Sợ giống Libya, Syria kêu gọi Nga ‘cấp cứu’?

Trong thông điệp mới phátđi từ Washington, Tổng thống Mỹ Obama khẳng định, tương lai của Syriaphải do người dân nước này quyết định, song Tổng thống Bashar al-Assadđang cản đường họ. Vì lợi ích của nhân dân Syria, giờ là lúc Tổng thốngBashar al-Assad bước sang một bên.

Cùng với việc kêu gọiTổng thống al-Assad từ chức, ông Obama quyết định siết chặt trừng phạtkinh tế đối với Damascus, bao gồm lệnh phong tỏa tài sản và cấm đầu tưcủa Mỹ vào Syria.

Chuyên gia Syria khẳng định, nước này cần sự trợ giúp của Nga. Ảnh minh họa.

Ông lệnh cho cơ quan tưpháp Mỹ phong tỏa các tài sản của Chính phủ Syria, cấm mọi cá nhân Mỹlàm ăn buôn bán với Chính phủ Syria, cấm nhập khẩu dầu lửa hoặc các sảnphẩm từ dầu của Syria vào Mỹ và cấm các cá nhân hoặc công ty Mỹ hoạtđộng hoặc đầu tư tại Syria.

Ngay sau những phát biểutrên của Tổng thống Mỹ, Đại diện cấp cao phụ trách an ninh và đối ngoạicủa EU Catherine Ashton cũng tuyên bố: "EU thấy rằng ông al-Assad phảitừ chức".

Trong khi đó, Tổng thốngPháp Nicolas Sarkozy, Thủ tướng Đức Angela Merkel và Thủ tướng Anh DavidCameron cùng ngày ra tuyên bố chung kêu gọi ông al-Assad từ chức. Theobản tuyên bố chung, Tổng thống al-Assad sử dụng sức mạnh quân sự và bạolực để chống lại chính dân tộc mình, ông này mất tính hợp pháp và khôngthể tiếp tục lãnh đạo đất nước.

Không dừng lại ở đó, bốnnước thành viên của Hội đồng An ninh châu Âu bao gồm Anh, Pháp, Đức vàBồ Đào Nha cũng đang tìm cách thúc đẩy Hội đồng bảo an Liên Hiệp Quốc ramột nghị quyết áp đặt các biện pháp trừng phạt Syria. Các biện pháp nàycó thể bao gồm phong tỏa tài sản, cấm đi lại đối với một số cá nhân vàcấm vận vũ khí.

Phó Đại sứ Mỹ RosemaryDiCarlo cho biết, Mỹ ủng hộ nỗ lực này của các nước châu Âu: “Chúng tôisẽ phối hợp xây dựng một dự thảo nghị quyết bao gồm các biện pháp trừngphạt bởi điều đó là cần thiết để gia tăng áp lực lên Chính phủ Syria”.

Giáo sư Joshua Landis,Giám đốc Viện nghiên cứu Trung Đông, ĐH Oklahoma nhận định, một mình Mỹkhông cấm vận được Syria nhưng đóng vai trò điều hợp. Chính châu Âu sẽkhóa chặt nguồn tài chính của Syria.

Chuyên gia Andrew Tablerthuộc Viện Chính trị Trung Đông ở Washington giải thích thêm là bản thânSyria cũng có nhiều nhược điểm có thể làm gia tăng hiệu lực lệnh cấmvận. Do dầu hỏa có tiếng là chất lượng kém nên Damascus khó có thể tìmthị trường khác như Ấn Độ hay Trung Quốc để thay thế châu Âu. Nếu khôngcó nguồn ngoại tệ thì Damas không có tiền trả lương cho lực lượng vũtrang đàn áp biểu tình.

