Giá xăng, dầu thô tạiSingapore đã giảm mạnh. Thế nhưng, doanh nghiệp đầu mối vẫn chưa thể giảmgiá bán lẻ trong nước vì... theo nghị định 84 họ vẫn lỗ. Các chuyên gia chorằng giá xăng dầu chỉ có thể giảm nếu sửa nghị định 84.
 |
| Diễn biến giá xăng A92 thế giới và trong nước trong tháng 9 đầu tháng 10. |
Theo các chuyên gia trong lĩnh vực xăng dầu, cầntách lợi nhuận định mức ra khỏi giá cơ sở; thay đổi khoảng thời gian tínhgiá cơ sở trung bình để làm tiêu chí điều chỉnh giá bán lẻ và chuyện lời lỗcủa doanh nghiệp không thể khẳng định theo các mức giá trung bình tạiSingapore mà phải theo giá nhập khẩu thực tế.
Lời từ 800-960đồng/lít
Nhiều phiên giao dịch liên tiếp gần đây giá dầuthô đứng ở mức thấp. Đóng cửa phiên giao dịch ngày 4/10, dầu thô WTI của Mỹchỉ còn 75,67 USD/thùng - mức thấp nhất kể từ tháng 10/2010 đến nay. Chiều5/10, dầu thô Brent của Anh còn 99,79 USD/thùng, mức thấp nhất kể từ tháng2/2011. Điều này đã tác động mạnh mẽ lên diễn biến giá xăng dầu thành phẩm.
TạiSingapore - thị trườngcung cấp chính của VN, giá các loại xăng A92, dầu DO, dầu hỏa... đã xuốngdốc từ khoảng hai tuần trở lại đây. So với ngày 26/8 (thời điểm Bộ Tài chínhquyết định giảm 500 đồng/lít xăng và 300 đồng/lít dầu), giá nhập khẩu dầuDO, dầu hỏa hiện thấp hơn khoảng 1.000 đồng/lít
Cụ thể, giá xăng A92 bắt đầu giảm rõ rệt từphiên giao dịch ngày 23/9 khi rời ngưỡng 122 USD/thùng trong các ngày trướcđó xuống còn trên 118 USD/thùng. Trong tháng 9/2011, phiên giảm mạnh nhất làngày 26/9, giá chỉ còn 114,88 USD/thùng. Đặc biệt, hai phiên giao dịch đầutháng 10/2011, xăng A92 vẫn nối tiếp đà giảm khi chỉ còn 114,85 USD/thùngvào ngày 3/10 và giảm tiếp 1 USD/thùng trong phiên giao dịch ngày 4/10, còn113,85 USD/thùng. Với mức giá mới nhất này, so với giá ngày 26/8, giá xăngtạiSingapore đã giảm trên8 USD/thùng, tương ứng hơn 1.000 đồng/lít xăng.
Theo tính toán của các chuyên gia xăng dầu dựatheo chiết khấu thực tế của doanh nghiệp đầu mối cho các đại lý và theo giátạiSingaporengày 4/10, giá cơ sở xăng A92 là 20.140 đồng/lít, thấp hơn giá bán lẻ 660đồng/lít.
Tuy nhiên, giá cơ sở này đã gồm 300 đồng lợinhuận định mức của doanh nghiệp theo quy định của Bộ Tài chính tại nghị định84 về kinh doanh xăng dầu.
Do đó, nếu tính cả khoản lợi nhuận định mức,doanh nghiệp đầu mối nhập xăng về trong ngày 4/10 có thể lời 960 đồng/lít.Còn nếu tính theo mức giá trung bình hơn 10 ngày trở lại đây, giá cơ sở chưacó lợi nhuận định mức khoảng 20.000 đồng/lít. Như vậy doanh nghiệp cũng đãcó lời 800 đồng/lít.
Mặc dù chưa giảm giá bán lẻ nhưng các doanhnghiệp đầu mối lại đang lo tăng chiết khấu cho đại lý trước. Theo phụ tráchkinh doanh một doanh nghiệp bán lẻ xăng dầu ở TP.HCM, cuối tuần trước chiếtkhấu đối với mặt hàng dầu đã tăng từ 200 đồng/lít lên 550 đồng/lít. Chiếtkhấu với xăng sau khi được tăng từ 100 đồng/lít lên 200 đồng/lít từ cách đâyhơn một tuần nay cũng đã được các đầu mối hứa miệng là sẽ tăng tiếp trongvài ngày tới.
