Tôi vẫn luôn dạycon là đàn ông thì không được dốt, phải giỏi hơn phụ nữ. Bởi vì cái gánh nặngcủa người đàn ông bao giờ cũng lớn hơn.
 |
Khôngcó chuẩn mực nào trong nghệ thuật
Khángiả thành phố Hồ Chí Minh có những khác biệt trong việc thưởng thức cũng nhưcách tiếp cận âm nhạc với khán giả miền Bắc. Chị có cảm thấy e ngại khi đưa mộtchương tình dài như vậy vào Sài Gòn?
- Với kiến thức và kinh nghiệmbiểu diễn lâu năm, tôi phải tính được hiệu quả và cảm nhận của khán giả. Mặc dùkhán giả thành phố Hồ Chí Minh có vẻ khó hơn nhưng theo tôi họ lại dễ cảm nhậnhơn người Hà Nội. Và khi đã mến mộ rồi thì làm gì họ cũng ưng.
Nếunhư cách đây 10 năm, Thanh Lam luôn là người từ chối những cái cũ và đi tìm cáimới, luôn đi tiên phong thì hiện tại, chị như chùng xuống, quay lại với nhạcxưa. Phải chăng chị đã… già và mệt?
Nghĩalà chị sẽ phá vỡ mọi chuẩn mực, như đã phá vỡ những chuẩn mực trong nhạc TrịnhCông Sơn?
- Tôi hát sau mà hát theo nhữngkhuôn mẫu của ca sỹ đi trước thì cá tính nghệ sỹ của tôi nằm ở đâu? Tôi phải hátbằng cảm xúc của tôi, hát theo phong cách của tôi. Nếu bạn mặc định bài hát đóphải hát như vậy, nghĩa là bạn đang mang trong lòng định kiến rằng, chỉ được nhưthế này, mà không được như thế kia. Với tôi, nghệ thuật không có giới hạn.
Tôicũng đồng ý với chị rằng, sự phá cách sẽ làm nên những sáng tạo và người nghệ sỹsẽ tự xác lập những chuẩn mực của chính mình. Tôi nhớ, khi chị hát bài “Phượngyêu” của nhạc sỹ Phạm Duy trên sân khấu rất dữ dội, khán giả đã phản ứng rấtmạnh vì cho rằng bài hát đó phải thủ thỉ tâm tình mới đúng phong cách. Nhưng chịvẫn giữ phong cách như vậy và những người thực sự yêu mến chị đã ủng hộ. Sự phảnứng ngược chiều của khán giả đòi hỏi bản lĩnh người nghệ sỹ phải lớn để dámđương đầu và kiên định con đường đi của mình. Phải chăng, chị nao núng và bắtđầu hơi chậm chạp trong việc thực hiện những dự án mới?
- Không phải nao núng mà có rấtnhiều lý do. Trong khoảng 3 – 4 năm gần đây, thị trường âm nhạc bị xáo động vàchưa có những cái mốc dấu mang tính định vị về thị hiếu cũng như khuynh hướng âmnhạc. Làm cái mới không phải là chỉ nói ra, mà phải đầu tư tiền bạc, chất xám vàrất tốn kém.
 |
Cáimới phải có người nghe
Tôihiểu được cảm giác của một người thành công và đang muốn đi chậm lại, nhưng đểcông chúng chờ quá lâu, chị có cảm thấy mắc nợ họ không?
- Cái mới phải có người nghe chứ.Hơn nữa, một người nghệ sĩ muốn làm ra cái mới phải có cảm xúc thì mới làm hayđỉnh điểm được. Bởi một sản phẩm được tạo ra không chỉ việc có ý tưởng rồi làm,mà phải triển khai thực hiện với những người cùng cộng tác. Chắc có lẽ sẽ mộthai năm tới…
Riêngbản thân tôi, thời điểm Thanh Lam xuất sắc nhất, hấp dẫn nhất, vững chắc nhất vàcó được nhiều sáng tạo nhất chính là thời điểm chị kết hợp với nhạc sĩ QuốcTrung trong đĩa “Mây trắng bay về”. Qua thời điểm đó, Thanh Lam dường như chưacó lối thoát. Chị có nghĩ rằng cần một người đi đồng hành như Quốc Trung?
