Cẩn thận với sản phẩm diệt muỗi

>> Côn trùng không chết, người nhiễm độc

>> Tự phun thuốc diệt muỗi, côn trùng - Lợi bất cập hại

Rối vũ khí diệt muỗi

Hiện nay, thuốc diệt muỗi vẫn là công cụ phổ biến và bán chạy nhất do "giá rẻ, tác dụng mạnh". Tại TP. HCM ở các chợ An Đông (Q.5), Bình Tây (Q.6), Ba Chiểu (Q. Bình Thạnh), Hà Nội thì ở chợ Đồng Xuân, Ngã Tư Sở... có đủ loại từ bình xịt, dạng tự pha chế... "Made in Việt Nam" đến hàng "nhập tiểu ngạch", chủ yếu là hàng Trung Quốc. Ngoài các thương hiệu quen thuộc: Mosfly, Raid, Rambo... hàng Trung Quốc có bao bì toàn ghi chữ Tàu, kèm theo tên nhãn hiệu bằng tiếng anh không có thông tin rõ về thành phần hóa học, hạn dùng, hướng dẫn sử dụng, đặc biệt là không có số đăng ký của Bộ y tế như: Tongdali, M.F, K.S, N.O... Những chai có kích cỡ 300 - 600ml được bán với giá từ 13.000 - 17.000 đồng/chai.

Tại chợ hóa chất Kim Biên (Q.5, TP. HCM), còn có hàng loạt hóa chất diệt muỗi dạng lỏng được bán với giá từ 17.000 - 20.000 đồng/chai 300ml hay dạng bột vo viên giá 22.000 - 24.000 đồng/gr. Chúng được đựng trong bình hoặc bao nylon với mùi hôi nồng hắc, không hề có nhãn hiệu và những thông tin theo quy định về nhãn mác. Theo những người bán hướng dẫn, cứ 1gr thuốc pha được 30 lít thuốc và nếu muốn mạnh cứ cho thêm nhiều thuốc. Đáng lo ngại là những loại hóa chất không rõ nguồn gốc này hiện được tiêu thụ khá nhiều.

Để hạn chế sử dụng bình xịt, trên thị trường có nhiều loại thiết bị diệt và đuổi muỗi. Những "vũ khí" này rất đa dạng về chủng loại và cách sử dụng, có loại xài bằng điện hay sử dụng nguồn điện kết hợp với hóa chất gồm nhiều nhãn hiệu, xuất xứ như: Cri Cri (Ý) Buster, Mosquite Away (Đài Loan), Bug Killer, Kill Pest, Insect Killer (Trung Quốc), ARS (Thái Lan)...

Được người tiêu dùng chú ý nhiều là máy xua muỗi, chỉ cần cắm vào ổ điện là xài "vô tư". Nguyên tắc hoạt động là phát ra sóng siêu âm đúng tần số "kỵ", khiến muỗi khó chịu phải tránh xa khỏi vùng phủ sóng với bán kính khoảng từ 8-10m. Giá bán khoảng 60.000 - 80.000 đồng/cái. Ngoài ra, còn có các loại máy xông (những chất diệt đuổi muỗi) có cấu tạo như một bếp điện đúc với điện trở có công suất nhỏ đặt phía bên trong. Khi xông, bỏ gói bột hoặc dung dịch thuốc xuống mâm cho mùi thuốc bốc lên xua muỗi (phạm vi 8 - 12m2), cho thời gian "cháy" 360 giờ. Hay đèn "bẫy muỗi" có dòng xung điện với điện áp khoảng 1.000V trở lên (tùy loại).

