Sau nhiều lần trì hoãn,câu chuyện giao dịch T+2 xem như sắp có hồi kết.
Ngày 24/3, cơ quan quản lý tổ chức một buổi tọa đàm chính thức với các công tychứng khoán và trung tâm lưu ký để chuẩn bị cho việc triển khai quy định hướngdẫn về bán chứng khoán sau ngày giao dịch (giao dịch T+2).
Dù không còn bất ngờ nhưng đây vẫn là một thông tin cực kỳ quan trọng cho thịtrường, bởi nếu được áp dụng sớm nó sẽ đảm bảo tính công bằng giữa các công tychứng khoán, công bằng giữa các nhóm khách hàng của công ty chứng khoán, kể cảlớn và nhỏ. Nhờ đó, thị trường sẽ phát triển ổn định và sự cạnh tranh sẽ lànhmạnh hơn.
Đối với cơ quan quản lý, việc đưa ra quy định cho phép bán chứng khoán vào ngàyT+2, cũng đồng nghĩa với việc quản lý giao dịch tại các công ty chứng khoán đượcchặt chẽ hơn, bởi như vậy, các giao dịch trước ngày T+2 đều sẽ bị coi là bất hợppháp, là trái luật.
Khi đã có hướng dẫn cụ thể, cộng với cơ sở hạ tầng, hệ thống công nghệ mới đã cókhả năng giám sát đến từng tài khoản khách hàng, việc giám sát và quản lý sẽhiệu quả hơn. Quy định mới về cho phép bán chứng khoán vào ngày T+2 nếu đượctriển khai áp dụng sẽ tạo nên một bước đột phá về phát triển thị trường, qua đóđẩy mạnh tính thanh khoản của thị trường.
VIP cũng từ chối ưu ái
| |
| Thay đổi cơ chế trong giao dịch để nhà đầu tư có thể bán chứng khoán trước ngày T vào lúc này, sẽ hạn chế được thao túng giá cổ phiếu và thị trường của "cá mập" chứng khoán cũng như mang lại sự công bằng cho các nhà đầu tư nhỏ lẻ |
Vốn đầu tư bỏ vào chứng khoán 5 tỷ đồng, lạithêm chút thân quen, anh Nam đã được xếp vàohàng khách VIP của một công ty chứng khoán, vàđược chăm sóc khá cẩn thận.
Ngoài việc cung cấp thông tin tư vấn, hàng ngàygiao dịch anh Nam được hưởng phí ưu đãi, đượcgiao dịch ngày T+2, nhưng anh vẫn cảm thấy vẫnbăn khoăn. Bởi theo anh, điều quan trọng ở đâylà sự công bằng.
“Tôi biết, nhiều khách hàng khác cũng VIP nhưtôi nhưng họ còn được ưu ái hơn tôi, bán chứngkhoán sớm hơn tôi, thậm chí ngày T+1, ngày T.Nếu cơ quan quản lý không vào cuộc, để các côngty chứng khoán mặc sức định đoạt số phận nhà đầutư, thì thị trường sẽ méo mó”.
Lâu nay, nhiều công ty chứng khoán vẫn xé ràocho phép khách hàng bán chứng khoán trước ngàythanh toán (T+3), nhưng đó là dành những kháchhàng VIP. Khách hàng nhỏ sẽ khó mà có được cơhội ưu ái này. Với mỗi đối tượng khách hàng sẽđược nhận sự ưu ái là khác nhau. Tùy theo doanhthu giao dịch, ưu ái đó có thể là T+2, T+1, thậmchí là T (bán chứng khoán ngay khi vừa mua xong).
Tuy nhiên chính sự ưu ái thế này đã và đang tạonên sự bức xúc của những khách hàng VIP “hạnghai” như anh Nam. Cạnh tranh trên thị trường,không sợ hơn nhau ở công nghệ, nhưng sợ nhất làsự không công bằng.
Công bằng với công ty chứng khoán
Trên thực tế, việc áp dụng T+2 trở nên khó hơnvới nhiều công ty chứng khoán nhỏ, do chưa đápứng được yêu cầu về công nghệ. Để áp dụng thờigian thanh toán T+2, các công ty phải cài đặtphần mềm tương thích với phần mềm của trung tâmlưu ký để cơ quan này có thể tiếp cận và theodõi tài khoản của tất cả các khách hàng.
Tuy nhiên, theo thống kê của trung tâm lưu ký,sau đợt thử nghiệm phần mềm hệ thống mới, hiệnmới có khoảng 50% số công ty chứng khoán hoànthành giai đoạn chạy thử nghiệm kết nối, phầncòn lại vẫn chưa đáp ứng được.
Để thực hiện giao dịch T+2, trung tâm lưu ký sẽtheo dõi chặt chẽ tài khoản của các khách hàngtại các công ty chứng khoán để theo dõi mọi hoạtđộng liên quan đến giao dịch T+2 và hiện tạitrung tâm lưu ký đã làm được điều này nhờ có hệthống công nghệ thông tin cho phép theo dõi cáctài khoản. Trung tâm lưu ký đã hoàn tất việcchạy thử phần mềm mới phục vụ cho việc lưu ký vàquy định giao dịch chứng khoán mới sẽ được ápdụng nếu tất cả các công ty chứng khoán đã sẵnsàng tuân thủ.
Những công ty chứng khoán đã sẵn sàng thì tỏ rasốt ruột hơn với việc chậm trễ triển khai vàthúc giục cơ quan quản lý. Nếu cho những công tyđủ điều kiện được áp dụng mà mặc kệ các công tychứng khoán nhỏ, thì sự công bằng sẽ trở nên vônghĩa. Đây là lý do việc giao dịch T+2 vẫn chưađược định ngày thực hiện.
Trên thực tế, nhiều công ty chứng khoán vẫn chưacài đặt phần mềm tương thích với phần mềm củatrung tâm lưu ký để cho phép cơ quan này tiếpcận và theo dõi tài khoản của các khách hàng tạicác công ty chứng khoán. Trung tâm lưu ký chỉ cóthể áp dụng giao dịch T+2 khi mà tất cả các côngty chứng khoán đều đã sẵn sàng.
Thay đổi cơ chế trong giao dịch để nhà đầu tư cóthể bán chứng khoán trước ngày T vào lúc này, sẽhạn chế được thao túng giá cổ phiếu và thịtrường của "cá mập" chứng khoán cũng như manglại sự công bằng cho các nhà đầu tư nhỏ lẻ.
Mấu chốt vấn đề ở đây là việc giám sát của cơquan quản lý sẽ ra sao khi mà việc quản lý tớichân tài khoản của khách hàng tại công ty chứngkhoán vẫn đang là dấu hỏi. Câu chuyện tách bạchtiền gửi của nhà đầu tư cho đến nay sau hơn mộtnăm triển khai vẫn “đầu voi đuôi chuột”.
Theo Lan Hương
