6 vấn đề chính liên quan đến virus Corona ai cũng nên biết để phòng bệnh cho bản thân

WHO đã ca ngợi những nỗ lực của Trung Quốc trong việc đánh bại dịch virus corona, nhưng các nhà phê bình lo ngại các biện pháp cô lập có thể là không đủ.

Virus corona đang là mối lo ngại nghiêm trọng đối với sức khỏe cộng đồng. Để tránh bệnh do virus, các chuyên gia khuyên nên rửa tay thường xuyên và tránh tới văn phòng hoặc trường học khi bạn bị bệnh. Hầu hết những người khỏe mạnh không cần đeo khẩu trang và việc tích trữ khẩu trang có thể góp phần gây ra tình trạng thiếu cho những nhân viên y tế cần chúng, các chuyên gia nói.

Trong khi dịch virus corona tiếp tục lan rộng khắp Trung Quốc, một loạt các nghiên cứu ban đầu đang vẽ ra bức tranh rõ ràng hơn về cách thức hoạt động của mầm bệnh và liệu dịch bệnh này có thể được ngăn chặn hay không.

Dưới đây là 6 vấn đề chính liên quan đến virus corona mà ai cũng quan tâm.

Hành khách đến từ các tỉnh khác nhau tại Ga Bắc Kinh vào ngày 1 tháng 2 năm 2020. ẢNH: AFP

1. Virus corona truyền nhiễm như thế nào?
Trả lời: Nó có vẻ truyền nhiễm tương tự như SARS.

Quy mô của một ổ dịch phụ thuộc vào mức độ nhanh chóng và dễ dàng của virus lây truyền từ người sang người. Trong khi nghiên cứu chỉ mới bắt đầu, các nhà khoa học đã ước tính rằng mỗi người bị nhiễm virus corona mới có thể lây nhiễm cho 1,5-3,5 người nếu không có biện pháp ngăn chặn hiệu quả.

Điều đó sẽ khiến virus này dễ lây lan như SARS, một bệnh do loại virus corona khác lưu hành ở Trung Quốc năm 2003 khiến cho 8.098 người mắc bệnh, giết chết 774 người.

Những virus này có thể lây lan qua không khí, bao bọc trong những giọt nước bọt nhỏ khi người bệnh thở, nói chuyện, ho hoặc hắt hơi.

Bộ Y tế bang New South Wales của Australia đã đưa ra cảnh báo: virus corona mới (2019-nCoV) có thể lây từ người sang người trong vòng 15 phút nếu có tiếp xúc gần như trò chuyện trực tiếp với người bệnh, sinh hoạt trong không gian kín với người bệnh trong vòng 2 giờ.

Chuyên gia Lý Hưng Vượng tại bệnh viện Địa Đàn Bắc Kinh, thành viên Ủy ban Y tế quốc gia Trung Quốc (NHC) cũng cho biết, virus corona hoàn toàn có thể gây lây nhiễm ở khoảng cách 1-2m.

Nếu mỗi người bị nhiễm virus corona mới lây nhiễm cho 2-3 người khác thì đã có thể đủ để duy trì và đẩy nhanh sự bùng phát dịch nếu không có biện pháp phòng bệnh nào được thực hiện.

2. Virus corona gây chết người như thế nào?
Thật khó để biết virus corona gây chết người như thế nào nhưng tỷ lệ tử vong có lẽ ít hơn 3% - ít hơn nhiều so với SARS.

Thật khó để đánh giá mức độ tử vong của một loại virus mới. Các trường hợp xấu nhất thường được phát hiện đầu tiên, điều này có thể làm chúng ta hiểu sai về khả năng bệnh nhân tử vong. Khoảng 1/3 trong số 41 bệnh nhân đầu tiên được báo cáo ở Vũ Hán phải điều trị trong ICU, nhiều người có triệu chứng sốt, ho nặng, khó thở và viêm phổi. Nhưng những người mắc bệnh nhẹ có thể đã không đến bác sĩ. Vì vậy, có thể có nhiều trường hợp hơn chúng ta biết, và tỷ lệ tử vong có thể thấp hơn chúng ta nghĩ ban đầu.

Bác sĩ Allison McGeer, chuyên gia về bệnh truyền nhiễm tại Bệnh viện Mount Sinai ở Toronto, người đứng đầu về phản ứng của SARS ở Canada, cho biết, vẫn còn nhiều điều không chắc chắn. Các dấu hiệu ban đầu cho thấy tỷ lệ tử vong của virus này thấp hơn đáng kể so với một loại virus corona khác là MERS - giết chết khoảng 1/3 người bị nhiễm và SARS - giết chết khoảng 1/10 người. Tất cả các bệnh dường như bám vào protein trên bề mặt của các tế bào phổi, nhưng MERS và SARS dường như phá hủy nhiều hơn đối với mô phổi.

