Nếu 1,6 tỷ cổ phiếu VCB củaNgân hàng Thương mại Cổ phần Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank) được niêm yếtbổ sung, cổ phiếu VCB không những trở thành một trong số 4 cổ phiếu có vốn hóalớn nhất tại Sở Giao dịch chứng khoán Tp.HCM, mà giá cổ phiếu VCB sẽ có tác độngđáng kể tới sự tăng giảm của VN-Index (khoảng 8,7%).
Cùng với một số mã chứng khoán có vốn hóa lớn khác, việc niêm yết bổ sung củaVCB có thể sẽ làm sai lệch VN-Index hiện nay. Liên quan đến giải pháp xử lýnhững bất cập này, chúng tôi đã có cuộc trao đổi với ông Nguyễn Sơn, Vụ trưởngVụ Phát triển thị trường, Ủy ban Chứng khoán.
Hiện nay, Ủy ban Chứng khoánđã nhận được hồ sơ xin niêm yết bổ sung của VCB chưa, thưa ông?
Hiện nay, Vietcombank chưa có văn bản chính thức gửi Sở Giao dịch chứng khoánTp.HCM, Ủy ban Chứng khoán về việc xin niêm yết bổ sung số lượng cổ phiếu trên,vì vậy Ủy ban Chứng khoán cũng chưa biết mục đích của việc niêm yết bổ sung sốlượng cổ phiếu nhà nước nắm giữ này để làm gì.
Việc niêm yết bổ sung số lượng 1,6 tỷ cổ phiếu VCB cần được nhìn nhận trên haikhía cạnh. Thứ nhất, khi niêm yết bổ sung 1,6 tỷ cổ phiếu do nhà nước nắm giữ màNhà nước lại chưa có kế hoạch bán giảm vốn (thoái vốn) thì việc đưa vào niêm yếtkhối lượng lớn cổ phiếu sẽ không có nhiều ý nghĩa.
Đối với các ngân hàng thương mại, việc niêm yết cổ phiếu ngoài việc phải có kiếncủa đại hội đồng cổ đông thì còn phải có sự chấp thuận của Ngân hàng Nhà nước,theo tôi được biết Ngân hàng Nhà nước đã chấp thuận việc này, còn đại hội đồngcổ đông đã chấp thuận hay chưa thì tôi không được biết.
Do đó, cổ đông phải cân nhắc kỹ điều này, vì khi vào niêm yết Vietcombank sẽphải chịu một số phí niêm yết khá lớn cho số lượng cổ phiếu niêm yết mà khôngđược giao dịch.
Thứ hai, việc tăng số lượng cổ phiếu niêm yết của Vietcombank nhưng không tăngsố lượng cổ phiếu có thể chuyển nhượng được (free float) sẽ làm tăng tác độngtới cách tính VN-Index hiện nay, do trong cách tính chỉ số hiện tại, quyền sốvẫn tính trên tổng số cổ phiếu niêm yết (outstanding stock) chứ không tính trênsố cổ phiếu có thể chuyển nhượng (free float).
Và như vậy, việc sai lệch chỉ số do tác động của nhóm cổ phiếu có mức vốn hóathị trường lớn, nhưng thanh khoản kém sẽ làm méo mó chỉ số như hiện nay.
 |
| Cùng với một số mã chứng khoán có vốn hóa lớn khác, việc niêm yết bổ sung của VCB có thể sẽ làm sai lệch VN-Index hiện nay (Ảnh: Hồng Thúy) |
Trong thời gian qua, sựbiến động của VN-Index phụ thuộc vào một số cổ phiếu có vốn hóa lớn. Góc độquản lý thị trường, hiện tượng này có bình thường không, thưa ông?
Đúng là chỉ số chứng khoán hiện nay chưa phản ánh được chuẩn xác diễn biến thịtrường vì thực tế nhiều phiên giao dịch, có tới 70-80% mã chứng khoán nhỏ xuốnggiá nhưng chỉ số chứng khoán lại tăng theo sự tăng giá của vài mã có mức vốn hóalớn.
Thực tiễn này đang đặt ra việc các sở giao dịch chứng khoán cần phải xây dựngthêm nhiều bộ chỉ số mới bên cạnh các chỉ số hiện tại để có thể đánh giá chuẩnxác mức độ diễn biến của thị trường.