- Bạn nói đúng! Bây giờ tôi chưacó một người “ruột”, một người cộng tác thật sự. Bởi vì ai bây giờ cũng có nhucầu mưu sinh. Thời điểm tôi kết hợp với Quốc Trung cũng là những bước đi mớitrong nghề nghiệp. Sự đón nhận cũng nhẹ nhõm hơn bây giờ.
Thờiđiểm sau đó, chị làm việc cùng với nhạc sĩ Lê Minh Sơn và ra tương đối nhiều sảnphẩm. Chị và anh Sơn cũng tung hứng và khen nhau nhiều. Nhìn lại, sau 5 năm, cònlại gì mà chị thấy đáng giá?
- Giai đoạn với Lê Minh Sơn cũnglà giai đoạn thú vị trong nghề nghiệp. Tất nhiên, vì còn trẻ nên nhiều khi hơisốc nổi. Nhiều lúc tôi cũng bất ngờ và đó cũng không phải là hiệu ứng tốt, khôngcó ích cho chặng đường đi mà mình đã tính toán. Tất nhiên trong cuộc sống sẽ cólúc được và không được. Nhưng tôi vẫn cho rằng, đó là quãng thời gian thú vị.
Thếnếu tôi chia thành hai giai đoạn: một với Quốc Trung và một với Lê Minh Sơn. Đếnlúc này, giai đoạn nào cho chị nhiều cảm xúc trong âm nhạc hơn?
 |
Khônghọc thì khó đi đường dài
Tôinghĩ lúc này việc ca hát của chị đã đi ra ngoài nhưng lo toan bình thường (Tấtnhiên, chị vẫn cần tiền để sống, mua hàng hiệu, nuôi con và cả… làm đĩa nữa).Nhưng tôi vẫn tin chị hát với niềm đam mê nhiều hơn. Chị có nghĩ bây giờ chị cầnphải thực hiện những dự án riêng, để duy trì niềm hứng thú, niềm “yêu” với nghề?
- Thật ra tôi cũng thích làmnhững điều thỏa mãn khao khát của người nghệ sĩ. Nó không quá mưu cầu về nhiềuthứ. Nhưng ở Việt Nam người nghệ sĩ vẫn rất khó ở chỗ là họ phải toan tính. Tôikhông nghĩ bây giờ tôi hát để thỏa mãn bản thân, tôi vẫn phải chiều lòng khángiả. Tôi chỉ có một mình và lúc nào cũng được gọi là người tiên phong. Và lọttõm trong một không gian toàn những bài nhạc không chứa chất âm nhạc, triết lýhay văn học trong đó, thậm chí rất tầm thường! Rất buồn.
Chịmuốn nói rằng, cái gì cũng cần phải có nền tảng văn hóa?
- Với riêng bản thân tôi, tôikhông công nhận những người không được đào tạo. Ăn bát cơm cầm cây đũa như thếnào cũng cần phải học cơ mà! Tôi dám lấy sự trải nghiệm của bản thân ra đảm bảođiều này.
Có vẻnhư quan điểm của chị ngược với anh Quốc Trung?
- Bạn cho tôi một ví dụ điển hìnhđi. Hát thật hay, không qua trường lớp và bây giờ vẫn là đương kim?
Chịcó vẻ chua chát quá khi nhìn vào thị trường hiện tại, khi có những ngôi saokhông học thanh nhạc bài bản như chị!
- Tôi kể bạn nghe điều này, tôiđã từng mua vé trước nửa năm, xếp hàng 8 tiếng đồng hồ để được xem show diễn củaMadonna tại Tiệp Khắc. Show diễn 14 ngàn khán giả. Còn tại Việt Nam, show diễncủa tôi ở Nhà hát lớn TPHCM có 500 ghế thôi, mà cũng phải tìm đường bán vé. Nólàm tôi choáng váng. Khi đi xem Madonna, nó khiến tôi buồn day dứt vì nghệ sỹcủa chúng ta quá vất vả để có công chúng. Nhưng nó cũng dấy lên một hoài bão vềsự thay đổi.
