Được thiên nhiênban tặng hệ thống sông ngòi dày đặc từ Bắc vào Nam, từ miền ngược xuống miềnxuôi, nhờ đó nước ta có nhiều tiềm năng phát triển. Cần làm gì hơn nữa để pháthuy những lợi thế đó? Chúng tôi đã có cuộc phỏng vấn Bộ trưởng Bộ Giao thông vậntải Hồ Nghĩa Dũng.
Thưa Bộtrưởng, ông đánh giá thế nào về tiềm năng của hệ thống sông ngòi nước ta?
- Việt Namlà 1/10 nước có mật độ sông cao nhất thế giới. Nhiều tuyến sông liên thông tớinhiều nước trong khu vực có khả năng vận tải, tạo thành các trục giao thông hếtsức thuận tiện. Hệ thống sông ngòi Việt Nam còn giàu tiềm năng về thủy điện, dulịch, an ninh, quốc phòng và nuôi trồng thủy sản. Chảy qua các trung tâm chínhtrị, văn hóa, nên hệ thống sông, kênh có vai trò rất quan trọng với an ninh,quốc phòng, du lịch...
Chúng tađang khai thác những thế mạnh này như thế nào?
 |
| Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Hồ Nghĩa Dũng |
- Nhiều nămqua, hệ thống kết cấu hạ tầng giao thông đường thuỷ đã và đang được chỉnh trang,độ sâu chạy tàu trên các tuyến vận tải chính được cải thiện. Các doanh nghiệpvận tải thuỷ đã huy động mọi nguồn lực góp phần đưa sản lượng vận tải của toànngành 5 năm qua tăng đáng kể.
Về vận tảihàng hoá, vận tải thuỷ đang chiếm khoảng 30% sản lượng vận tải cả nước. Nhữngnăm qua, một số doanh nghiệp hàng đầu của ngành vận tải thủy tiếp tục mở rộngquy mô hoạt động để duy trì nhịp độ tăng trưởng bình quân hàng năm cao như: TổngCông ty Đường sông miền Nam, Tổng Công ty Vận tải thủy, Hợp tác xã vận tải sôngRạch Gầm - Tiền Giang, Hợp tác xã vận tải thủy Mùa Thu - Nam Định...
Các doanhnghiệp vận tải thuỷ nội địa còn mở rộng loại hình vận chuyển hành khách bằng tàutốc độ cao, nhất là các tuyến vận tải khách du lịch trên các tuyến Hạ Long - CátBà, Hải Phòng - Móng Cái, TP.HCM - Vũng Tàu, Cần Thơ - Cà Mau, Rạch Giá..., thuhút được nhiều khách trong nước và quốc tế.
Loại hìnhvận chuyển hành khách tham quan di tích, danh thắng, thăm chợ nổi hoặc du lịchthưởng thức nghệ thuật, ẩm thực trên sông, hồ... đang có chiều hướng phát triểnmạnh, mở ra triển vọng cho thị trường vận tải thủy thời gian tới.
Vậy đâulà những khó khăn, bất cập trong việc khai thác tiềm năng của sông ngòi ViệtNam, thưa Bộ trưởng?
- Sông ngòinước ta đang đối mặt với không ít khó khăn. Sự biến đổi khí hậu toàn cầu đangtác động mạnh đến nguồn nước. Mức độ biến đổi mạnh nhất xảy ra ở Nam Trung bộ vàĐông Nam bộ. Cùng với sự nóng lên của khí hậu, sự gia tăng dân số và các hoạtđộng của con người sẽ ngày càng tác động mạnh đến môi trường tự nhiên. Nguy cơcạn kiệt trên các con sông càng trầm trọng, nhất là vào mùa cạn ở các khu vựcmưa ít.
Nhiều cơquan quản lý nhà nước cùng tham gia quản lý như Bộ TN&MT, Bộ NN&PTNT, Bộ GTVT,Bộ Công an, Bộ Quốc phòng... nên việc phối hợp không đồng bộ sẽ ảnh hưởng rấtlớn đến việc khai thác tiềm năng của sông ngòi Việt Nam. Ngoài ra, việc khaithác tiềm năng thủy điện ở thượng nguồn đã tác động đến biến đổi dòng chảy. Việckhai thác cát, lắp dựng các đăng đáy bắt cá trên sông cũng làm ảnh hưởng khôngnhỏ đến khai thác tiềm năng vận tải thủy nội địa.
Đểkhai thác tốt hơn tiềm năng kinh tế của hệ thống sông ngòi, cần có những giảipháp gì?
- Cần cónhững giải pháp đồng bộ để hệ thống sông ngòi có thể phục vụ hiệu quả cho pháttriển kinh tế - xã hội và an ninh quốc phòng. Nhà nước cần tập trung đầu tư cảitạo, nâng cấp và bảo trì luồng tuyến huyết mạch.
Có chínhsách khuyến khích đầu tư phát triển các cảng đầu mối, cảng chính ở các khu vựcquan trọng, đảm bảo hệ thống luồng, cảng đường thuỷ nội địa, phát huy hiệu quảkhai thác cao nhất cùng với các phương thức vận tải khác. Tạo điều kiện cho cáctổ chức, cá nhân trong và ngoài nước đầu tư xây dựng các công trình trên tuyếngiao thông thuỷ, các cảng khác theo quy hoạch được phê duyệt.
Cần có chínhsách khuyến khích các thành phần kinh tế tham gia kinh doanh vận tải. Các doanhnghiệp nhà nước chỉ giữ thị phần khoảng 10-15% để đảm bảo vai trò chủ đạo. Cầnđầu tư, đảm bảo cung cấp kịp thời nguồn nhân lực có chất lượng ngày càng nângcao cho ngành vận tải đường thuỷ.
Đối với cácđịa phương chưa có quy hoạch chi tiết, cần sớm xây dựng quy hoạch phát triểnmạng lưới đường thuỷ nội địa, cảng, bến của địa phương làm cơ sở để đầu tư theotừng dự án, từng giai đoạn, tránh tình trạng đầu tư không đồng bộ. Chú trọng tổchức quản lý các tuyến đường thuỷ có lưu lượng vận tải lớn nhằm đảm bảo an toànchung trên các tuyến đường thuỷ tại địa phương.
• Xincảm ơn Bộ trưởng!
TheoSỹ Lực
Dân Việt
