Nam bệnh nhân tổn thương não, hôn mê vì sốc nhiệt, say nắng

PGS.TS.BS Nguyễn Văn Chi, Khoa Cấp cứu A9, Bệnh viện Bạch Mai cho biết, nam bệnh nhân 40 tuổi khi đang làm việc trên cánh đồng thì rơi vào tình trạng mệt lả, sốt cao, đau đầu, buồn nôn, choáng váng.

Ngay lập tức người cùng làm đưa bệnh nhân vào chỗ mát, đưa đi cấp cứu. Tuy nhiên, khi được đưa đến Khoa Cấp cứu A9 bệnh nhân đã rơi vào tình trạng hôn mê, không tiếp xúc được, sốt trên 41 độ C, mất nước nghiêm trọng.

Tình trạng bệnh nhân rất nghiêm trọng do sốc nhiệt. Bệnh nhân được bóp bóng qua mask, đặt ống nội khí quản để bảo vệ đường thở, hạ sốt, truyền dịch, chụp CT não và làm các xét nghiệm đánh giá.

Kết quả chụp phim CT cho thấy bệnh nhân có tổn thương phù não và các đánh giá xét nghiệm cho thấy rất nhiều rối loạn trong cơ thể.

"Bệnh nhân sẽ vượt qua nguy kịch, nhưng khó tránh khỏi các di chứng về ý thức và vận động sau này", PGS Chi cho biết.

PGS.TS.BS Nguyễn Văn Chi (áo trắng) thăm khám một bệnh nhân cấp cứu.

PGS Chi cho biết, cơ thể có cơ chế điều hòa thân nhiệt để giữ cho nhiệt độ cơ thể ở mức cân bằng, quanh 37 độ C.

Tuy nhiên, trong thời tiết nắng nóng, cơ thể vừa sinh ra nhiệt trong quá trình hoạt động, vừa hấp thụ nhiệt từ môi trường vào cho nên nguy cơ tăng thân nhiệt do ở lâu trong môi trường nắng nóng là rất cao.

Khi nhiệt độ cơ thể tăng lên, cơ thể  sẽ thực hiện các cơ chế để điều tiết để giữ thân nhiệt như thở nhanh, dãn mạch dưới da, toát mồ hôi, ức chế quá trình sinh nhiệt trong cơ thể,... Tuy nhiên, nếu ở trong môi trường nắng nóng kéo dài, các cơ chế đó sẽ không còn hiệu quả, khi nhiệt độ tăng lên trên 41 độ C kéo dài, nó sẽ làm ảnh hưởng đến các chức năng của các cơ quan quan trọng như não, tim, phổi, thận và đặc biệt khi nhiệt độ tăng quá cao, các hoạt động chuyển hóa trong cơ thể sẽ rối loạn nghiêm trọng, dẫn đến hôn mê, co giật, để lại di chứng nặng nề, thậm chí khiến người bệnh tử vong.

"Như bệnh nhân này, não bị phù, tổn thương do thân nhiệt tăng đến 41 độ C", PGS Chi cho biết.

Dấu hiệu cần cấp cứu ngay khi sốc nhiệt

Thời tiết nắng nóng đặc biệt ảnh hưởng đến những người phải làm việc kéo dài ở ngoài trời như nông dân làm việc trên cánh đồng, người công nhân lò cao, người tham gia giao thông đi xe đạp, xe máy trên đường trong thời gian dài, người công nhân xây dựng...

Bên cạnh đó, những người có bệnh mạn tính như tăng huyết áp, tiểu đường, tim mạch, bệnh lý hô hấp mạn tính....khi nhiệt độ cao sẽ có nguy cơ bất ổn các bệnh lý người bệnh đang mắc có thể dẫn tới những biến chứng không thể lường trước được.

Trẻ em, người già cũng là đối tượng rất dễ bị tác động tiêu cực của nắng nóng.

Một bệnh nhân rối lọan ý thức, liệt nửa người bên phải do tác động của nắng nóng. Ảnh: Mai Thanh.

Khi sốc nhiệt, bệnh nhân có biểu hiện ban đầu như mặt đỏ bừng, da khô nóng, mệt lả, nôn mửa, đau đầu...

Lúc này, ngay lập tức phải chuyển bệnh nhân ra khỏi khu vực nắng nóng, đưa vào khu vực mát, cởi bớt quần áo, dùng các biện pháp hạ nhiệt bằng quạt, lau khăn ẩm nước mát toàn thân, nếu bệnh nhân tỉnh cho uống nước mát để bù nước.

Bênh cạnh đó, nhanh chóng gọi cấp cứu 115 hoặc bố trí phương tiện phù hợp để đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế gần nhất.

Các biện pháp phòng sốc nhiệt

Theo PGS Chi, để phòng nguy cơ sốc nhiệt, việc đầu tiên với những người làm việc lâu ở ngoài trời phải trang bị phương tiện phòng hộ gồm mũ nón rộng vành, áo chống nắng, dùng khăn ẩm che phủ kín vùng đỉnh đầu, sau gáy và luôn nhớ uống nước liên tục (tốt nhất là nước oresol, nước pha một chút chanh muối... Cứ sau khoảng 1 giờ làm việc cần vào vùng có bóng mát nghỉ ngơi 10-15 phút, uống nước. Trung bình một người nên uống từ 2,5 -3 lít nước/ngày trong những ngày nắng nóng

Thời điểm từ 11 giờ trưa đến 15 giờ chiều là thời điểm cường độ nắng nóng cao nhất, nên hạn chế làm việc ngoài trời.

Bên cạnh đó, để giảm hạn chế của nắng nóng với sức khoẻ, mọi người nên tăng cường dinh dưỡng, ăn nhiều trái cây, rau xanh có tác dụng thanh nhiệt, uống nước chanh, cam, nước dừa.

Đặc biệt lưu ý khi vừa từ ngoài vùng nắng nóng vào không nên tắm ngay bằng nước lạnh, nên nghỉ ngơi để cơ thể hạ nhiệt độ, uống bù lại nước, để ráo mồ hôi. Sau khi tắm xong cũng không nên vào ngay phòng điều hòa để nhiệt độ quá thấp.

Những người có tiền sử bệnh tim mạch, huyết áp cao không nên qua lại giữa môi trường nóng - lạnh đột ngột, đặc biệt chú ý khi sử dụng điều hòa, không để nhiệt độ chênh lệch quá cao so với môi trường bên ngoài rất dễ gây ra tình trạng sốc nhiệt do thay đổi nhiệt độ đột ngột.

Sức khỏe

Lái xe ô tô ngày nắng nóng: Cẩn trọng nguy cơ sốc nhiệt, đột quỵ do dùng điều hòa sai cách

Theo Dân Trí