Giáo dục dễ xảy tham nhũng vì “cung - cầu”… tự nguyện
Đại diện Ngân hàng Thế giới (WB)đề cập, Việt Nam xác định giáo dục là chiến lược quan trọng của quốc gia trong 5- 10 năm tới vì phải phát triển “đại nhảy vọt” trong giáo dục mới đủ nguồn nhânlực cho xây dựng đất nước. Đấu tranh phòng chống tham nhũng trong bối cảnh nhiềuthay đổi không đơn giản.
WB dẫn chứng 6/11 dự án về đấuthầu mua sắm thiết bị trong ngành được Ngân hàng phát triển Châu Á (ADB) kiểmtoán “có vấn đề”.
Khái quát mức độ tiêu cực xảy ratrong ngành, phía WB nhận định: “Dường như sai phạm và tham nhũng “vặt” trongngành không lấy gì làm nổi bật và có thể chấp nhận được. Tỷ lệ phụ huynh sẵnsàng chi trả những khoản ngoài quy định để lo việc học hành cho con khá phổ biến.Tâm lý “chạy” trái tuyến cho con có điều kiện học tốt hơn cũng là một cơ chế nảysinh tiêu cực”.
Đại diện của Tổ chức minh bạchquốc tế nêu vấn đề, tỷ lệ người cảm nhận có tham nhũng trong lĩnh vực giáo dụcvẫn rất cao. Tính phức tạp đặc trưng của tham nhũng trong ngành vì mô hình “thỏathuận” tự nguyện giữa 2 bên cung và cầu. Giáo viên dễ dàng nhận tiền vì phụhuynh học sinh cũng dễ dàng chấp nhận việc đưa hối lộ để con cái được đối xử đặcbiệt hơn.
|
Đại sứ Đan Mạch Peter Hanssen tỏý đồng tình về vấn đề lương thưởng của cán bô giáo dục. Theo kết quả khảo sátcủa Thanh tra Chính phủ, hầu hết giáo viên đều nói tiền lương không đủ cho nhucầu sinh hoạt. Trong khi tham nhũng, hối lộ xảy ra từ 2 phía, người đưa tiền cónhu cầu “mua” chế độ dịch vụ đặc biệt cho con em mình còn giáo viên cũng dễ dàngnhận vì áp lực trang trải cuộc sống.
Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Phạm VũLuận phân trần, đấu tranh chống tham nhũng trong ngành thực hiện có trọngtâm, trọng điểm. Khối giáo dục phổ thông sẽ nhắm tới chống tiêu cực trongviệc tuyển sinh đầu cấp, học phí, học thêm còn giáo dục đại học lại cần quantâm tới gian lận bằng cấp, chạy điểm tốt nghiệp. Khu vực thành phố sẽ nóngvề về vấn đề chạy trường, trái tuyến trong khi ở những vùng núi, vùng sâuphải tập trung vào các dự án, chương trình mục tiêu quốc gia.
“Tham nhũng vặt” cần giải quyết từ văn hóa
Tổng kết chương trình đối thoạivề phòng chống tham nhũng năm ngoái (tập trung vào lĩnh vực y tế), đại sứ ThụyĐiển đặt câu hỏi: “Tham nhũng ở Việt Nam có thực sự cải thiện khi chỉ số minhbạch cảm nhận được về tham nhũng của năm 2009 so với năm 2004 không tiến triểnnhiều?."
Ông Rolf Bergman cảnh báo, thamnhũng vẫn làn tràn, phổ biến ở tất cả các cấp chính quyền. Văn hóa phong bì vẫnrất phổ biến trong khu vực dịch vụ công. Các ngành công an, y tế, hải quan… đềucó hiện tượng người dân phải trả thêm những khoản ngoài phí quy định để nhậnđược những dịch vụ đáng ra mình được phục vụ.
Những điểm đột phá đã làm đượcnhư xây dựng hệ thống thể chế, quy định chống tham nhũng theo đại sứ Thụy Điểnmới chỉ là công việc trên giấy tờ.
Tổng Thanh tra Chính phủ TrầnVăn Truyền “bác” nhận định này vì cho rằng thể chế có minh bạch mới tác độngđược tới hoạt động quản lý. Khép chặt công tác quản lý là quy trình sau đểngăn chặn tham nhũng. Ông Truyền cũng khẳng định Chính phủ đã chú trọng chấnchỉnh quản lý như các các lĩnh vực triển khai vốn ODA, khai thác khoáng sản…
|
Đại sứ Australia trích báocáo cho thấy tham nhũng ảnh hưởng nghiêm trọng đến nền kinh tế Việt Nam, làmthất thoát 1 - 2% tốc độ tăng GDP mỗi năm trong khi cả nước phải nỗ lực vấtvả mới tạo ra được con số tăng trưởng đó.
Giải pháp chống tham nhũngđược tư vấn là xây dựng chế độ bảo vệ người chống tham nhũng cũng như Luậttiếp cận thông tin.
Đại sứ Thụy Sỹ cũng nhấn mạnhchỉ số công bố của Tổ chức minh bạch quốc tế năm 2009, Việt Nam được 2,77điểm, đứng thứ hạng không cao trong số 180 nước so sánh. Tuy nhiên, ngài đạisứ Thụy Sỹ cũng xác nhận, về góc độ lập pháp, Quốc hội Việt Nam thậm chí đãlàm được nhiều hơn Quốc hội Thụy Sỹ để tăng tính minh bạch và trách nhiệmgiải trình trước cả nước.
Đại diện ngân hàng phát triểnChâu Á (ADB) thì đánh giá, tỷ lệ tham nhũng trong ngành y tế và giáo dục ởViệt Nam vẫn đang xảy ra hàng ngày, dưới hình thức này hoặc hình thức khác,gọi dưới tên là “tham nhũng vặt”. Phía ADB đánh giá, việc này phần nào là dotác động từ văn hóa cư xử, hành vi, nhận thức của người dân với những hiệntượng tiêu cực.
Phó trưởng ban chỉ đạo TƯ về PCTNVũ Tiến Chiến xác nhận, tình hình tham nhũng hiện vẫn nghiêm trọng, phức tạp,chưa đạt được kết quả như mục tiêu đề ra. Nêu quan điểm về chỉ số xếp hạng củaTổ chức minh bạch Thế giới, ông Chiến cho rằng, sau 3 năm thực hiện Luật PCTN,Việt Nam đã cải thiện dần thứ hạng từ 123 - 121 - 120, tuy chậm nhưng rõ ràng cóbước tiến triển. Chính phủ cũng đang xúc tiến xây dựng luật tiếp cận thông tin
DânTrí
