Tôi vốn mê mẩn những chuyến đixa, đến các vùng đất heo hút để khám phá điều mới lạ và đã gặp một chuyện tình.
Giọt sương neo vào triền đá. Tôiphát hiện ra điều giản dị mà kỳ diệu này bắt đầu từ chuyến đi từ Nam ra Bắc,ngược lên trạm biên phòng mỏm cực Bắc tổ quốc viết bài. Yêu nghề, đi lắm, viếtnhiều, thân con gái không sợ dặm trường đến mức ngổ ngáo hơn cánh mày râu. Nhữngvùng đất mới lạ, những bài phóng sự ly kỳ, sinh động, hấp dẫn tôi hơn ở Sài Gònchỉ để chạy rông họp báo,lấy mấy cái tin vặt.
Đường đất Hà Giang lỗ chỗ ổ gà, ổvoi. Ngồi trên chiếc xe mô-tô, vượt qua mấy trăm cây số từ Hà Nội lên Đồng Văn,người tôi đầy bụi đường. Qúa trưa, phố núi hiu hắt buồn. Chợ vừa tan. Bóng người,bóng ngựa nhỏ nhoi, mờ dần trên các nẻo đường quanh co ngược núi. Đồng Văn đangmùa thiếu nước, Lũng Cú sẽ càng ngặt hơn. Trước lúc tiếp tục hành trình lên mỏmcực Bắc, tôi tìm một hiệu uốn tóc để gội đầu.
"Mời chị hai, em xong rồi. Chúcmọi người vui vẻ nghen". Một cô gái nói giọng Nam bộ đặc sệt. Hai tiếng "vui vẻ"biến âm thành "dzui zẻ" và tiếng "nghen" dịu dàng thật dễ thương. Cô gái vừa sấytóc xong, đứng dậy, rời khỏi cái ghế xoay, nhường chỗ cho tôi.
 |
Khi tôi chưa kịp hỏi thămngười có giọng cùng xứ sở phương Nam, cô gái trả tiền nhanh và vội vã bướcra khỏi cửa. Người cao thanh mảnh, da trắng, mặt trái xoan, vầng trán cao,thoáng, tóc lượn sóng, có những lọn xoăn như tóc hoàng hậu Ba Tư, nhưng côlại diện bộ trang phục rực rỡ sắc trắng vàng và gam màu đỏ áp đảo của ngườiLô Lô.
Chị chủ hiệu làm đầu kể: "Con béấy tên là Sương, người Sài Gòn lấy chồng ở Lũng Cú đấy mà. Tháng nào Sương cũngxuống núi. Lần nào tan chợ phiên, nó cũng tìm đến hiệu uốn tóc gội đầu của chị.Con bé Sương thích xoăn lệch, nó rất chịu làm đẹp".
"Em thấy kiểu tóc ấy chỉ có thểđiệu đàng cùng chiếc mũ rộng vành quý tộc thành phố thôi", tôi phụ họa.
"Ừ, kiểu tóc ấy thuộc giới đàicác cao sang, chứ ở góc rừng xó núi, cái đẹp ấy đâu có hợp với người dân quêchân mộc. Kiểu đầu tóc của Sương xa lạ và không thuận mắt. Trẻ con cứ trố mắtnhìn. Ông già bà lão nhìn càng lạ. Hôm nay con bé chỉ sửa lại chút ít mái tóc.Em nhìn bộ quần áo Lô Lô rực màu đỏ có thấy lạ mắt không?".
"Em thấy cũng lạ thật". Tôi nằm ởghế gội đầu trong tiếng trong tiếng nước xối ào ào và liếc mắt nhìn ra ngoài dốcđất đỏ nâu. Cái bóng cô gái mặc áo người Lô Lô đang cắm cúi bước trên lưng dốc.
Sau khi sấy tóc xong, tính tò mòvà bản chất ưa khám phá thúc giục tôi lên đường, cố đuổi theo cái bóng áo màusặc sỡ ban nãy. Tôi dừng chiếc xe ngay trên đỉnh một con dốc cao: "Chị lên LũngCú, em đi cùng không?".
