Tốcđộ tăng giá vàng trong thời gian gần đây được coi là kỷ lục. Và, kỷ lục này vẫnsẽ tiếp tục được “phá” liên tục - theo dự báo của các chuyên gia.
Vàng được coi là nơi “trú ẩn” để bảo vệ giá trị tiền tệ và nóthường được các nhà đầu tư tin tưởng khi tình hình kinh tế bất ổn, xuất hiệnnguy cơ khủng hoảng. Giá vàng tăng đột biến trong thời gian gần đây phải chănglà “chỉ dấu” cho tương lai bất ổn của nền kinh tế toàn cầu? Có lẽ không, bài báodưới đây giải thích nguyên nhân của hiện tượng tăng giá vàng hiện nay là do cácngân hàng trung ương có “thay đổi hành vi ứng xử” đối với vàng.
Từbán tháo…
Trong vòng20 năm qua, các ngân hàng trung ương trên thế giới, từ Canada tới Thụy Sỹ, từ Bỉtới Australia, đua nhau bán vàng ra. Ở cuối thiên niên kỷ trước, đầu thiên niênkỷ này, tốc độ bán vàng của các ngân hàng trung ương mạnh đến nỗi, giới đầu tưhài hước gọi ngân hàng trung ương là “những người thợ mỏ mới” - so sánh các nhàbăng này với cánh thợ đào vàng ở California, Mỹ, hồi thế kỷ 19 đổ xô đi tìm vàngvà bán vàng ồ ạt trên thị trường.
Khi các ngânhàng trung ương thi nhau bán vàng ra, vàng - loại tài sản đã bao thế kỷ đóng vaitrò quan trọng tới mức có phần “thần bí”, được xem như một biểutượng của sự ổn định - bỗngchốc trở nên không còn thời thượng và bị coi là thứ tín ngưỡng không đem lại lợilộc. Lãnh đạo các ngân hàng trung ương muốn giữ trái phiếu vì tài sản này đemđến mức lợi nhuận đều đặn, thay vì những két sắt chứa đầy vàng làm phát sinh chiphí cất giữ và bảo hiểm, mà lại chẳng hứa hẹn một mức lợi nhuận đáng tin cậy nào.
“Cú đấm”cuối cùng đối với thị trường, cũng như niềm tin đối với vàng với tư cách là mộttài sản, đã xảy ra vào tháng 5/1999, khi Bộ Tài chính Anh tuyên bố sẽ bán ra mộtnửa dự trữ vàng của nước này đã đẩy giá vàng xuống mức thấp nhất trong 23 năm,vào khoảng 250 USD/oz. Giới đầu tư khi đó lo ngại rằng, với việc nước Anh đẩymạnh bán vàng, các quốc gia khác cũng sẽ sớm có hành động tương tự.
Và các nhàđầu tư đã đúng. Nhiều quốc gia khác như Tây Ban Nha đã cắt giảm tới một nửa dựtrữ vàng trong cuộc đua bán vàng do nước Anh khởi xướng. Nước Pháp cũng bắt đầumột chương trình bán vàng quy mô lớn. Từ năm 1990 tới năm ngoái, các ngân hàngtrung ương trên khắp thế giới đã bán ra khoảng 7.500 tấn vàng.
Số liệu củaGFMS cho thấy, trong thập kỷ qua, bình quân, mỗi năm có 442 tấn vàng được cácngân hàng trung ương bán ra, nhiều hơn sản lượng vàng hàng năm của nước sản xuấtvàng lớn nhất thế giới là Trung Quốc, đồng thời tương đương với khoảng 10% nhucầu vàng hàng năm của thế giới.
Nhưng rồisau đó, cùng với khủng hoảng tài chính nổ ra và những lo ngại ngày càng gia tăngvề tình trạng nợ nần của các quốc gia, tâm lý “ngại” vàng dần lùi bước.