Theo tôi, bên cạnh hai chỉ số cổ phiếu tổng hợp hiện tại, cần xây dựng thêm cácchỉ số theo top 30 hoặc top 50 và các nhóm chỉ số theo chuẩn phân ngành. Đó cũnglà lý do nhiều thị trường chứng khoán quốc tế họ đưa ra các chỉ số khác nhau nhưchỉ số tổng hợp, chỉ số giá cổ phiếu Top…
Do đó, sẽ cần có bộ chỉ số mới để phản ánh chính xác hơn diễn biến thị trường.
Bộ chỉ số mới sẽ được xâydựng trên nguyên tắc nào, thưa ông?
Trước hết, tôi xin nói thêm vừa qua có nhiều ý kiến cho rằng, cách xây dựng chỉsố VN-Index ở Việt Nam không đúng vì không phản ánh chính xác diễn biến thịtrường và cần có sự thay đổi. Theo tôi, những ý kiến phát biểu như vậy là chưahoàn toàn chuẩn xác.
Thực tế, thì hệ thống tính toán chỉ số VN-Index là hoàn toàn tự động và nằmchung trong phần mềm hệ thống giao dịch do Sở Giao dịch chứng khoán Thái Lan hỗtrợ Việt Nam, đây là phần mềm hệ thống thuộc bản quyền nhà cung cấp phần mềmchuyên nghiệp của Mỹ, chứ không phải chúng ta tự viết, nên nói là sai hay đúng.
Chỉ có điều khác biệt là khi tính toán quyền số thì do đặc thù của Việt Nam sốlượng cổ phiếu đang lưu hành và số lượng cổ phiếu được chuyển nhượng không đồngnhất nên dẫn đến sự sai lệch khá lớn.
Thực tế của Việt Nam khác với thông lệ quốc tế. Với quốc tế, toàn bộ số cổ phiếuđang lưu hành và cổ phiếu có thể chuyển nhượng được gần như là một, nghĩa là sốcổ phiếu đăng ký gần như được chuyển nhượng hoàn toàn nên với cách tính chỉ sốnhư VN-Index hiện nay thì diễn biến thị trường được phản ánh hoàn toàn chínhxác.
Nhưng với đặc thù của Việt Nam, do đặc điểm có nhiều doanh nghiệp cổ phần hiệnnay là do chuyển đổi từ doanh nghiệp nhà nước nên có câu chuyện như VCB (tỷ lệnắm giữ cổ phiếu của Nhà nước lớn), số cổ phiếu được phép chuyển nhượng tự dorất ít, nên đã làm cho quyền số thay đổi và làm cho độ chính xác của chỉ số bịlệch.
Đấy là điểm mấu chốt cần phải thay đổi khi tính lại chỉ số chứng khoán.
Quan điểm của tôi là cần có sự thay đổi trong cách tính toán chỉ số, nhưng điềuđó không có nghĩa là làm lại các chỉ số hiện nay của hai sở giao dịch chứngkhoán, vì nguyên tắc của chỉ số là so sánh và đánh giá các dữ liệu quá khứ, cótính kế thừa, liên tục.
Vừa qua, Ủy ban Chứng khoán đã có văn bản chỉ đạo hai sở giao dịch chứng khoánnghiên cứu và tính toán xây dựng các chỉ số khác như theo top 30 hay top 50 côngty hàng đầu; chỉ số ngành kinh tế…, bên cạnh chỉ số hiện hành, để báo cáo Ủy banChứng khoán đưa vào thực hiện.
Trên cơ sở đó, xem xét lại phương pháp tính quyền số trong rổ tính chỉ số theothực tế của Việt Nam, tức là quyền số chỉ nên tính toán trên số cổ phiếu chuyểnnhượng được để phản ánh chính xác diễn biến của thị trường.
Hiện tại, hai sở giao dịch chứng khoán cũng đã thành lập bộ phận nghiên cứu, xâydựng chỉ số và phối hợp với các chuyên gia để xây dựng và báo cáo Ủy ban Chứngkhoán công nhận để đưa thêm vào hệ thống các chỉ báo thị trường, qua đó góp phầngiúp nhà đầu tư có thể tham khảo các bộ chỉ số khác nhau.
Theo Lan Hương
VnEconomy
