Vốn có xuất xứtừ miền Tây sông nước, bánh tai yến có một thời gian trở thành món ăn dân dãkhá quen thuộc tại các gánh hàng rong trên vỉa hè Sài Gòn rồi dần dần vắngbóng cho đến nay.

Gần như cùngmột cách thức chế biến với bánh xèo, song bánh tai yến lại được ít ngườibiết đến hơn. Món bánh có cái tên thú vị như vậy là do ban đầu được ngườidân quê đặt theo hình dáng giống như tổ chim yến của chiếc bánh, rồi lâungày đọc chệch đi thành “tai yến”. Ở một số nơi, bánh tai yến còn được gọilà bánh nón.

Công thức làmbánh tai yến khá đơn giản, nguyên liệu chủ yếu bao gồm đường, bột gạo, mộtít bột năng, nước cốt dừa. Cho đường và nước dừa vừa đủ, thêm bột gạo và bộtnăng trộn sẵn. Sau đó, đổ bột vào thau, khuấy đều, để bột nghỉ từ 3 đến 4tiếng. Dầu ăn cho vào chảo nhỏ; đến khi dầu sôi thì đổ úp từng thìa bộtxuống chảo, động tác phải nhanh và dứt khoát để bột bám vào nhau thành hìnhtròn, không bị rây ra xung quanh. Đợi tầm 3-5 phút, tới khi phần bột giữachín phồng lên, viền bánh cong lại, rám vàng, bánh có hình chiếc nón úpngược. Xếp bánh lên khăn giấy cho thấm bớt dầu, rồi bày ra đĩa.

Tai yến, món bánh dần mai một trên hè phố Sài thành
Tai yến, món bánh dân dã được nhiều người ưa thích. Ảnh: Mai Nhật

Việcthưởng thức bánh tai yến cũng có sự khác biệt tùy vào khẩu vị của từngngười. Có người thích mỗi sáng được nhâm nhi chiếc bánh tai yến vàngruộm ngay khi vớt ra khỏi chảo, tận hưởng vị giòn ngọt của bánh bên lytrà nóng; nhưng cũng có người để bánh nguội rồi hẵng thưởng thức, bởitai yến để càng lâu thì phần ruột bánh càng mềm dai, ăn rất thơm mát.

Vốn là mónchiên dầu, nên ít ai dùng bánh tai yến ngay trước hay sau mỗi bữa ăn chính,nhất là bữa tối, mà thường dùng vào tầm giữa sáng hoặc xế chiều, như một mónquà vặt lúc nửa buổi, ăn cho vui miệng.

Cùng một cáchnấu, nhưng tùy mỗi chỗ bánh tai yến lại có những “biến tấu” khác nhau. Chẳnghạn, một số hàng quán thích thay nước cốt dừa bằng sữa tiệt trùng, giúp mónbánh thơm và béo hơn. Nhiều nơi khác lại thêm bột mì vào để tạo sự giòn, xốpcho bánh. Nhưng chung quy lại, một chiếc bánh tai yến “đúng chất” phải đảmbảo được vị dai dai, sừn sựt của bột gạo chín trong lòng bánh, độ xôm xốpcủa lớp vỏ bên ngoài, cùng vị ngọt thanh mát của đường và nước dừa, bên cạnhnhững yêu cầu về hình dạng, màu sắc,...

Chế biến bánhtai yến đơn giản là thế, nhưng để đạt được sự đều tay trong từng công đoạn,giúp mỗi chiếc bánh làm ra đều hài hòa về hương vị, hình sắc như nhau, thìkhông phải ai cũng làm được. Theo bà Tư Hồng, còn gọi là bà Tư “tai yến”,người có thâm niên gần 20 năm bán bánh tai yến ở góc đường Lê Thánh Tôn -Hai Bà Trưng (quận 1, TP HCM), bí quyết để có một mẻ tai yến ngon nằm ở bếplửa và chảo chiên bánh. Để đun được lửa đều, bếp nấu phải là bếp dầu loại 10tim; bên cạnh đó, nên dùng chảo sâu lòng, giúp bánh chín đều và đạt đượchình dáng như mong đợi.

Ngoài ra,không nên khuấy bột quá đặc khiến bánh khó căng phồng. Việc thêm sữa hoặcnước cốt dừa ở một lượng vừa phải cũng sẽ giúp bánh giữ được vị ngọt tựnhiên của bột gạo.

Tai yến, món bánh dần mai một trên hè phố Sài thành
Gánh bánh tai yến của bà Tư Hồng là một trong những gánh hàng rong lâu năm nhất ở Sài Gòn. Ảnh: Mai Nhật

Bà Tư Hồngcho biết, trước đây ở Sài Gòn vẫn có khá nhiều gánh hàng rong chuyên bánbánh tai yến, nhất là ở các đường Nguyễn Văn Cừ (quận 5), Lý Tự Trọng (quận1)... Chừng 5, 6 năm nay, bánh tai yến cứ dần biến mất trên các vỉa hèSài Gòn, giờ thì gần như chỉ mỗi bà là còn theo nghề làm thứ bánh truyềnthống này. Gánh bánh của bà đến nay vẫn được khá đông khách tìm đếnthưởng thức, đặc biệt là khách Tây vì món bánh dễ ăn, lạ miệng, giá cảlại vừa phải, một chiếc chỉ tầm 3.000 đồng. Bà đang truyền nghề lại chocháu rể bán ở một gánh khác bên đường Nguyễn Du.

“Bán món bánhnày, công thì nhiều chứ lời chẳng được bao nhiêu, nhưng tôi vẫn động viênthằng cháu ráng bán cùng bà. Chỉ mong con cháu sau này vẫn giữ được cách làmbánh, mỗi dịp giỗ rằm thì nấu vài cái cúng lên cho ông bà vui...”, bà Tư“tai yến” tâm sự.

Theo Mai Nhật
VnExpress