng nhữngvị thần bảo hộ, rồi những vật dụng của một nền văn hóa cổ xưa... tất cả được lưugiữ tại Bảo tàng Quốc Gia.
Bảo tàng luôn sực nức mùi hoa nhàu, những bông hoađược đặt dưới chân các bức tượng và để dành tặng cho du khách. Người Campuchiacho rằng, loài hoa này có thể đem lại điều may mắn và thể hiện sự tôn kính vớidu khách.
Nhưng Phnom Penh đẹp đẽ và lunglinh hơn hết thảy với Hoàng Cung - biểu tượng chính xuất hiện trên quốc kỳ củaVương Quốc Campuchia. Quảng trường phía trước Cung điện rộng lớn là nơi cư trúcủa hàng vạn con chim bồ câu hiền lành, là nơi hóng gió của hàng ngàn người dânPhnom Penh mỗi khi đêm về.
Hoàng cung được xây dựng theo kiến trúc cổ truyền củangười Khmer, chỉ có duy nhất điện Napoleon được vua Napoleon III tặng cho HoàngThân Norodom được giữ nguyên kiến trúc Pháp với chữ N trên cửa E tượng trưng chotên vua Napoleon và Norodom. Phía trong Hoàng cung, Điện Khánh tiết là nơi ngựtriều và đón tiếp khách ngoại giao của đức vua lộng lẫy với hai ngai vàng. Ngaivàng trên cao là nơi nhà vua được ngồi một lần duy nhất khi đăng quang, và phíasau ngai vàng là bốn pho tượng của các đời vua tiền nhiệm.
Nhưng kho báu thực sự trong Hoàngcung lại là Wat Preah Keo (chùa Bạc) - niềm tự hào và là nơi cất giữ báu vật củangười Campuchia. Chùa Bạc lỗng lẫy với 5.000 miếng bạc nặng 1kg lát trên sànnhà, và pho tượng Phật bằng vàng ròng nặng 90kg, lung linh với 9584 viên kimcương, viên lớn nhất nặng tới 25cara.
Đặt ở nơi cao nhất trong chùa Bạc, có thểgọi là quốc bảo của Campuchia, đó là pho tượng Phật ngọc lục bảo ở thế ngồi. Chỉcao khoảng 30cm nhưng màu sắc trong, đục, sáng, tối thay đổi theo góc nhìn, photượng Phật ngọc lục bảo này bạn khó có thể tìm thấy ở đâu khác trên thế giới.
... Đẹp như lễ hội cổ truyền
Ngày tôi đến Campuchia cũng làngày đầu tiên của tết Chol Chnam Ẹ còn gọi là ngày Thngay Chol Chnam Thmay. Ngàynay các thành viên trong gia đình quây quần bên nhau, sửa soạn quần áo đẹp lênchùa tạ ơn. Những món ăn truyền thống của người Khmer đã được dọn bên mâm cơmchiều với nộm xoài, cơm lam mắm bò hóc, các món cá đánh bắt từ Biển Hồ... Tốinăm mới rộn rã trong những màn hát múa ngoài trời và ánh sáng rực rỡ của pháohoa.
| |
Ngày thứ hai của Tết có tên cótên gọi Thngay Von-boch. Nhà nhà cùng nhau diện quần áo đẹp mang đồ ăn lên chùamong được ban phúc, rồi cùng nhau đắp núi cát, núi gạo, uống và rửa mặt với nướcthánh ướp hoa để cầu may mắn. Wat Ounalum là tổng hành dinh nơi quốc sư củaCampuchia đang tu hành được rất nhiều Phật tử đến dâng cơm và mong được các sưban phước lành! Rồi làng xóm hân hoan với các trò chơi dân gian như đập niêu,thi nhảy bao tải... Sau mỗi trò chơi, người thắng cuộc được "vinh dự" bôi phấnvào người, và một cuộc chiến rắc phấn diễn ra. Mọi người vui vẻ cùng nhau nhảyđiệu Apsara chờ đến trò chơi tiếp theo. Cuộc vui cứ thế kéo dài cho đến tận khimàn đêm buông xuống...
Ngày cuối cùng của Tết cũng làngày quan trọng nhất - Thngay Lơn-săk. Sau nghi lễ dâng cơm cho các sư, nhà chùatổ chức lễ mộc dục - tắm tượng Phật bằng nước ướp hoa để tẩy hết những bụi trầnnăm cũ. Các sư và tượng Phật và vẩy vào người thân để cầu may mắn. Và xuất xứcủa lễ hội té nước bắt nguồn từ truyền thống này.
Hết lễ tắm tượng ở chùa là lúccác gia đình trở về tắm tượng Phật trong nhà và những người cao tuổi với mongước ông bà cha mẹ có sức khỏe dồi dào, sống lâu trăm tuổi. Người dân đua nhauphóng sinh chim cu ở bờ sông và mua đồ ăn cho đàn bồ câu ở quảng trường ngaytrước Hoàng cung.
... Và những con người thô mộc
Chúng tôi không may bị lạc vàomột xóm nhỏ, để rồi được gặp những người Campuchia e lệ nhưng rất hiếu khách. Họmời chúng tôi tham gia vào những trò chơi cổ truyền ngày Tết. Được chơi, đượcthắng và thậm chí có quà đêm về dù chỉ là lon bia giải khát sau một hồi hò hétnhảy bao tải hết tốc lực, rồi được họ ưu ái rắc đầy "may mắn" lên người, tôi nhưđược sống lại một phần tuổi thơ đẹp đẽ.
| |
Ngay trước quảng trường rộng lớncủa Hoàng cung xa hoa, tôi bắt gặp những em bé đen thui với manh áo mỏng mảimiết vui đùa bên lồng chim cu của cha mẹ, hay đắm mình vào các trò chơi dân dã.Ô ăn quan, đánh khăng, đánh đáo... vẫn là những trò chơi quen thuộc của đa sốtrẻ em xứ này khi chúng gần như không có cơ hội được tiếp xúc với sự phát triểncủa ngành giải trí thế giới.
Và khi những màn pháo hoa rực rỡ xuất hiện trênquảng trường Nagaworld, người người náo nức cùng nhau đếm ngược chào đón nămmới, thì ở một góc tối, "đoàn ca kỹ" đường phố với các vũ công tuổi teen cùngông cụ loa đài thô sơ cùng trình diễn những màn biểu diễn không kém phần chuyênnghiệp trên nền giai điệu nhạc luôn cập nhật theo xu thế mới. Những bài hát cònlỗi nhịp, những điệu nhảy chưa thuần thục, nhưng không khó để tôi nhận ra niềmđam mê ca hát trên gương mặt chúng.
Trong những nỗ lực để tổ chức đêm năm mớicho người dân Phnom Penh, Nagaworld và Bộ du lịch Campuchia đã tổ chức đêm pháohoa và ca nhạc tạp kỹ để nhân dân Phnom Penh chung vui trong tối giao thừa.
Phnom Penh hiện lên trong mắt tôivới những mảng màu tối -sáng, khi lộng lẫy, xa hoa, lúc êm đềm, thô mộc... Nhưngdù ở mảng màu nào, Phnom Penh cũng đẹp đẽ như kiến trúc Angkor, như niềm tin vànỗi hân hoan của người Campuchia vào mùa lễ hội.
Theo Minh Phương
Sành điệu
