Cách xử lý kịp thời, hiệu quả hạn chế vết thương đau rát khi bị kiến ba khoang đốt

Theo Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế, trong những năm gần đây kiến ba khoang thường xuất hiện ở các khu dân cư: Hà Nội, Hải Phòng, Cần Thơ, TP. Hồ Chí Minh… nơi gần với cánh đồng lúa. Loài kiến này thường xuất hiện nhiều vào mùa thu. Đây là thời điểm thu hoạch lúa nên kiến ba khoang có mật độ nhiều hơn so với các tháng  khác trong năm. Nhiều vụ kiến ba khoang xâm nhập nơi ở của người dân, gây tổn thương nặng nề trong da khiến nhiều người hoang mang và rất lo sợ chất độc nguy hiểm của loài côn trùng này.

Loài kiến có cánh này (Nairobi fly) rất phổ biến ở các vùng có khí hậu ẩm ướt. Kiến ba khoang bị thu hút bởi ánh sáng, đặc biệt là ánh sáng huỳnh quang (đèn huỳnh quang), cho nên chúng sẽ thường xuyên ghé thăm nhà của bạn vào thời gian này. Loài kiến này có chiều dài xấp xỉ 1 cm, gấp đôi loài muỗi.

Đặc điểm chung của kiến ba khoang là có đầu và bụng dưới màu đen, trong khi ngực và bụng trên lại có màu đỏ. Loài kiến có cánh này hiếm khi bay, tuy nhiên chúng bò rất nhanh. Khi bị tác nhân bên ngoài đe dọa hay làm phiền, chúng sẽ cong bụng lên trông như bò cạp và sẵn sàng đốt.

Kiến ba khoang trong cơ thể có chứa độc tố Pederin vô cùng độc.
 

1. Dấu hiệu khi bị kiến ba khoang đốt

Những vết thương do kiến ba khoang cắn gây rộp, rát và có thể lây lan đến vùng da lành.

Khi bị kiến ba khoang đốt, vết thương này sẽ khiến người bệnh rất khó chịu, đau rát.

- Khi bị kiến ba khoang đốt, ổn thương thường xuất hiện ở các vùng da hở trên cơ thể như mặt, hai tay.

- Vết thương thành vệt dài hoặc thành đám. Ban đầu là những nốt ban đỏ rồi sưng lên thành mụn mủ có điểm lỏm màu trắng vàng ở giữa. Nếu không giữ gìn cẩn thận có thể bị loét, làm rỉ dịch.

- Thường đau rát, ngứa ngáy khó chịu, một số trường hợp có thể bị sốt, nổi hạch, biến chứng nhiễm trùng toàn thân.

- Trẻ em là đối tượng bệnh dễ tiến triển nặng nhất do các em không chịu được ngứa, càng gãi tổn thương càng lan rộng, sâu. Mức độ tổn thương tại chỗ cũng như những dấu hiệu toàn thân như ngây ngấy sốt, khó chịu, nổ hạch, đau… cũng khác nhau tùy mức độ tổn thương.

2. Cách xử lý khi bị kiến ba khoang đốt

Theo BS. Nguyễn Tiến Dũng, Trung tâm Chống độc, BV Bạch Mai khuyên trong mỗi gia đình nên chuẩn bị sẵn 3 loại: Cồn 70 độ, mỡ corticoid và kem phenaegan. Khi chẳng may bị kiến ba khoang hoặc côn trùng đốt, nếu sơ cứu đúng cách thì những tổn thương trên da sẽ dịu đi rất nhiều. 

- Hồ nước

Với thành phần kẽm oxyd có công dụng sát khuẩn nhẹ, giảm viêm sưng trên bề mặt da, làm dịu vùng da tổn thương do kiến ba khoang, cho bạn không còn cảm giác đau rát.
 
