Sỏi mật và lợi thế điều trị từ Đông y

Sỏi mật là một bệnh phổ biếntại nước ta song thường bị chẩn đoán muộn bởi quá trình lắng đọng và kết tụ sỏikéo dài trong nhiều năm hầu như không triệu chứng. Chỉ tới khi sỏi di chuyểnhoặc gây viêm, gây cản trở sự lưu thông của dịch mật thì các triệu chứng mớixuất hiện.

TS.Bs Đinh Quí Lan - chủ tịch hội gan mật Việt Nam cho biết: Phần lớn bệnh nhânbị sỏi mật nhập viện buộc phải can thiệp ngoại khoa là do biến chứng gây nên.Triệu chứng ban đầu thường rất mơ hồ như khó tiêu, đầy bụng sau ăn, cảm giác tứcvùng rốn bên phải, đau nhẹ vùng thượng vị và hạ sườn phải... Nặng hơn là các cơnđau quặn gan, đau dữ dội vùng hạ sườn phải, lan ra sau lưng và lên vai phải,thỉnh thoảng có thể có những đợt sốt ớn lạnh, những đợt vàng da, vàng mắt, nướctiểu vàng, buồn nôn...

Lúc này việc điều trị gặp nhiều khó khăn hơn. Nếu không được chẩn đoán sớm vàđiều trị kịp thời, sỏi mật có thể gây hoại tử túi mật, thấm mật phúc mạc gâyviêm phúc mạc mật, dò mật vào ống tiêu hóa, áp xe gan đường mật, viêm tụy cấp,chảy máu đường mật, xơ gan do ứ mật lâu ngày... Trường hợp nặng có thể bị tửvong do sốc, do nhiễm khuẩn huyết.

Tái phát sỏi - vấn đề nan giải với cả bệnh nhân và thầy thuốc trong điều trị sỏimật được TS Đinh Quí Lan giải thích bởi việc rối loạn chuyển hóa sắc tố mật,muối mật; tình trạng ứ trệ do viêm nhiễm, sự vận động của đường mật kém hiệuquả.

Sau khi loại sỏi nếu người bệnh thường xuyên bị táo bón, tiêu chảy hay bị nhiễmký sinh trùng đường ruột (giun, sán) cũng là nguyên nhân gây tái phát. Ngoài ra,còn có hiện tượng sỏi tái phát cơ địa - người bệnh không có các yếu tố trên songsỏi liên tục tái phát sau các lần mổ.

Theo đông y,sự hình thành sỏi nguyên nhân không chỉlà sự ứ trệ tại hệ thống đường mật màcòn liên quan mật thiết tới sự mất cânbằng chuyển hóa tại can (gan), sự hoạtđộng kém hiệu quả của tỳ vị (hệ tiêuhóa). Tương ứng với nguyên nhân hìnhthành sỏi thì đông y có các phép trịbệnh như: “sơ can”- tăng cường chức nănggan, (diệp hạ châu); “lợi đởm’’ - lợimật (uất kim, kim tiền thảo); “hành khíchỉ thống” - giảm ứ trệ, giảm đau (uấtkim, chi tử); “thanh nhiệt lợi thấp” -kháng khuẩn kháng viêm (hoàng bá, sàihồ) và “bài thạch” - làm nhỏ sỏi (kimtiền thảo).

Các bài thuốc y học cổ truyền có hiệuquả rõ rệt nhất với các trường hợp viêmtúi mật và sỏi mật thông thường (khítrệ) hoặc có vàng da, sốt (thấp nhiệt).Với sự tác động lên nhiều mặt của vấnđề, luật cộng hưởng từ đông y đem lạigiải pháp toàn diện và giải quyết tậngốc sỏi mật, thích hợp sử dụng với tấtcả các bệnh nhân sỏi mật, đặc biệt cáctrường hợp không có chỉ định mổ và saukhi phẫu thuật để ngừa tái phát.

Ds. Xuân Hương