… đếnmua ròng
“Trong haithập kỷ qua, câu hỏi duy nhất đối với các ngân hàng trung ương là khi nào họ nênbán vàng và bán bao nhiêu. Giờ đây, câu hỏi này đã chuyển thành khi nào thì muavàng và mua bao nhiêu”, ông George Milling-Stanley, một chuyên gia của Hội đồngVàng Thế giới (WGC) nhận định.
 |
| (Ảnh minh họa) |
Sự chuyểnbiến chính sách của các ngân hàng trung ương - vốn trước đây không chỉ là đốitượng tham gia thị trường thận trọng nhất, đồng thời cũng là lực lượng kiểm soátnhiều thông tin nhất - là một bằng chứng rõ nét cho thấy cuộc khủng hoảng tàichính đã làm thị trường toàn cầu thay đổi mạnh tới mức nào.
Giữa lúcniềm tin vào hệ thống tài chính sa sút nghiêm trọng, đối với mọi nhà đầu tư, từnhững “gã khổng lồ” ở Phố Wall tới các chính phủ, sức hút của vàng đã gia tăngvì một lý do đơn giản đã cho phép vàng đóng vai trò trung tâm ở phương diện lưutrữ giá trị suốt hơn 2.000 năm: kim loại này không phải là nghĩa vụ nợ của bấtkỳ ai.
Ngoài ra, sựlên ngôi của vàng còn phản ánh nỗi lo sợ trên diện rộng cho rằng, những độngthái chính sách tiền tệ “vô tiền khoáng hậu” của các ngân hàng trung ương thờigian gần đây sẽ dẫn tới sự gia tăng mạnh mẽ của nguồn cung tiền giấy và lạm pháttăng vọt, khiến chỉ có những tài sản như vàng trở thành “vịnh tránh bão” đángtin cậy duy nhất.
Sự đảo ngượcxu hướng bán ra của các ngân hàng trung ương là một trong những thay đổi quantrọng nhất đem đến niềm tin cho các nhà đầu tư, từ những tỷ phú có tài sản gửitrong các nhà băng Thụy Sỹ tới những cụ hưu trí có vài món tiền nhỏ, đi mua vàng.Quan trọng hơn, sự thay đổi đó đã rút khỏi thị trường một nguồn cung vàng vốnrất lớn.
Ông JohnLeven, người đứng đầu bộ phận giao dịch kim loại quý thuộc ngân hàng HSBC nhậnđịnh rằng sự thay đổi đó là một nguyên nhân đẩy giá vàng đạt kỷ lục trên 1.300USD/oz vào hôm 25/9 vừa qua. Và, sự thay đổi đó cũng phản ánh sự dịch chuyểnquyền lực trên bản đồ thế giới: song song với sức mạnh kinh tế gia tăng của cácnền kinh tế châu Á, các ngân hàng trung ương và các quỹ lợi ích quốc gia ở khuvực này cũng gia tăng khối lượng vàng nắm giữ.
Dấu hiệu rõnét nhất về xu hướng mới kể trên là tuyên bố của Chính phủ Trung Quốc năm ngoáicho biết đã tăng gần gấp đôi dự trữ vàng lên mức 1.054 tấn, đưa nước này trởthành quốc gia nắm giữ vàng lớn thứ 5 thế giới. Gần đây hơn, Ấn Độ, SaudiArabia, Nga và Philippines đã công bố tăng mạnh dự trữ vàng, trong khi các nướckhác, từ Sri Lanka tới Bangladesh cũng rục rịch mua vàng vào. Các nhà giao dịchvàng và giới ngân hàng cho biết, nhiều quốc gia khác và các quỹ lợi ích quốc giacũng đang lặng lẽ gom mua vàng.
Công ty tưvấn kim loại quý GFMS có trụ sở ở London, Anh, ước tính, năm nay là năm mà cácngân hàng trung ương đã lần đầu tiên mua ròng vàng lần đầu tiên kể từ năm 1988,dù khối lượng mua ròng mới chỉ vào khoảng 15 tấn.
Xuhướng: BRIC - mua; EROZONE - bán?