Tôi muốn cái Nhà hát lớn này, cácchương trình được lên trước cả năm và khán giả có quyền lựa chọn, người nghệ sĩcũng có thể tự hào để chỉ lo làm nghề của mình, phục vụ khán giả. Tôi muốn nóirằng, thị trường đang có chỗ cho tất cả. Tôi không chán, cũng không chua chát,tôi thích mọi dòng nhạc cùng phát triển. Nhưng, chỗ đứng của nhạc chính thốngcần phải được khẳng định.
 |
Tôi và Tùng Dương, dù sao cũng làcác ca sỹ nhạc nhẹ, vẫn dễ dàng tìm được công chúng và dễ có chỗ đứng với khángiả hơn. Còn các nghệ sỹ cổ điển, quá nửa đời người họ học và làm nhạc, họcđến.. ngớ ngẩn, mụ mị, nhưng họ vẫn chịu sự thờ ơ đến đau lòng. Cậu con trai útcủa tôi 12 tuổi, có tai nghe nhạc từ bé, khi hai mẹ con đi taxi, nó vô cùng sửngsốt và nói, lần đầu tiên con thấy trên taxi mở nhạc cổ điển mẹ ạ. Trước giờ conchỉ thấy mở nhạc Đàm Vĩnh Hưng và Tuấn Hưng thôi. Đấy, nói rộng ra, có lẽ phảichờ tới lứa những khán giả 12 tuổi này lớn lên, mới hy vọng nhạc chính thống lênngôi. Tôi nghĩ, lỗi của việc loạn thị hiếu như suốt một thời gian dài qua, cóphần “gợi ý” sai từ truyền thông.
Thựcra, khán giả cũng thông minh, nên truyền thông cũng chỉ là gợi ý thôi. Chị cũngđừng khắt khe với họ…
Mongcon sẽ thành ca sỹ
Chịvừa nói tới các con, chị có ý định đào tạo cho 3 hậu duệ thành ca sỹ?
- Âm nhạc khó ở chỗ đó. Khôngphải mẹ hát hay thì con sẽ hát hay. Tôi luôn luôn kỳ vọng trong ba đứa con sẽ cómột đứa làm nghề. Bởi sinh ra trong một môi trường âm nhạc truyền thống như vậy,gen âm nhạc rất tốt. Nhưng người ta vẫn bảo thanh sắc là do trời cho. Tôi thấycon trai tôi có cùng gu âm nhạc với mình. Cháu cũng thông minh và chăm. Tôi vẫnluôn dạy con là đàn ông thì không được dốt, phải giỏi hơn phụ nữ. Bởi vì cáigánh nặng của người đàn ông bao giờ cũng lớn hơn phụ nữ.
Chịthành công hơn hai chục năm rồi. Trên hành trình ấy, chị đã đi qua rất nhiềuthứ: thành công, đau khổ… Thời điểm này chị có hài lòng về những gì đã có không?
- Tôi là một người nghiêm khắcvới bản thân. Tôi chưa bao giờ bằng lòng với những gì đã làm được. Về phía côngchúng, tôi nhận thấy mình đã để lại được một phần nào đó uy tín, sự vững vàngtrong nghề. Đó cũng là một niềm vui. Bởi chỉ lấy được thiện cảm của khán giảnhưng người trong nghề không công nhận cũng không được. Và để làm được như vậykhông phải ai cũng làm được.
 |
- Những điều tiếng, tai tiếng đốivới tôi bây giờ cũng không còn nhiều ý nghĩa. Tôi nghĩ mất mát lớn nhất chính làở những đứa con. Chúng không được cuộc sống bình thường, trọn vẹn như bao đứatrẻ khác.
Và từtrên đỉnh dốc nhìn xuống, Thanh Lam muốn nhìn thấy gì?
- Trước đây tôi thích phiêu lưutrong âm nhạc và dường như cuộc sống nằm ở trong đó. Nhưng bây giờ, tôi đã làmmẹ, tôi cần phải phủ được tầm bao quát, kinh nghiệm sống… để các con hiểu vàchia sẻ, để cùng các con trưởng thành.
Cóphải vì thế, bắt đầu từ chương trình này, chị quyết định làm từ thiện. Hướng củachị muốn dành cho những đối tượng nào?
- Chương trình này thì tôi kếthợp với Báo Công an nhân dân, trích số tiền bán vé ban đầu là 120 triệu, hy vọngsau đó sẽ kêu gọi được thêm và có nhiều người cùng tham gia. Đối tượng tôi muốnhướng tới là các bà mẹ bị nhiễm HIV. Sự sẻ chia, tôi nghĩ là quan trọng nhất…
Theo Cảnh sát toàn cầu
