Tiêm vaccine COVID-19 xong không có tác dụng phụ, vaccine có hiệu quả không?

Hiện có 21 loại vaccine COVID-19 được phép sử dụng trên toàn cầu, theo Medical News Today. Trên toàn thế giới, hơn 13% dân số đã được tiêm vaccine COVID-19 đầy đủ, theo dữ liệu do Google tổng hợp tính đến này 26/7.

Tất cả các loại vaccine COVID-19 vẫn đang được giám sát độ an toàn dựa trên các dữ liệu từ thế giới thực, theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) Mỹ. Các cơ quan y tế trên toàn thế giới tiếp tục khuyến cáo người tiêm vaccine COVID-19 báo cáo tác dụng phụ cho bác sĩ để được tư vấn.

Hàng triệu người được tiêm vaccine COVID-19 đã gặp phải các tác dụng phụ, bao gồm sưng, đỏ và đau tại chỗ tiêm. Sốt; nhức đầu; mệt mỏi; đau cơ; ớn lạnh và buồn nôn cũng thường được báo cáo.

Tuy nhiên, đối với bất kỳ loại vaccine nào, không phải ai cũng có phản ứng giống nhau. Nhiều người đã không gặp phải các tác dụng phụ sau khi tiêm vaccine COVID-19. Họ lo lắng điều này có nghĩa là họ không được bảo vệ chống lại SARS-CoV-2.

Nhân viên y tế Mỹ chuẩn bị vaccine Moderna phòng COVID-19 để tiêm cho người dân tại Nhà thờ Trinity United ở thành phố Chicago, bang Illinois, Mỹ, ngày 13 tháng 2 năm 2021. Ảnh: REUTERS / Kamil Krzaczynski

'Không có mối tương quan trực tiếp giữa tác dụng phụ và khả năng bảo vệ'

Trong một cuộc phỏng vấn với Medical News Today, bác sĩ William Schaffner, giáo sư về bệnh truyền nhiễm tại Trung tâm Y tế Đại học Vanderbilt ở Nashville, Mỹ, đã nói về mối quan hệ giữa tác dụng phụ sau khi tiêm vaccine COVID-19 và khả năng miễn dịch đối với SARS-CoV-2.

Cả sự hiện diện hoặc không hiện diện của tác dụng phụ đều không ám chỉ khả năng miễn dịch, GS Schaffner nói. "Không có mối tương quan trực tiếp giữa tác dụng phụ và khả năng bảo vệ", theo vị giáo sư Mỹ.

Dữ liệu từ các thử nghiệm vaccine COVID-19 sử dụng công nghệ mRNA (như vaccine Pfizer-BioNTech và vaccine Moderna) chỉ ra rằng chúng có hiệu quả trên 90%. Khoảng 10% những người được tiêm vaccine đầy đủ có thể có miễn dịch một phần hoặc không có khả năng miễn dịch.

Do cách thức hoạt động của vaccine, những người có hệ thống miễn dịch bị suy giảm có thể không tạo được miễn dịch hoàn toàn hoặc một phần đối với SARS-CoV-2.

Theo GS Schaffner, một số loại thuốc, chẳng hạn như thuốc ức chế miễn dịch và một số loại thuốc được sử dụng trong điều trị ung thư, cũng có thể tác động tiêu cực đến hiệu quả của vaccine COVID-19.

Một nhân viên y tế cầm vaccine Moderna phòng COVID-19 tại một bệnh viện thuộc hệ thống y tế Northwell Health ở New York, Mỹ, ngày 21 tháng 12 năm 2020. Ảnh: REUTERS / Eduardo Munoz /

Xét nghiệm kháng thể có thể cho chúng ta biết điều gì?

Một số nhà khoa học đã gợi ý rằng xét nghiệm kháng thể có thể giúp đánh giá liệu vaccine COVID-19 có tạo ra khả năng miễn dịch đối với loại virus corona mới hay không.

Tuy nhiên, Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (FDA) Mỹ gần đây đưa ra một tuyên bố nói rằng "không nên sử dụng xét nghiệm kháng thể để đánh giá mức độ miễn dịch hoặc bảo vệ của một người trước COVID-19 bất kỳ lúc nào, và đặc biệt là sau khi người đó tiêm vaccine COVID-19".

Mặc dù xét nghiệm kháng thể có vẻ là một cách hợp lý để xác định xem một người đã phát triển kháng thể đối với SARS-CoV-2 hay chưa, nhưng kết quả xét nghiệm dương tính không nhất thiết chỉ ra rằng một người sẽ không mắc bệnh COVID-19.

FDA lo ngại rằng xét nghiệm kháng thể có thể dẫn đến một thái độ chủ quan trong việc thực hiện các biện pháp phòng chống COVID-19. Do đó, điều này có thể dẫn đến gia tăng sự lây lan của SARS-CoV-2.

Tiến sĩ Elitza S. Theel, giám đốc Phòng thí nghiệm huyết thanh bệnh truyền nhiễm tại Phòng khám Mayo ở Rochester, Mỹ, đã trả lời Medical News Today về xét nghiệm kháng thể.

Tiến sĩ Theel cho biết: "Chưa có một mối tương quan nào được phát hiện về khả năng miễn dịch đối với SARS-CoV-2 giống như khả năng miễn dịch chúng ta có đối với các bệnh có thể phòng ngừa bằng vaccine khác.

"Và chúng ta phải nhớ rằng các xét nghiệm huyết thanh COVID-19 có sẵn… không được thiết kế để chỉ ra khả năng miễn dịch trước nguy cơ tái nhiễm mà thay vào đó, để chỉ ra liệu một cá nhân có phát triển phản ứng miễn dịch với virus hay không. Liệu phản ứng miễn dịch đó có đủ để tạo thành khả năng miễn dịch lâu dài hay không không phải là điều mà các xét nghiệm này có thể cho chúng ta biết một cách chính xác vào thời điểm này", Tiến sĩ Elitza S. Theel nói.

Thông thường, cơ thể xây dựng khả năng bảo vệ chống lại SARS-CoV-2 sau 2 tuần tiêm liều vaccine thứ hai của vaccine Pfizer-BioNTech hoặc Moderna và 2 tuần sau khi tiêm liều duy nhất của vaccine Johnson & Johnson. Trong thời gian này, người dân vẫn có khả năng mắc COVID-19.

Tiến sĩ Theel nhấn mạnh: "Sự gia tăng hiện nay về các trường hợp COVID-19, chủ yếu xảy ra ở những người chưa được tiêm vaccine, vừa đau lòng vừa đáng tiếc vì phần lớn những trường hợp này có thể đã được ngăn chặn nếu những người đó chọn tiêm chủng".

Sức khỏe

Chiến dịch xét nghiệm "bóc" F0 ra khỏi vùng xanh của TP HCM: Chuyên gia lưu ý những điều cần thận trọng

Theo Doanh nghiệp và Tiếp thị