Lưu Quang Vũ làm thơ để sống với riêng mình

Nhà thơ Vũ Quần Phương, ngườithơ cùng thế hệ với Lưu Quang Vũ cho rằng, đọc thơ anh có cảm giác anh viếtkịch để sống với mọi người và làm thơ để sống với riêng mình

Cổ điển ngay từ tuổi20

Theo nhiều bè bạn của LưuQuang Vũ, sinh thời anh nhận thấy thích được làm thơ hơn viết kịch và vớianh niềm vui do thơ mang đến thường lâu hơn dù nhuận bút chóng hết hơn. Cũngtừ buổi sinh thời, Lưu Quang Vũ đã hoạch định những điều muốn làm cho thơbằng việc đặt tên cho 12 tập thơ định viết. Điều này theo nhà thơ Vũ QuầnPhương, rất đặc biệt bởi người viết thơ thường viết theo cảm tính, viết bàinào cho in bài đấy, sau mới chọn và đóng thành tập. Lưu Quang Vũ lại khác,anh có những dự định rất rõ ràng cho từng câu chuyện định nói trong thơ, tuynhiên tai nạn đến đột ngột sau đó đã khiến dự định của anh mãi mãi không thểhoàn thành.

Lưu Quang Vũ đã sống một đời khó khăn, nhưng tác phẩm anh để lại ngày càng được nhiều người yêu mến. Ảnh tư liệu

Khi đọc lại di cảo thơ LưuQuang Vũ, nhà thơ Vũ Quần Phương nhận ra rằng: “Thơ mới là nơi anh kýthác nhiều nhất và tôi tin nhiều bài thơ của anh sẽ thắng được thời gian”.

Vậy nên Bằng Việt mới nói:“Dù nhiều người nhận định, kịch của Vũ vượt xa thơ anh ấy nhưng tôi vẫn tinrằng trong kịch của Lưu Quang Vũ đầy chất thơ”. Chất thơ có từ cách anh ấyđặt tên cho tiêu đề từng vở kịch: Lời thề thứ chín, Hẹn ngày trở lại,Nếu anh không đốt lửa,…

Thơ Lưu Quang Vũ không đao tobúa lớn mà chỉ viết về những con người và cuộc sống bình thường nhưng thơlại đầy nhân tính. Bởi vậy, nhà thơ Anh Ngọc cho rằng: “Lưu Quang Vũ là mộtnhà thơ cổ điển ngay từ tuổi 20”. Và cả đời thơ Lưu Quang Vũ không thoát rađược cái cảm giác “Sau vô biên dẫu chỉ có vô biên” (Bài hát ấy vẫncòn dang dở). Những cảm nghiệm vượt ngưỡng thời gian ấy chúng ta gặp rấtnhiều trong thơ Lưu Quang Vũ như dự báo của anh giữa cơn nồng nàn cảm xúccủa cả nước sau ngày 30/4:  “Sắp tới là những ngày khó nhất” …

“Chẳng muốn kỷ niệm về tôi là một điệu hát buồn”

Dù được nhiều cô gái yêunhưng theo tiết lộ của người bạn cùng thời, đạo diễn, NSND Đoàn Công Khanh,“Vũ rất hay thẹn và đỏ mặt”. Tuy nhiên, Vũ có những quan điểm riêng vềcuộc đời, về nghệ thuật rất cực đoan", Bằng Việt nhận xét.

Điều may mắn là trong đời củaanh theo em gái Lưu Quỳnh Thơ là “hầu như giai đoạn nào anh cũng gặp mộttình yêu lớn, cho dù cái mà tình cảm đó đem lại có thể là một vết thương,một nỗi đau suốt đời”. Dường như tình yêu đã chắp cánh cho tâm hồn ngườithi sĩ ấy băng qua được những khốn khó đời người bởi Lưu Quang Vũ từng quanniệm rằng: sự đầy đủ của cuộc đời con người là ở chỗ tìm thấy tình yêu.

Tuy nhiên, bằng sự mẫn cảmriêng của thi sĩ, Quang Vũ sớm nhận thấy những “viển vông, cay đắng, u buồn”trong cuộc đời. Bởi vậy thơ anh có cái khinh bạc, diễu người nhưng nếu lắngnghe thì sự khinh bạc ấy chỉ là vỏ bọc của một nỗi lòng. Bởi người đọc sẽcòn mãi đau đáu cùng anh nỗi đau tan vỡ “phố ngoài kia ngột ngạt nhữngtoa tầu” hay “Có những lúc tâm hồn tôi rách nát/ Tôi biết làm gì,tôi biết đi đâu” hoặc những chất vấn rát bỏng trong Những tuổi thơ: “Sao mọi người có thể dửng dưng/ Nhìn em đi trên đường tối/Mọi người đềucó tội/Trước tuổi thơ đã chết của em”.

Sống một đời khó khăn và chếtmột cách bi thương nhưng người nghệ sĩ ấy lại ước mong: “không muốn kỷniệm về tôi là một điệu hát buồn”. Và dường như mong mỏi ấy được đápđền bởi bằng tác phẩm Lưu Quang Vũ đã có được những người tri âm. Sau kịch,thơ của Lưu Quang Vũ ngày càng được nhiều người yêu mến. Khán phòng chật kíntrong đêm tọa đàm ra mắt tuyển thơ: Gió và tình yêu thổi trên đất nướctôi tối 17/5 tại Hà Nội với rất nhiều tràng pháo tay và nước mắt là mộtđêm mà theo nhà văn Đỗ Chu “đời người viết cũng chỉ mong có vậy”.

Theo