"Dạ, may qúa. Em cảm ơn nghen".
"Sao đi một mình vậy?".
Gió bắt đầu thổi mạnh dần bêntai. Tôi cố tình nhấn nhá tiếng "vậy" thành "zậy".
"Chồng em đi đón trễ qúa. Đành đibộ, gặp chồng ở chỗ nào thời lên xe chỗ đó. Chị ngồi trước thấy anh bộ đội biênphòng nào phóng xe đi ngược chiều là chồng em đó".
Chúng tôi quen nhau như thế. Đêmấy, tôi không ngủ ở trạm biên phòng mà nghỉ ở nhà vợ chồng Sương.
Lũng Cú cũng nằm trong quần thểcao nguyên đá Đồng Văn. Người Mông, người Lô Lô ở trong những ngôi nhà bằng đất.Ở đây bạt ngàn đá, đá làm móng nhà, đá xếp tường rào, đá núi, đá ruộng. Ngửa mặtthấy trời, nhìn ngang thấy đá, cúi đầu thấy đá. Đêm miền rừng Lũng Cú càng hoangvu, bí ẩn.
Tôi nhận ra không phải ai cũng đủbản lĩnh để sống ở nơi này. Tối nằm ngủ, Sương đã kể tôi nghe về chuyện tình vớianh chồng người Lô Lô.
"Em đã từng rời bỏ miền đất này.Nhiều khi đêm về, lúc ngồi một mình cứ nghĩ đến Sài Gòn là nước mắt em ứa ra. Emở nhà chồng mà xa lạ qúa. Cái Tết đầu tiên, từ hai ba tháng Chạp, mẹ chồng em đãdán những mảnh giấy màu vàng lên tất cả cây cối và dụng cụ nhà nông: cày, bừa,cuốc, xiên, thuổng...Hóa ra, người Lô Lô ăn Tết cũng cho cây cối và dụng cụ nghỉngơi, ăn Tết. Em đâu có biết".
"Chiều hai tám Tết, em lấy cáithuổng ra vườn đào mấy củ riềng định trổ tài làm món thịt heo nướng. Mẹ chồnggiận. Muốn phân trần mà em không biết tiếng Lô Lô. Thấy em rơm rớm nước mắt, mẹchồng thương rồi mặt mũi tươi tỉnh lại. Có ai đi làm dâu như em không nhỉ?".
"Nhà chồng em lợp ngói máng âmdương, tường trình đất, lúc nào cũng tối om om. Tường rào toàn bằng đá xếp chắngió, ngăn súc vật. Páo xin cho em làm cô giáo cắm bản ở phân trường gần nhấtnhưng cũng xa chục cây số. Hôm đầu tiên đứng lớp, em mặc quần bò, áo thun màu đỏ,bọn học trò nhìn em như là người từ hành tinh khác đến. Hôm sau, phải bận bộquần áo Lô Lô rực màu đỏ, màu vàng mới gần gũi được bọn trẻ".
"Còn ở nhà, nhiều đêm nằm mộtmình, cái giường trống trải, nhớ chồng, vật vã không ngủ, nên em nhạt sắc nhanhchóng. Anh Páo cứ thường xuyên vắng nhà, họa hoằn mới được nghỉ trực cuối tuầnvề ngủ với vợ".
"Em mới nghĩ, mình đã bỏ cảSài Gòn, bỏ giàu sang, tiện nghi theo người mình yêu ra đây mà vẫn chưa trọn.Có phải thời chiến tranh đâu, đến cái mơ ước nhỏ nhoi là đêm đêm ôm chồngngủ mà cũng dăm thì mười họa. Nản quá. Tủi thân qúa. Về! Về Sài Gòn thôi.Cởi cái đồng hồ Omega ra khỏi tay, em mở hòm quần áo. Ra đi, chỉ một bộ quầnáo trên người, em để cả hòm quần áo của em lại. Coi như một kỷ vật để lạicho người mình yêu thương, để có cái lắng sâu vào ký ức".
