Bác sĩ Nhi khoa cảnh báo những hiểu lầm về ráy tai và sai lầm gây hại nhiều người mắc

Hầu hết mọi người đều nghĩ ráy tai là một chất thải cực bẩn và cố tìm mọi cách để lấy nó ra. Tuy nhiên, các chuyên gia tai mũi họng cho rằng ráy tai lại giúp phòng ngừa bệnh.

Bé 4 tuổi thủng màng nhĩ vì lấy ráy tai

PGS Nguyễn Thị Hoài An – Giám đốc Bệnh viện Đa khoa An Việt cho biết bà gặp cấp cứu nhiều trường hợp bị thủng màng nhĩ vì lấy ráy tai thậm chí có người bị nấm tai liên tục, chảy dịch vì đi lấy ráy tai ở các cửa hàng cắt tóc, gội đầu.

Trương hợp của bé Nguyễn Minh D. 4 tuổi trú Hai Bà Trưng, Hà Nội bị thủng màng nhĩ tai trái vì mẹ của bé thường xuyên lấy ráy tai cho bé bằng dụng cụ lấy ráy tai sắc, nhọn bằng inox.

Khi bố mẹ cháu đi vắng, bé D ở nhà với ông bà thấy đồ lấy ráy tai trong phòng bé cũng dùng nó cậy ráy tai, kết quả đứa em nhỏ 2 tuổi ngã xô vào khiến dụng cụ lấy ráy tai xiên vào trong gây thủng màng nhĩ, điếc tai.

Cháu bé được người thân đưa đến cấp cứu trong tình trạng tai đau đớn, vật vã và có máu chảy từ ống tai.

PGS An khám cho bệnh nhi

PGS An cho biết nhiều người nhầm tưởng rằng cần loại bỏ ráy tai hàng ngày như một biện pháp vệ sinh thân thể. Thực tế không phải như vậy, bình thường cha mẹ không cần làm vệ sinh ống tai cho bé. Trong đa số trường hợp, ống tai ngoài sẽ tự làm sạch.

Nhờ động tác nhai và chuyển động của hàm, ráy tai cũ và các tế bào da chết liên tục di chuyển từ phía màng nhĩ tới lỗ tai ngoài. Chúng khô dần và rơi ra ngoài. Chính vì vậy, mọi người không cần thiết phải lấy ráy tai. Chỉ lấy ráy tai khi ráy tai gây bít tắc ống tai.

Nguyên nhân của bít tắc này, PGS An cho biết cũng là do thói quen cha mẹ nghĩ ráy tai bẩn nên cứ đưa tăm bông vào ngoáy trong tai của con mà không biết chính hành động đó đã vô tình đẩy mạnh ráy tai ở cửa tai vào ống tai gây bít tắc, ù tai và ảnh hưởng tới thính lực.

Nhiều bé đến trong tình trạng ống tai đặc ráy hỏi bố mẹ thì được bé cháu thường xuyên ngoáy tai. Ráy tai dồn lại đóng thành cục chặt để lấy được ráy tai ra khỏi người cũng vô cùng khó bác sĩ phải lấy từng tý một, một số trường hợp phải nhỏ ô xy già vào để làm mềm ráy tai rồi mới lấy ra.

Khi nào thì nên lấy ráy tai?

Bác sĩ Trần Thu Thuỷ - Bệnh viện Nhi trung ương cho biết ráy tai là hỗn hợp hòa tan trong nước của da chết, lông và chất tiết từ các tuyến nhầy ở ống tai. Ráy tai chỉ được hình thành ở 1/3 ngoài của ống tai, phần sâu bên trong gần với màng nhĩ không sản sinh chất này.

Ráy tai giúp điều hòa pH, diệt khuẩn, diệt nấm và bảo vệ lớp lót nhạy cảm của ống tai khỏi tác động của nước.

Đây là một phần cơ chế tự bảo vệ của tai, giúp làm sạch, ngăn không cho bụi và vi khuẩn từ môi trường đi sâu vào bên trong tai, gây tổn thương hoặc nhiễm trùng màng nhĩ. Sự tích tụ của ráy tai không hề gây nhiễm trùng tai như nhiều người thường nghĩ.

Trái lại, thiếu các thành phần bôi trơn và diệt khuẩn của ráy tai, tai có thể bị khô và ngứa. Bác sĩ Thuỷ cho biết ai cũng có ráy tai nhưng số lượng và tính chất của chất tiết bị chi phối bởi yếu tố di truyền, cũng giống như màu tóc hay chiều cao của bạn.

Không rõ vì lý do gì, một số người có xu hướng sản sinh nhiều ráy tai hơn những người khác và một số gia đình sản sinh nhiều ráy tai hơn những gia đình khác. Một số gia đình cũng có xu hướng tạo ráy tai cứng và thô hơn.

Ống tai ngoài quá nhỏ hoặc hình dáng khác thường có thể khiến ráy tai khó thoát ra ngoài, dẫn tới hình thành nút ráy tai. Nút ráy tai cũng xuất hiện khi chất này bị đẩy sâu vào trong ống tai. Khoảng 6% trong chúng ta có nút ráy tai.

Nguyên nhân hay gặp nhất là do sử dụng tăm bông hoặc những vật dụng khác để lấy ráy tai. Rất tiếc, động tác này chỉ giúp loại bỏ phần ráy tai ở nông bên ngoài, trong khi lại đẩy phần ráy tai còn lại vào sâu hơn bên trong, tạo điều kiện hình thành nút ráy tai.

Chính vì thế, bác sĩ cho biết không tự lấy ráy tai. Khi nào ráy tai tích tụ quá nhiều, cản trở việc quan sát màng nhĩ của bác sĩ trong lúc thăm khám. Thứ hai, khi chúng gây tắc nghẽn hoàn toàn ống tai ngoài. Lúc này thính lực của trẻ có thể bị giảm. Cảm giác tắc nghẽn hoặc giảm thính lực có thể tăng sau khi trẻ tắm hoặc bơi, do nút ráy tai gặp nước trương to lên.

Trường hợp nút ráy tai che lấp toàn bộ màng nhĩ, trẻ có thể mất khả năng nghe tạm thời. Với trẻ nhỏ đang trong giai đoạn học nói, nút ráy tai để quá lâu có thể khiến bé chậm nói.

Khi khám và phát hiện trẻ có nhiều ráy tai, gây trở ngại cho việc quan sát toàn bộ màng nhĩ, bác sĩ có thể dùng dụng cụ chuyên dụng để loại bỏ ráy tai. Trường hợp ráy tai cứng khó lấy và màng nhĩ không bị thủng, bác sĩ có thể khuyên mẹ làm mềm ráy tai tại nhà trước khi đưa bé đi khám lại.