Bị kiến ba khoang đốt bôi thuốc gì cho hết rát và nhanh khỏi

- Cồn 70 độ

BS Dũng cho hay, dùng cồn 70 độ để rửa sạch vùng da bị thương tổn giúp giảm khó chịu do tổn thương trên da. Đặc biệt với vết thương do kiến ba khoang đốt nếu dùng cồn 70 độ rửa sạch sẽ giảm tối đa hiện tượng phỏng nước do nọc độc kiến gây ra.

- Thuốc mỡ chứa corticoid

Vì lọc độc của kiến ba khoang rất mạnh nên thông thường các bác sĩ khuyên nên bôi thêm thuốc mỡ chứa corticoid. Thuốc này có tác dụng chống viêm rất hiệu quả, nên bôi mỗi ngày 3 lần để phát huy hiệu quả.

Nên bôi thuốc mỡ chứa corticoid mỗi ngày 4-6 lần để phát huy hiệu quả chữa bệnh tốt nhất.

- Thuốc bôi kem phenaegan

Đây là một thuốc kháng histamin tổng hợp, có tính gây tê tại chỗ và an thần mạnh. Thuốc có tác dụng ức chế phản ứng viêm do histamin gây ra, ngăn chặn phản ứng viêm ngoài da. Nên bôi thuốc này 8-10 lần một ngày.

- Thuốc uống kháng histamin

Thuốc uống kháng histamin chỉ được sử dụng khi được bác sĩ kê đơn với trường hợp đặc biệt nặng, có vết thương lan rộng hoặc xảy ra phản ứng dị ứng toàn thân.

Trong trường hợp bội nhiễm nặng bác sĩ sẽ kê dùng kháng sinh toàn thân.

Lưu ý

- Khi bị kiến ba khoang đốt không nghiền nát, chà xát kiến khi thấy nó xuất hiện trên thân mình để tránh độc tố tiết ra. Khi bị dính chất độc, tránh gãi hay chà mạnh vùng da bị tổn thương. Không tiếp xúc các vùng da lành với nơi bị dính độc tố.

- Rửa sạch vết thương (nhất là ở vùng mắt) càng nhanh càng tốt khi bị dính chất độc, bôi thuốc, dùng thuốc theo chỉ dẫn của bác sĩ.

- Bàn tay nếu lỡ đập chết kiến ba khoang cần rửa sạch bằng xà phòng, càng sớm càng tốt, để tránh độc tố kiến dính vào.

Viêm da do kiến ba khoang thường khỏi nhanh trong vòng 1 tuần nếu xử trí đúng cách. Tuy nhiên, sau khi xử lý vết thương để giảm bớt các yếu tố dị ứng, kích ứng da người bệnh nên đến cơ sở y tế để khám và điều trị kịp thời, không nên tự điều trị để tránh các biến chứng nặng hơn.

3. Cách phòng tránh kiến ba khoang

- Đề phòng côn trùng bay vào nhà bằng cách hạn chế mở cửa, nên buông rèm cửa hoặc làm lưới ngăn côn trùng ở khu vực cửa, lỗ thông khí, nhất là nơi ở gần cây cối, cánh đồng... khi thắp đèn.

- Ngủ trong màn.

- Tránh đứng dưới bóng đèn sáng nơi công cộng, chú ý khi làm việc dưới ánh đèn vì kiến ba khoang rất hay xuất hiện ở nơi có đèn sáng. Nếu có thể thì bật đèn ban công, hành lang để thu hút kiến ba khoang ra ngoài nhà và diệt.

- Vệ sinh môi trường, phát quang bụi rậm, cây cỏ.

- Giũ mạnh khăn mặt, quần áo trước khi dùng.

- Khi đi làm việc trên đồng ruộng, nhất là vào mùa mưa bão, cần dùng phương tiện bảo hộ lao động như: quần áo dài tay, đội mũ nón, khẩu trang, đi ủng.

- Có thể xử lý diệt kiến bằng phun deltamethrin, alphacyhalothrin và permethrin ở những vị trí mà kiến hay tập trung gần người.

Sức khỏe

Bệnh nhân mắc sốt xuất huyết ở TP.HCM tử vong

Theo Tâm An - Vietnamnet