Những bình phẩm, thậm chínặng lời, sau vụ một người mẹ bênh vực cô con gái bé bỏng của mình bị đánh rớtkhi tham dự một cuộc thi "tài năng"... quả đúng với "hậu - kịch bản" của nhữngtrò chơi truyền hình gọi là "thực tế" này. Càng "giật gân" tạo cảm xúc, thậm chígây xì căng đan, chương trình càng "ăn tiền" đúng với công thức 3 chữ S:
Succès commercial = Sexe +Sensationnnel + Scandale.
Thành công thương mại = "Gợi cảm" + Giật gân tạo cảm xúc + Dư luận thị phi.
Cũng may là ở Việt Nam, yếu tố đầu tiên còn có liều lượng trong những trò chơitruyền hình! Yếu tố thứ nhì, giật gân tạo cảm xúc, cũng còn gia giảm chút ít.Riêng yếu tố thứ ba, tạo dư luận thị phi, thì không hạn chế, do lẽ đây chính làmột trong những "hiệu quả đặc biệt" mong muốn. Dư luận càng bàn tán, trò chơicàng "nổi tiếng".
 |
Việc du nhập những trò chơi ấy làchuyện rất thường tình trong thế giới kinh doanh giải trí (show-biz). Như mọingành công nghiệp khác, công nghiệp kinh doanh giải trí này đem lại lợi nhuậncho không ít bên tham gia... Nói theo ngôn ngữ "báo cáo tổng kết", các trò chơiđó cũng có góp phần vào... GDP chớ chẳng chơi! Nói cho ngay, cũng có những tròchơi mang vóc dáng "công tác xã hội". Thành ra, không thể nhân danh bất cứ đạođức nào mà phê phán được trừ phi có những cảnh quá vi phạm thuần phong mỹ tục!Mặt khác cũng không thể trách cứ gì được khi đây là những trò chơi không ép uổngchơi, mà là tự nguyện tham gia; cũng chẳng ép ai coi cả, không thích, xin mờichuyển kênh khác hay... tắt ti vi.
Vấn đề ở chỗ người tham gia tinrằng đây là những cuộc thi danh giá như tên gọi của các trò chơi đó, nào là"thần tượng", nào là "tài năng", lại thêm tên nước đứng trước nữa như một nhãnhiệu "tầm cỡ quốc gia"- mà quy mô tổ chức là trên toàn quốc thiệt chớ giỡn chơisao!
 |
| Một tiết mục dự thi chương trình Tìm kiếm tài năng Việt Nam |
Ít ai biết rằng trongnhững chương trình "tổ tiên" của các chương trình đã du nhập vào ViệtNam, chữ "tài năng" (talent) thực ra để chỉ những trò tạp kỹ. Trongchương trình "Britain"s Got Talent" năm 2009, có vô số những thí sinhtham gia với vô số màn biểu diễn khác nhau, từ ca hát, nhảy múa, độc tấunhạc cụ... đến võ thuật, thậm chí cả màn "xì hơi" thổi bài "Dòng sôngxanh" của anh chàng có nghệ danh là Mr. Methane đã từng hành nghề "xìhơi" kiếm tiền. Ở "Britain"s Got Talent" 2009, Mr. Methane đã lọt vôvòng chung kết gồm 40 người, rồi dừng ở đó do bị cả ba giám khảo loại.Lần đó, một phụ nữ 48 tuổi tên Susan Boyle về nhì với ca khúc "I Dreameda Dream", trích từ nhạc kịch "Les Misérables", cho dù đã thu hút cảmtình tột độ của khán giả truyền hình (11,2 triệu người xem) và trên mạng(trên 100 triệu lượt truy cập trên You Tube). Vậy mà giải nhất không vềtay Susan Boyle mà lại về một nhóm vũ công đường phố tên Destiny! Tínhhấp dẫn của buổi chung kết đã đem về ba triệu bảng Anh tiền cá độ chohãng cá cược William Hill chỉ trong một tiếng đồng hồ cuối cùng của đêmchung kết! Tất nhiên, sẽ có những "tiếc hùi hụi" trong dư luận cho SusanBoyle. Cũng như đã từng có những điên tiết ở những vòng ngoài khi ngheanh chàng Mr. Methane "trình tấu"! Biết sao bây giờ khi đó là những"hiệu quả đặc biệt" mong muốn!
Thành ra, nếu biết "gốc gác" của những trò chơi "tài năng", có lẽ khôngít người, nhất là phụ huynh sẽ không tham gia hoặc cho con em vị thànhniên của mình tham gia với tin tưởng đây là một kỳ thi "quốc gia"! Thậtkhó nói gì khi mà trái với các nước "phóng khoáng", truyền hình ở ta vẫnchưa buồn phân loại phim cho từng lứa tuổi. Tất cả, già trẻ lớn bé đều"đồng hạng" trước màn ảnh truyền hình!
Theo Thiên Di
TBKTSG