Đây là cách virus corona mới so sánh với các bệnh truyền nhiễm khác:

"Các mầm bệnh vẫn có thể rất nguy hiểm ngay cả khi tỷ lệ tử vong của chúng thấp. Chẳng hạn, mặc dù cúm có tỷ lệ tử vong trong trường hợp dưới 1/1.000, nhưng khoảng 200.000 người phải nhập viện vì virus mỗi năm tại Hoa Kỳ và khoảng 35.000 người chết", tiến sĩ McGeer nói.

3. Mất bao lâu mới xuất hiện các triệu chứng?
Bệnh nhân nhiễm virus corona mới có thể ủ bệnh từ 2-14 ngày mà không có triệu chứng nào.

Thời gian để các triệu chứng xuất hiện sau khi một người bị nhiễm bệnh là yếu tố rất quan trọng để phòng ngừa và kiểm soát bệnh. Được biết đến là thời kỳ ủ bệnh, thời gian này có thể cho phép các quan chức y tế cách ly hoặc quan sát những người có thể đã tiếp xúc với virus. Nhưng nếu thời gian ủ bệnh quá dài hoặc quá ngắn, những biện pháp này có thể khó thực hiện.

Một số bệnh, như cúm, có thời gian ủ bệnh ngắn 2-3 ngày. Mọi người có thể loại bỏ các virus truyền nhiễm trước khi chúng biểu hiện các triệu chứng cúm, khiến cho việc xác định và cách ly những người nhiễm virus này gần như không thể. Tuy nhiên, SARS có thời gian ủ bệnh khoảng 5 ngày. Ngoài ra, phải mất 4 hoặc 5 ngày sau khi các triệu chứng bắt đầu trước khi người bệnh có thể truyền virus. Điều đó đã cho các quan chức thời gian để ngăn chặn virus và ngăn chặn sự bùng phát một cách hiệu quả, tiến sĩ McGeer nói.

Các quan chức tại Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh ước tính rằng virus corona mới có thời gian ủ bệnh từ 2 đến 14 ngày. Nhưng vẫn chưa rõ liệu một người có thể truyền virus trước khi các triệu chứng phát triển hay không, hoặc mức độ nghiêm trọng của bệnh có ảnh hưởng đến việc bệnh nhân có thể lây lan virus dễ dàng như thế nào.

"Điều đó làm tôi lo lắng vì nó có nghĩa là nhiễm trùng có thể khó được phát hiện", bác sĩ Mark Denison, một chuyên gia về bệnh truyền nhiễm tại Đại học Vanderbilt ở Nashville, Tenn nói.

4. Có bao nhiêu người nhiễm bệnh đã đi du lịch?
Virus lây lan nhanh chóng vì nó bắt đầu từ một nơi được coi là trung tâm vận chuyển.

Vũ Hán là một nơi khó khăn để ngăn chặn một ổ dịch. Thành phố này có 11 triệu người, nhiều hơn thành phố New York. Một ngày, trung bình có 3.500 hành khách đi các chuyến bay trực tiếp từ Vũ Hán đến các thành phố ở các quốc gia khác. Những thành phố này là một trong những người đầu tiên báo cáo các trường hợp nhiễm virus bên ngoài Trung Quốc.

Vũ Hán cũng là một trung tâm vận tải lớn ở Trung Quốc, liên kết với Bắc Kinh, Thượng Hải và các thành phố lớn khác bằng đường sắt cao tốc và các hãng hàng không nội địa. Vào tháng 10 và tháng 11 năm ngoái, gần hai triệu người đã bay từ Vũ Hán đến những nơi khác ở Trung Quốc.

Trung Quốc đã thực hiện bước đi chưa từng có trong việc áp đặt các hạn chế du lịch đối với hàng chục triệu người sống ở Vũ Hán và các thành phố lân cận. Nhưng các chuyên gia cảnh báo rằng việc cô lập có thể đã được thực hiện quá muộn. Thị trưởng Vũ Hán thừa nhận rằng 5 triệu người đã rời khỏi thành phố trước khi những hạn chế bắt đầu, trong thời gian sắp tới Tết Nguyên đán.