Ở trung tâm thiết bị có 1 đến 2 bóng đèn, thường là bóng có tia tử ngoại ultraviolet phát ra ánh sáng màu tím mờ mờ tạo "bẫy" thu hút con mồi. Khi muỗi lọt vào "tâm" của đèn, lập tức dùng xung điện từ vỉ sắt phóng tia tử điện tiêu diệt muỗi. Đặc biệt, có thiết bị sử dụng đèn tử ngoại để "bẫy" muỗi nhưng lại dùng quạt để "dập tắt" muỗi. Điểm nổi trội của loại sản phẩm này là diệt được nhiều muỗi và các côn trùng khác trong môi trường kín (phòng máy lạnh, phòng kín) trong thời gian ngắn. Giá bán tùy theo loại, nhãn hiệu khoảng 110.000 - 225.000 đồng/cái. Một sản phẩm khác và vợt bắt muỗi sử dụng tia lửa điện từ pin sạc để diệt muỗi. Giá bán chỉ từ 30.000 - 40.000 đồng/cái. Tuy nhiên, hiện rất ít người sử dụng do hiệu quả kém, chỉ xài 1 - 2 đợt pin là hỏng.

Sử dụng cũng phải biết cách

PGS.TS Nguyễn thùy Hoa, Trưởng khoa dịch tễ - Viện vệ sinh dịch tễ Trung Ương cho biết, hiện nay những sản phẩm thuốc diệt côn trùng được phép lưu hành đều thuộc nhóm thứ ba như: Map Pemethrin, Icon, Fendona, Imperator... Tuy nhiên, ngoài thị trường có không ít loại thuốc xịt còn sử dụng hóa chất như: DDT, BHC, Triciorofon, Fenthion, Temephos, Lindane, Dichlorvos... tuy làm muỗi và côn trùng "tiêu ngay" nhưng cũng gây nguy hiểm đến sức khỏe con người. Dạng chất lỏng thường nguy hiểm hơn chất rắn có cùng nồng độ do chúng dễ thâm nhập vào da hơn. Bản chất của các loại thuốc xịt muỗi là để xua muỗi ra khỏi "ranh giới" cần thiết. Tuy không gây ra ngộ độc tức thời, song nếu dùng "vô tư" có thể gây ngộ độc lâu dài. Tốt nhất là khi phun thuốc nên để trẻ nhỏ, phụ nữ có thai và người nhà rời khỏi khu vực phun từ 30 phút đến 1 giờ để đề phòng những tác động phụ của thuốc.

Với các loại máy, khi mua và sử dụng nên chọn các sản phẩm có nhãn hiệu rõ ràng. Trong lúc máy hoạt động, tuyệt đối không tiếp xúc. Nếu máy có vấn đề bất thường, phải tắt nguồn điện và chỉ tiếp xúc với máy sau khi tắt nguồn từ 5 - 10 phút. Nên vệ sinh máy bằng khăn mềm, khô và không tự động mở máy... Với máy xua muỗi sau một thời gian sử dụng, muỗi có khuynh hướng "lờn" với cường độ cũ nên cần phải điều chỉnh sóng siêu âm tăng lên để phù hợp với "đô" của muỗi.

Song, loại hàng mới hiện nay lại không thiết kế nút điều khiển tăng - giảm, vì vậy muốn sử dụng có hiệu quả phải đặt từ 2 - 3 máy trong cùng một không gian để "hợp sóng" xua muỗi.

Thế nhưng, khi lạm dụng thiết bị này có thể tác động không tốt đến hệ thần kinh, nhất là đối với trẻ em và phụ nữ có thai. Còn nhược điểm của máy xông là dễ gây bỏng, thậm chí gây ngộ độc hóa chất đối với trẻ nhỏ và cả người lớn nếu vô ý trong sử dụng hoặc sử dụng không đúng cách. Riêng với đèn bẫy muỗi khi sử dụng cần tránh nơi ẩm ướt vì có thể làm dòng xung điện phát tán gây cháy nổ, cũng như tránh để tia cực tím tiếp xúc trực tiếp đến da và mắt về lâu dài sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe.

Theo khuyến cáo của các nhà chuyên môn, để xua và diệt muỗi tốt nên sử dụng các biện pháp như: dùng đèn bẫy muỗi, máy siêu âm hoặc vợt điện không nguy hiểm cho người sử dụng. Mắc màn khi ngủ hay lưới cửa có lỗ nhỏ không cho muỗi lọt qua nhưng vẫn đảm bảo thoáng khí và ánh sáng.

Theo Thanh Nhã