Nên điều chỉnhtheo tuần
Bất chấp diễn biến giá xăng dầu thế giới, cácdoanh nghiệp đầu mối cho biết vẫn chưa thể giảm được giá xăng vì theo giá cơsở 30 ngày trở lại đây thì doanh nghiệp vẫn lỗ.
Cụ thể, nếu theo công thức tính giá cơ sở của BộTài chính tại nghị định 84, giá cơ sở đang cao hơn giá bán lẻ 900 đồng/lít.Nhưng do trong giá cơ sở có khoản phân phối lợi nhuận định mức 300 đồng/lítnên doanh nghiệp lỗ khoảng 600 đồng/lít. Tuy nhiên, nếu tính theo chiết khấuthực tế của doanh nghiệp (thay cho mức 600 đồng/lít chi phí kinh doanh địnhmức của Bộ Tài chính) thì doanh nghiệp chỉ lỗ khoảng 200 đồng/lít.
Như vậy, theo các chuyên gia, với cách tính giácơ sở theo mức trung bình 30 ngày thì việc điều chỉnh giá xăng (cả tăng vàgiảm) đều khó. Cụ thể trong tình thế hiện nay, giá thế giới đã giảm cả chụcngày trở lại đây nhưng vướng quy định trên nên giá trong nước vẫn phải đứngyên.
Một chuyên gia phân tích sở dĩ nói giá cơ sởtrung bình 30 ngày cản trở việc điều chỉnh giá bán lẻ trong nước bởi hiệnnay nó không còn phù hợp với diễn biến giá thế giới.Chu kỳ biến động giá xăng dầu thế giới từ7/10 ngày. Nhưng chờ điều kiện giá cơ sở thì giá thế giới có thể sẽ sang mộtchu kỳ khác. Và cũng vì lý do này, đã hai lần (trong tháng 6/2011 và đầutháng 8/2011) người tiêu dùng mất cơ hội được mua xăng giảm giá theo giá thếgiới.
Ông T., người điều hành một doanh nghiệp chuyêncung cấp thông tin trong lĩnh vực xăng dầu, cho biết theo quan sát, nếu điềuchỉnh giá theo tuần sẽ giúp các đầu mối chủ động điều chỉnh theo biến độnggiá thế giới.
Như vậy không chỉ hài hòa lợi ích doanh nghiệpđầu mối, người tiêu dùng mà các đại lý bán lẻ cũng không bị rơi vào tìnhtrạng sống dở chết dở khi giá thế giới tăng, doanh nghiệp đầu mối chưa thểtăng nên buộc phải giảm chiết khấu, có thời điểm xuống 50 đồng/lít xăng.
Hơn nữa, cũng không có trường hợp giá thế giớigiảm nhưng doanh nghiệp chưa phải giảm theo giá cơ sở nên có thể tăng chiếtkhấu cho đại lý lên đến 1.500 đồng/lít. Một số chuyên gia cũng ủng hộ phươngán rút bớt thời gian tính giá cơ sở xuống còn khoảng 10 ngày sẽ phù hợp vớithực tế thị trường hơn.
Theo cơ quan điều hành giá xăng dầu, quy địnhgiá cơ sở trung bình 30 ngày là để doanh nghiệp đầu mối phải dự trữ 30 ngày,đảm bảo không đứt nguồn cung nếu có vướng mắc xảy ra.
Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng hiện nay sựphụ thuộc vào xăng dầu nhập khẩu đã giảm đáng kể. Thay vào đó, nguồn xăngdầu trong nước có thể giúp doanh nghiệp chủ động hơn. Hiện Nhà máy lọc dầuDung Quất đã đáp ứng trên 30% nhu cầu tiêu thụ.
Ông Nguyễn Hoài Giang, tổng giám đốc Công ty lọchóa dầu Bình Sơn, cho biết hiện nay Nhà máy lọc dầu Dung Quất đang chạy tới105% công suất.
Chín tháng đầu năm nay, lượng xăng dầu các loạiđã xuất bán ra thị trường khoảng 3,71 triệu tấn. Theo ông Giang, từ nay đếncuối năm nhà máy vẫn duy trì lượng sản xuất trên 19.000 tấn/ngày và ba đầumối tiêu thụ chính vẫn là Petrolimex, PV Oil và Petec.
Ngoài ra, theo các chuyên gia, một điểm nữa cầnthay đổi trong nghị định 84 là khoản lợi nhuận định mức 300 đồng/lít. Khoảnnày cần được tách khỏi giá cơ sở để minh bạch hơn khi so sánh giá cơ sở vớigiá bán lẻ khi công bố thông tin cho người dân, không nhập nhằng lỗ lãi.
Theo Bạch Hoàn