"Páo là người sống nặng về tìnhcảm và giàu lòng trắc ẩn. Còn em sẽ mang cái vòng bạc Páo tặng về Sài Gòn. Dứtchốn ở, nhưng không dứt tình bởi một ngày nên ngãi. Em có một thời gian vừa hạnhphúc vừa đau khổ nên tình, nên nghĩa với Páo ở mảnh đất địa đầu khắc nghiệt này,chẳng có lý dì xóa sạch mọi ký ức trong lòng nhau".
"Ừ nhỉ. Thật không dễ dàng. Làchị, chị cũng không làm nổi", tôi xen vào.
"Vâng! Thật không dễ dàng gì. Embỏ về Sài Gòn thân quen mà hóa xa lạ. Em cảm thấy mình như người khách trong nhà.Má không nói gì, nhưng em đoán được cái bụng má đang nghĩ: Lại có chuyện gì phảikhông? Má đã biểu mà, rồi cũng có ngày bỏ nhau. Má nghĩ, trước sau rồi chúng baycũng chia tay, không ngờ anh lại đi đàng anh, ả đi đàng ả sớm thế".
"Má nghĩ, có đời nhà ai, mình connhà phố xá năm đời, ăn trắng mặc trơn, tiểu thơ đài các mà lại sống chung vớithằng người Lô Lô ở rừng sâu núi thẳm. Chúng bay cứ quyết chí lấy nhau thời bamá đành chịu thôi. Bây giờ bỏ nhau đã trắng mắt ra chưa?".
"Sau đó, má lại nói chuyện TưMập. Gọi là Tư Mập vì anh ta nhiều mỡ phì ra, cánh tay nung núc mỡ. Bụng bự đếnnỗi không thắt được dây lưng phải mặc quần dải treo lên hai vai. Má nói, Tư Mậpbiểu: Con chờ Sương nghĩ lại. Thế nào cô ấy cũng bỏ cái đất khỉ ho cò gáy ấy vềSài Gòn".
"Nghe đến đó, tự nhiên máu bốclên mặt nóng bừng bừng, em không kìm giữ được vì lòng tự trọng bị tổn thương. Emnói má rằng anh Tư Mập nói thế là không biết mình, đang hả hê với nỗi khổ củangười khác.Cũng loại người đố kị".
"Má bảo: Ủa. Thế bay đọc được ýnghĩ của má à? Thì thằng Tư Mập nói sẽ chờ con. Thím Hai thương thì cho con cướiem Sương làm vợ. Cái thằng tốt thiệt đó con à".
"Em phản đối: Con không cần lòngtốt của người ta mà. Em khóc. Khóc như chưa bao giờ được khóc. Má không hiểu em.Ba không hiểu em. Con em gái cũng không hiểu em. Anh Tư Mập đeo đẳng em mấy nămtrời không hiểu em. Cả Sài Gòn cũng không ai hiểu em nữa".
Đêm yên tĩnh. Tôi lắng nghe câuchuyện của Sương và rất tò mò về cái anh Tư Mập. Sương say sưa kể lần trở về SàiGòn: "Anh Tư Mập đánh con xe New Carens mới coóng đến đón em đi chợ hoa. Em ngồitrong xe mà như người mất hồn. Chợ Bến Thành, đường hoa Nguyễn Huệ, sở thú,...đâuđâu em cũng thấy lẻ loi một mình. Chẳng có cảm xúc gì. Anh Tư Mập bảo: Mỗi bữaanh ăn hết nửa ký giò nạc. Phải trữ vài chục ký ăn dần trong ngày Tết cưng ạ".
"Nửa ký giò nạc mỗi bữa. Sao lạicó người thô giản, tham ăn thế nhỉ? Thảo nào chu vi bụng Tư Mập tới 120cm to nhưvận động viên sumo. Tình thương còn sót lại cho một anh giàu có, bền bì theođuổi yêu năm năm mất hết trong em. Chán ngán!".
"Tư Mập thả em xuống chợ hoaNguyễn Huệ, rồi đánh xe đi mua giò nạc ở hiệu quen. Chợ hoa ngày Tết đông, vuivà nhốn nháo. Các loại hoa ngày Tết tươi mới, mỹ lệ với mỗi người, nhưng em cứdửng dưng, thờ ơ".