Còn theo một chuyên giaTrung Đông khác là bà Randa Slim thì một chiến dịch phong tỏa kinh tế doquốc tế phối hợp sẽ tác hại đến trung tâm của quyền lực, khả năng tồntại của nó và lòng trung thành của quân đội, công chức. Thành phần ưu tútrong xã hội Syria vẫn xem Mỹ là siêu cường số một thế giới. Thái độ củaMỹ sẽ tác động đến tâm lý của những người hiện thời là cột trụ của chếđộ.

Do đó, một khi nghị quyếtmới của Liên Hiệp Quốc được thông qua, Syria khó có thể chống đỡ. Tuynhiên, để thực hiện được bước đi cứng rắn này, Mỹ và châu Âu cần sự ủnghộ của Nga, ủy viên thường trực của Hội đồng bảo an Liên Hiệp Quốc. Nóicách khác, nhận được sự trợ giúp từ Moscow đồng nghĩa với việc Damascusđược “cứu sống”.

Quan điểm này được Ali Salim al-Assad, lãnh đạo của Ủy ban Thống nhấtquốc gia Syria thừa nhận. Theo ông, không đơn giản chỉ là nghị quyếttrừng phạt của Liên Hiệp Quốc, Syria còn đối mặt với nguy cơ bị canthiệp quân sự giống Libya. Dù có thể sử dụng tên lửa để chống trả nhưngkhả năng chiến thắng vẫn chưa thể chắc chắn. Vì vậy, Syria cần sự ủng hộcủa Nga.

“Phương Tây nhận thấy rõvị trí chiến lược của Syria. Không chỉ vậy, một số chuyên gia Mỹ cònkhông công khai thừa nhận rằng, mục đich của phương Tây tại Libya vàSyria là nhằm đánh bật Nga ra khỏi Địa Trung Hải. Vì vậy, Moscow cần hếtsức cảnh giác và chúng tôi đang mong chờ thái độ tích cực từ phía Nga.Syria hy vọng Nga sẽ cản trở nghị quyết trừng phạt mới chống lạiDamascus của Hội đồng bảo an Liên Hiệp Quốc, trong đó có thể bao gồm khảnăng không kích Syria như Libya”, ông Ali Salim al-Assad nhấn mạnh.

Khát vọng của Syria cóthể được đáp ứng phần nào khi Bộ Ngoại giao Nga hôm qua tuyên bố Moscowkhông ủng hộ việc các nước phương Tây kêu gọi Tổng thống Syria Basharal-Assad từ bỏ quyền lực.

Người phát ngôn Bộ Ngoạigiao Nga Alexander Lukashevich khẳng định, Tổng thống Syria cần có thêmthời gian để thực hiện những biện pháp cải cách mà ông cam kết.

Bộ Ngoại giao Nga cũngcho rằng, ông Assad đã thực hiện “một số bước tiến lớn”, trong đó cóviệc hủy tình trạng khẩn cấp kéo dài gần nửa thế kỷ và cho phép ngườidân biểu tình hòa bình.

“Syria là đòn bẩy củaTrung Đông và tình trạng bất ổn của nước này có thể gây ra những hậu quảnghiêm trọng đối với cả khu vực”, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Nga nhấnmạnh.

Ngoài ra, Moscow còn tiếptục cung cấp vũ khí cho Chính phủ Syria bất chấp sự phản đối của Mỹ vàIsrael. Người đứng đầu công ty xuất khẩu vũ khí Rosoboronexport thuộc sởhữu của chính phủ Nga Anatoly Isaikin ngày 18/8 tuyên bố, Moscow sẽ bánmáy bay chiến đấu và các loại khí tài quân sự khác cho Syria theo một sốhợp đồng với tổng trị giá 3,5 tỷ USD.

Tuy nhiên, quan điểm củaNga có thể thay đổi bất cứ lúc nào. Chính Tổng thống Nga Dmitry Medvedevtừng ám chỉ, Moscow có thể thay đổi thái độ với Damascus nếu ông Assadkhông thúc đẩy cải cách. 

 Theo ĐấtViệt