5. Hiệu quả của việc cô lập vùng dịch đến đâu?
WHO đã ca ngợi những nỗ lực của Trung Quốc trong việc đánh bại dịch virus corona, nhưng các nhà phê bình lo ngại các biện pháp cô lập có thể là không đủ.

Ngoài việc đóng cửa vận chuyển, các quan chức đã đóng cửa một khu chợ ở Vũ Hán bán gia cầm, hải sản và động vật hoang dã sống, nơi được cho là nguồn gốc của virus corona mới, và sau đó là đình chỉ việc buôn bán động vật hoang dã trên toàn quốc. Các trường học đã bị đóng cửa, Vạn Lý Trường Thành của Bắc Kinh bị giới hạn và các gói du lịch từ Trung Quốc đã bị dừng lại. Các quan chức của Tổ chức Y tế Thế giới đã ca ngợi phản ứng mạnh mẽ của Trung Quốc đối với việc ngăn chặn sự lây lan của virus này.

Nhưng các biện pháp cũng có tác dụng ngoài ý muốn. Cư dân ở Vũ Hán người không khỏe phải đi bộ hoặc đạp xe hàng dặm để đến bệnh viện. Ở đó, nhiều người phàn nàn rằng họ đang bị từ chối vì thiếu giường bệnh, nhân viên và đồ tiếp tế đã bị làm cho tồi tệ hơn.

Hôm thứ Năm, WHO đã tuyên bố tình trạng khẩn cấp y tế toàn cầu, thừa nhận rằng căn bệnh này có nguy cơ vượt ra ngoài Trung Quốc.

Hoa Kỳ và Úc đang tạm thời từ chối nhập cảnh vào những người không phải là công dân gần đây đã đến Trung Quốc và một số hãng hàng không lớn cho biết họ sẽ dừng dịch vụ trực tiếp đến Trung Quốc đại lục trong nhiều tháng. Các quốc gia khác - bao gồm Kazakhstan, Nga và Việt Nam - đã tạm thời hạn chế đi lại và thị thực. Nhưng các nhà phê bình sợ rằng những biện pháp này sẽ không đủ.

Một người phụ nữ đeo khẩu trang tìm kiếm các sản phẩm tại siêu thị, khi đất nước này bị nhiễm virus corona mới, tại Bắc Kinh, Trung Quốc ngày 31 tháng 1 năm 2020. REUTERS / Carlos Garcia Rawlins

6. Sẽ mất bao lâu để phát triển một loại vắc-xin?
Để phát triển một vắc-xin cần tối thiểu 1 năm nữa.

Một loại vắc-xin virus corona có thể ngăn ngừa nhiễm trùng và ngăn chặn sự lây lan của bệnh. Nhưng để có được vắc-xin mất sẽ cần thời gian.

Sau khi dịch SARS bùng phát năm 2003, các nhà nghiên cứu phải mất khoảng 20 tháng để có được vắc-xin sẵn sàng cho thử nghiệm trên người. Trước khi dịch Zika bùng phát vào năm 2015, các nhà nghiên cứu đã đưa thời gian phát triển vắc-xin xuống còn 6 tháng.

Bây giờ, họ hy vọng rằng với kinh nghiệm đối phó với các đợt bùng phát dịch trong quá khứ, việc phát triển vắc-xin virus corona sẽ cần ít thời gian hơn. Các nhà nghiên cứu đã nghiên cứu bộ gen của virus corona mới và tìm thấy các protein rất quan trọng đối với nhiễm trùng. Các nhà khoa học từ Viện Y tế Quốc gia, tại Úc và ít nhất 3 công ty đang nghiên cứu về các vắc-xin.

Tiến sĩ Anthony Fauci, giám đốc Viện Dị ứng và Bệnh truyền nhiễm Quốc gia cho biết, nếu chúng tôi không gặp phải bất kỳ trở ngại không lường trước nào, chúng tôi sẽ có thể thực hiện thử nghiệm Giai đoạn 1 trong vòng 3 tháng tới.

Tiến sĩ Fauci cảnh báo rằng vẫn có thể mất nhiều tháng, và thậm chí nhiều năm, sau các thử nghiệm ban đầu để tiến hành thử nghiệm rộng rãi có thể chứng minh vắc-xin là an toàn và hiệu quả. Trong trường hợp tốt nhất, vắc-xin có thể được cung cấp cho công chúng sau 1 năm.

Sức khỏe

Bác sĩ Trung Quốc phát hiện virus corona xuất hiện cả trong phân người: Cảnh báo con đường lây nhiễm mới của bệnh viêm phổi Vũ Hán

Theo Báo dân sinh