"Cội mai già vững chắc, cánh mỏngmanh vàng tươi, điểm một vài lá già còn lại các lộc biếc cũng chẳng khơi gợi nổitrong lòng em sự thích thú. Chẳng hiểu sao lúc đó em lại nhớ cái Tết đầu tiên vềlàm dâu bản Lô Lô Chải. Mẹ chồng bắc nồi bánh chưng. Em và Páo canh nồi bánh đếntận giao thừa vẫn chưa vớt ra".
"Nghe đài, em biết đã sang nămmới nhưng cả bản Lô Lô Chải vẫn bình thản, yên ắng. Gần sáng, bỗng có tiếng gàeo óc gáy ở cuối bản. Cả nhà bừng dậy, cả bản xốn xang. Hóa ra, người Lô Lô đónnăm mới bằng tiếng gà gáy. Chỉ khi gà gáy thì giao thừa mới đến và năm mới bắtđầu".
"Mang tiếng chở em đi chợ hoanhưng lúc về, xe của anh Tư Mập chẳng có bông hoa nào. Cốp xe để đầy ngắc giònạc heo và được xếp gọn gàng. Em chỉ muốn nhanh nhanh chong chóng về nhà".
"Trên đường đi, em gặp lại cáicổng gác doanh trại bộ đội quen thuộc. Một cái bót nhỏ trên vỉa hè. Một chànglính trẻ đội mũ kê-pi, tay cầm súng gác, đeo quân hàm binh nhất lóng lánh ánhbạc trên nền nỉ đỏ. "Páo! Anh Páo!" Em thảng thốt gọi. Anh lính trẻ quay đầu lạinhưng không phải Páo của em. Páo không còn đứng ở cái cổng gác định mệnh ấynữa".
"Lại nhớ bao nhiêu hình ảnh trongký ức ào ạt ùa về. Páo tóc xoăn. Páo mắt một mí. Páo mặt vuông chữ điền. Páo vâmváp, hơi đen, chắc khỏe như con gấu. Mũ kê-pi ngay ngắn trên đầu, quân hàm binhnhì một sao lấp lánh ánh bạc đậu trên ve áo. Tay Páo cầm khẩu súng CKC tuốt trầnlê, đứng im phắc trong bót gác. Quân lệnh như sơn, lúc chưa đổi phiên gác vàkhông có người ra vào doanh trại khó mà nghe được một lời nói hay bắt gặp một nụcười trên gương mặt Páo".
"Ngày nào, tụi nữ sinh bọn em tantrường đi qua cổng gác nhà binh cũng cố tình í ới trêu đùa thì về ăn cơm mớingon được. Nào là" "Ê, chúng mày ơi! Chú bộ đội đẹp trai đứng im như tượng nè";"Chú bộ đội ơi! Có con voi đậu ở mép kìa"; "Tao đố tụi bây làm cho chú bộ độicười được, tao mất luôn một chầu ô mai Thái"; "Chú bộ đội ơi! Cười đi, cười đi.Cháu thèm ô mai lắm rồi!".
"Cho đến một lần, gặp Páo ngaytrong nhà mình thì lòng em vỡ oà. Là Páo, là "chú bộ đội" đẹp trai đứng im nhưtượng trong bót gác! Không thể tưởng tượng được Páo lại làm gia sư cho con Út vàbạn gái nó ôn thi vào đại học. Con Út nhà em học rất dốt ba môn toán, lý,hóa.Con bạn nó cũng rối mù bởi những sin, cos, tang, cotang...,với vi phân tíchphân".
"Em bảo đứa em gái: Thầy giáo màyđàn ông chắc nịch. Coi chừng suốt ngày ngắm thầy rồi lớ xớ không vào nổi đại họcđừng trách tao không bảo trước".
"Thầy Páo cùng đơn vị với anhtrai con bạn em đó".
"Thì ai chả biết thằng bạn traimày nịnh người yêu nên rước thầy về phụ đạo cho mày. Thằng ấy cũng khờ, "tin bạnmất bồ" cho mà xem".
