Hình ảnh các cụ già đi bộ,tập dưỡng sinh; thanh niên đánh cầu lông, chạy bộ trong công viên, trên lềđường từ tờ mờ sáng hoặc sẩm tối... không còn xa lạ với chúng ta.

Các phòng tập trong nhà ngàycàng nở rộ khắp nơi, từ các câu lạc bộ bình dân với căn phòng nhỏ mở cửa sổđến các trung tâm sang trọng, phòng kín trang bị máy lạnh, trải thảm. Cho dùmôi trường trong nhà không bị ảnh hưởng bởi thời tiết, máy móc tập luyện đầyđủ, chuyên nghiệp so với ngoài trời nhưng các lớp tập này tốn phí, không cónhững ưu điểm của hoạt động ngoài trời. Song nếu tập thể dục ngoài trờikhông đúng chỗ, người tập có thể... mắc thêm bệnh!

Tập thể dục ngoài trời sao cho đúng?

Tập thể dục ngoài trời

“Giữa muôn trùng vây”

Đó là sự bao vây của tiếngồn, của ô nhiễm không khí... Tình trạng ô nhiễm không khí ở các thành phốlớn, cụ thể là Hà Nội và TP.HCM, đang ở mức đáng lo ngại. Các loại khí thảigây ô nhiễm không khí ở những nơi dân cư đông đúc này phần lớn do phươngtiện giao thông gây ra, nhất là xe gắn máy. Chỉ số chất lượng không khí(AQI) dành cho khu vực ven đường và khu dân cư kế cận, gồm cả một số khu cănhộ cao cấp, cũng chưa cao.
 
Trong khi đó, tất cả hoạt động thể lực của cơ thể gắn liền với hoạt động hôhấp, đặc biệt là nhịp thở. Mức hoạt động thể lực càng cao, nhịp thở càngtăng để hấp thu không khí. Ở người đàn ông khỏe mạnh khi hoạt động nặng, sốlần thở trong 1 giờ sẽ bằng 7 giờ nghỉ ngơi. Ở trẻ em từ 6-13 tuổi hoạt độngnặng, số lần hít vào gấp năm lần lúc ngồi nghỉ.

Lợi ích của hoạt động thể lực ngoài trời có thể kể đến như: người tập luyện hòa hợp với thiên nhiên, hít thở không khí trong lành, tăng khả năng thích nghi với các khác biệt và thay đổi phong phú về địa hình và hoàn cảnh, giúp tập luyện cả tinh thần lẫn thể chất, làm giảm stress, hấp thụ vitamin D tự nhiên giúp xương chắc khỏe, giảm béo phì và có thể thực hiện ở mọi nơi, mọi lúc thích hợp mà không phải đóng phí.

Khối lượng chất ô nhiễm hít vô phụ thuộc vào mứcđộ hoạt động thể lực, nhịp thở, kiểu thở và nồngđộ chất ô nhiễm vào từng thời điểm và môitrường. Hoạt động thể lực càng cao sẽ làm tăngnhịp thở và thay đổi kiểu thở từ qua mũi sangmiệng, cơ chế lọc chất ô nhiễm của mũi mất tácdụng. Trẻ em sẽ hít nhiều chất ô nhiễm hơn ngườilớn gấp năm lần khi vận động nặng do nhịp thởtăng nhiều hơn. Khi chạy, tần suất hít vào tănggấp hai lần khi đi bộ, do đó khối lượng chất ônhiễm cũng sẽ vào gấp đôi. Người không khỏe mạnhhoặc người lớn tuổi phải hít thở nhiều hơn ngườikhỏe bình thường khi cùng một mức vận động nêndễ bị hít không khí ô nhiễm nhiều hơn.

Ô nhiễm không khí ảnh hưởngxấu đến sức khỏe của người lớn và trẻ em, làm giảm chức năng phổi, gây viêmphế quản cấp và mãn, gây hen cấp tính, tăng nguy cơ ung thư phổi, nhồi máucơ tim, đột quỵ và cao huyết áp... Tiếp xúc trong khoảng thời gian dài với ônhiễm không khí sẽ thúc đẩy quá trình lão hóa, gây suy giảm chức năng phổivà làm giảm tuổi thọ. Ngoài ra, ô nhiễm không khí còn tác động xấu đến phụnữ mang thai, người cao tuổi, trẻ em, người đang mang bệnh...

Để tránh “lợi bất cập hại”

Nếu yêu thích tập thể thao ngoài trời, chúng ta vẫn có thể hạn chế các tác động xấu của môi trường đến sức khỏe khi thực hiện những chỉ dẫn sau:

Tránh tập luyện thể thao tại các nơi ô nhiễm không khí cao như: ven các tuyến đường giao thông nhộn nhịp trong thời gian cao điểm của khói bụi (từ 8g-19g), các khu sản xuất công nghiệp. Chú ý AQI tại khu vực chúng ta hoạt động thể lực nhằm hạn chế hoặc không nên tập luyện ngoài trời khi AQI kém.

Nên luyện tập tại những nơi có nhiều cây xanh, sông, hồ nước sạch như công viên, khu bảo tồn thiên nhiên hoặc khu dân cư yên tĩnh, môi trường trong lành.

Thời gian tập luyện ngoài trời tốt nhất là trước 7g và sau 20g. Đây là thời điểm nồng độ chất ô nhiễm xuống thấp nhất và nhiệt độ môi trường cũng giảm. Nếu không thể luyện tập trong thời gian “lý tưởng”, nên tránh những giờ cao điểm giao thông; chú ý lắng nghe cơ thể khi có những triệu chứng cảnh báo như: ho, đau thắt ngực, khò khè, đau khi hít sâu, khó thở và mau mệt... để ngưng tập luyện và đến bác sĩ, giảm thời lượng và cường độ tập luyện, tăng các khoảng nghỉ ngơi, uống nước đầy đủ khi môi trường nóng và ẩm.

Nếu sống ở những nơi ô nhiễm cao hoặc không có điều kiện tập luyện ngoài trời, bạn có thể luyện tập ở môi trường trong nhà. Nhưng trong nhà cũng có thể bị ô nhiễm, cần phải vệ sinh máy móc, máy điều hòa không khí, hút bụi thảm, tiêu diệt nấm mốc, tránh khói thuốc lá...

Những người lớn, trẻ em có bệnh tim mạch, bệnh về đường hô hấp nhạy cảm với ô nhiễm không khí cần đến các bác sĩ tư vấn để chọn chế độ tập luyện ngoài trời hay trong nhà phù hợp nhất.

Theo Tuổi Trẻ