Vậy xu hướngmua vàng sẽ còn tiếp diễn hoặc tăng tốc? Các chuyên gia về vàng có những câu trảlời rất khác nhau. Nhiều người cho rằng, hoạt động tích trữ vàng tại các ngânhàng trung ương ở châu Á sẽ gia tăng, nhưng nhiều người khác lại cho rằng, việcmua vàng năm nay chỉ là hoạt động nhất thời nhằm bù lại cho hoạt động bán ròngđã diễn ra suốt 20 năm qua.
Đối vớinhững chuyên gia dự báo xu hướng tăng dự trữ vàng tại các ngân hàng trung ương,lý do để tin tưởng điều này là việc dự trữ vàng mới chỉ chiếm một phần nhỏ trongdự trữ chính thức của các nền kinh tế mới nổi. Đối với các nước BRIC (Brazil,Nga, Ấn Độ và Trung Quốc), tỷ lệ này bình quân ở mức 5%, so với mức hơn 50% ở Mỹvà hầu hết các quốc gia châu Âu.
Thực tế nàyđồng nghĩa với việc các nước đang phát triển được cho là có thể sẽ mua thêm vàngđể đa dạng hóa dự trữ ngoại hối. Những đợt mua vàng gần đây của Ấn Độ và Nga chothấy lý thuyết này có thể là đúng. Nước Nga đang gom mua toàn bộ lượng vàng khaithác được tại các mỏ vàng trong nước, còn Trung Quốc cũng được cho là đang âmthầm gom vàng.
Sau 1 thậpkỷ Trung Quốc tích lũy tài sản mạnh mẽ, vàng mới chỉ chiếm 1,6% trong dự trữngoại hối trị giá 2.500 tỷ USD của Trung Quốc, còn lại hầu hết là trái phiếu khobạc Mỹ, trái phiếu của các nước khác, và các công cụ ngoại hối khác. Nếu TrungQuốc muốn tăng tỷ lệ dự trữ vàng trong dự trữ ngoại hối lên mức bình quân 10,7%của thế giới, nước này sẽ cần mua khoảng 7.000 tấn vàng, tương đương 3 lần sảnlượng khai mỏ vàng toàn cầu trong năm 2009.
Ông PhilipKlapwijk, một chuyên gia của GFMS cho biết, nếu Trung Quốc mạnh tay mua vàngtrên thị trường thế giới thì giá vàng chắc chắn sẽ tăng vọt. Nhưng ông NghịCương, người đứng đầu Cơ quan Ngoại hối Nhà nước Trung Quốc, đã lên tiếng phủnhận việc nước này có bất kỳ động thái mua vàng quy mô lớn nào trên thị trườngthế giới.
Mặc dù có lýdo để cho rằng ngân hàng trung ương ở các nước đang phát triển có thể tiếp tụcmua vàng trong tương lai, cũng có cơ sở để tin là ngân hàng trung ương của cácnước phát triển, đặc biệt là ở đại lục châu Âu, sẽ lại bán vàng ra. Thống kêchính thức cho thấy, bình quân, các quốc gia thành viên trong Eurozone có 58% dựtrữ ngoại hối dưới dạng vàng. Tỷ lệ này quá cao so với mục tiêu 15% mà Ngân hàngTrung ương châu Âu (ECB) đặt ra cho tỷ lệ vàng trong dự trữ ngoại hối của nhàbăng này.
Ngay khikhủng hoảng tài chính kết thúc, giới lãnh đạo ngân hàng và các chuyên gia tư vấntin rằng, các ngân hàng trung ương ở châu Âu đang nắm giữ nhiều vàng sẽ lại bắtđầu bán vàng ra để thu lợi từ mức giá kỷ lục. “Tôi sẵn sàng đánh cược là trongvòng 5 năm tới, các ngân hàng trung ương sẽ lại bán ròng vàng”, ông TerenceKeeley, một chuyên gia của hãng tư vấn Sovereign Trends, dự báo.
Tuy nhiên,với tâm lý lo ngại vẫn còn che phủ thị trường châu Âu, trong ngắn hạn, cácchuyên gia dự báo ít khả năng có thêm bất kỳ đợt bán vàng nào của khu vực công,một khi Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) hoàn tất đợt bán 400 tấn vàng đang diễn ra vàonăm tới.
Theo TH
Bee