"Chị ghen à? Bạn trai em đang cóý định ghép thầy Páo đẹp trai ngầu chất đàn ông cho chị đó. Cưng em đi, không làem phá đó".
"Hứ, thằng bạn trai mày kỳ cụcthấy mồ. Bọn đàn ông Sài Gòn giỏi toán chết hết rồi hay sao thằng bồ mày mà phảirước một chàng cù lần ở rừng rú biên giới phía Bắc về làm thầy giáo dạy ngườiyêu mình?".
"Em chả biết, cứ dạy em hiểu bài,em làm hết bài tập là em học".
Anh Tư Mập đến nhà chơi. Tư Mậplà chủ lò mổ bò. Dạo ấy, anh ta vẫn còn đi con xe Mercedes bóng lộn, đậu chìnhình trong sân như cố tình phơi ra sự giàu có, sành điệu. Cái ô-tô đỗ xịch, choánhết mặt ngõ. Tư Mập ngồi nói chuyện với em nhưng thỉnh thoảng tai dỏng nghe Páogiảng bài cho hai con bé trong nhà. Em khó chịu bảo: "Anh đến chơi nhà tui haynghe thầy Páo dạy học?".
Tư Mập cười bẽn lẽn. Nụ cười củakẻ vô duyên, ít học vừa mặc cảm vừa kiêu ngạo: "Sương làm ơn giùm biểu thằng gaisư nói nho nhỏ. Cứ ông ổng sin với cốt, tang với cô tang làm tôi hổng tâm tìnhđược với Sương".
"Ghét. Ai muốn tâm sự mà tâm tình.Đến nhà người ta tán tỉnh mà còn dở bộ sai khiến. Em nói xã giao: Cái xe ô-tôanh Tư Mập đẹp ghê nhỉ?".
"Tư Mập vênh mặt tự hào: Con Mẹctui mới mua gần hai tỷ đồng đó. Sương ngồi lên đó mới xứng. Nè, Sương nói giùmtui đi. Anh gia sư giảng bài to qúa. Gõ đầu trẻ mà cái bụng lép thế kia thì đượcmấy hơi chữ?".
"Vô tình Páo nghe được. Đặt nhẹnhàng quyển lượng giác xuống bàn, Páo đi ra, bảo: Anh bụng bự, chắc đựng đượcnhiều chữ qúa ha. Anh dạy mấy cô gái này giùm tôi đi".
"Con em gái em bênh gia sư, nóivống ra: Anh Tư Mập mới biết đọc biết viết, giảng sin, cos, tang cho em sao nổi.Thầy giỡn hoài".
"Tư Mập tẽn tò: Tui học nhiều hayít thì mắc mớ chi đến các người. Thôi...thôi, tui rút lẹ đây. Hôm nay Sươngkhông đi chơi được với tui thì mai mốt tui đánh con Mẹc đến đón đi được không?".
"Trọc phú, khoe của, xúc phạm vàlàm tổn thương gia sư thì đâu có tôn trọng em. Không có cuộc đi chơi nào hết. Emtức giận đến mức nghẹn cổ họng không nói nổi. Lúc đó, nhỏ em cười ha hả".
"Trong khi con bé học trò hớn hởđắc thắng thì thầy Páo ngồi im lặng. Gương mặt buồn đầy nghĩ ngợi. Em đoán Páođang nghĩ đến điều gì đó thật lớn lao và tự nhiên thấy anh ta gần gũi, thânquen. Một tình thương trào lên trong lòng em. Rồi tình yêu đến với bọn em lúcnào không biết, em chỉ thấy không thể thiếu nhau. Lúc em gái vô đại học thì Páocũng nhận được giấy nhập học viện Biên phòng".
"Lại nhớ hôm đi chợ hoa với TưMập, em cũng cố đi chơi với người ta xem có vớt vát được chút tình cảm nào không.Hóa ra, mỗi người là một thế giới, chẳng thể gần".
"Tư Mập hỏi em: Sương nghĩ gìthế? Nhưng em vẫn im lặng. Chả lẽ lại bảo: Em đang nhớ về những tháng ngày đãqua với anh Páo!".
"Bất chợt, xe dừng đột ngột trướccổng nhà em. Anh Tư Mập mở cửa, nhảy vội ra và đứng khoanh tay ngay trước mũicon xe, cứ như anh Tư Mập đang định chờ đợi, thách đấu với ai đó từ trong nhàem".
"Tư Mập! Lại là anh à?". Em nghethấy tiếng ai đó hỏi quen thuộc qúa. Rồi lại nghe tiếng Tư Mập: Là tui thì mắcmớ gì đến anh" Sao anh cứ chẹn ngang tranh giành Sương với tui hoài thế?".
"Anh không đủ đẳng cấp để tôitranh giành. Tôi nhảy tàu vào Sài Gòn chỉ để đón vợ tôi về Lũng Cú ăn Tết thôi".
"Nghe tiếng Páo, em mừng hơn bắtđược vàng, rời khỏi xe. Páo mặc quân phục xanh màu lá cây. Quân hàm thượng uý,lấp lánh sao bạc. Anh đứng đó thật kiêu hãnh, gương mặt hơi đen bởi nắng gió đạingàn, rắn rỏi, cương nghị và có đôi mắt sáng ấm áp".
"Em lao đến với chồng. Chúng emôm chầm lấy nhau và vẫn kịp nghe tiếng Tư Mập gầm lên: "Chết tiệt". Rồi tiếng ô-tôga phụt khói mù mịt rồi tan hẳn, chỉ còn mùi mồ hôi quen thuộc của Páo".
Một chuyện tình lãng mạn và giannan. Tôi không cắt nghĩa được vì sao cô bé Sương lại mê mẩn, đắm say chàng traingười Lô Lô đến mức bỏ đi rồi lại về. Chịu. Tình yêu có lý lẽ riêng của nó.
Tôi thấy mình thật kém cỏi. Cứnghĩ gần ba mươi tuổi chưa chàng trai nào lọt qua mắt mình. Tôi là một phụ nữmạnh mẽ, đi xe phân khối lớn, ngang dọc đó đây để viết những bài phóng sự nónghổi làm chấn động giới báo chí. Vậy mà, sự phiêu lưu, lãng mạn trong tình yêuđất và người của tôi thua xa một cô gái tên Sương bé bỏng.
Sáng hôm sau, tôi gặp Páo vừa đituần tra ở đường biên về và được nghỉ ngày cuối tuần. Páo và Sương xuống hồ MắtRồng gùi nước. Đôi mắt Sương ngời ngời hạnh phúc. Người Lô Lô tích củi và nướckhông chỉ để chống lại cái giá rét khắc nghiệt mà còn mang biểu tượng no đủ,tràn đầy. Tôi còn nhớ trong đêm, Sương có nói rằng: "Em nhớ mùi mồ hôi của anhPáo vật vã cả đêm không ngủ được. Chả lẽ cái mùi đàn ông của Páo là cô ấy khốnkhổ.
Tôi bảo: "Hình như anh có bùa mêthuốc lú làm con gái Sài Gòn chúng tôi thương yêu đến quên mình và đeo bám theokhốn khổ, muốn dứt bỏ mà không dứt bỏ được?"
Sương cười. Páo cũng cười hiềnlành, bảo: "Tôi là đá mà. Sương là sương. Là giọt sương ấy. Chị nhà báo à, ở quêtôi, giọt sương neo trên triền đá. Chị nhìn kìa".
Tôi nhìn theo tay Páo chỉ vàkhông kìm được cảm xúc, thốt lên: "Đẹp quá!".
Những giọt sương long lanh treotrên các cành cây sa mộc khẳng khiu, gầy guộc mà rắn chắc trên các triền núivùng cao nguyên đá. Niềm vui ngỡ ngàng lúc ban mai trong trẻo. Thật hạnh phúc.Và tôi còn thấy những giọt sương neo vào các mỏm đá ở các triền núi Đồng Văn.Neo chứ không phải treo, bởi những giọt sương lung linh buổi sớm đón bình minhấy không chịu rơi, cứ âm thầm bám chặt và nếu có rơi thì cũng tan vào đá, ngấmvào đá.
Theo Sương Nguyệt Minh
