Nhà xuất khẩu tìm đến bảo hiểm tín dụng xuất khẩu để tránhrủi ro. Chưa có chính sách thúc đẩy phát triển hình thức bảo hiểm này.

Do hậu quả của khủng hoảng, nhiều ngân hàng lớn trên thế giới đã cắt giảmmạnh hạn mức xác nhận tín dụng khiến các quốc gia xuất khẩu rơi vào nguy cơphải chịu rủi ro tín dụng cao. Đây là thời điểm thích hợp để Bộ Tài chínhtrình Chính phủ đề án triển khai thí điểm bảo hiểm tín dụng xuất khẩu.

Doanh nghiệp xuất khẩu đặt hàng

Theo Cục Quản lý, giám sát bảo hiểm (Bộ Tàichính), cả nước hiện có 28 doanh nghiệp (DN) bảo hiểm phi nhân thọ vớitổng vốn chủ sở hữu 11.638 tỉ đồng, dự phòng nghiệp vụ 5.497 tỉ đồng (sốliệu năm 2008). Trong đó, chỉ có ba DN bảo hiểm triển khai bảo hiểm tíndụng xuất khẩu, gồm Tổng Công ty Cổ phần Bảo hiểm dầu khí (PVI), TổngCông ty Cổ phần Bảo Minh (Bảo Minh) và Công ty TNHH Bảo hiểm QBE. Trongđó, QBE có 2 hợp đồng  đạt doanh thu phí bảo hiểm tíndụng xuất khẩu hơn 4 tỉ đồng,  Bảo Minh có 6 hợp đồng,đạt doanh thu phí 3 tỉ đồng.

Trong khi đó, kết quả điều tra sơ bộ do Bộ CôngThương thực hiện tại 200 trên tổng số 35.000 thương nhân xuất khẩu chothấy có rất ít DN áp dụng chương trình thủ tục quản lý nợ/quản lý rủi rothanh toán. Phân loại rủi ro gặp phải trong hoạt động xuất khẩu có đến68% là rủi ro thương mại, 17% rủi ro liên quan đến chính trị và 16% rủiro liên quan đến ngân hàng.

Tuy nhiên,chưa có DN nào tham gia bảo hiểm tín dụng xuất khẩu, phần lớn chỉ thamgia bảo hiểm xuất khẩu hàng hóa. Kết quả điều tra của Bộ Công Thươngcũng cho thấy 95% DN xuất khẩu có nhu cầu bảo hiểm tín dụng xuất khẩu.Trong đó, 78% muốn bảo hiểm rủi ro thương mại, 12% muốn tham gia cáchình thức bảo hiểm  rủi ro khác trong xuất khẩu nhưbiến động về giá, tỉ giá, 10% quan tâm đến rủi ro chính trị.

Thí điểm bảo hiểm tín dụng xuất khẩu
Sản xuất hàng xuất khẩu ở Tổng Công ty Dệt may Gia Định (Ảnh: Tấn Thạnh)

Theo đánh giá của Bộ Tài chính, thực tế thịtrường có nhu cầu và có tiềm năng về bảo hiểm tín dụng xuất khẩu nhưngNhà nước chưa có chính sách cụ thể thúc đẩy sản phẩm bảo hiểm này pháttriển. Gần đây, một số DN gặp rủi ro trong hoạt động xuất khẩu đã tìmđến DN bảo hiểm đặt vấn đề ký hợp đồng.

Doanh nghiệp, ngân hàng cùng tham gia

Nhận thấy thị trường có nhiều cơ hội, một số DNbảo hiểm phi nhân thọ đang chuẩn bị triển khai bảo hiểm tín dụng xuấtkhẩu dưới hình thức kết hợp với một số công ty nước ngoài, trong đó cóCông ty Bảo hiểm BIDV (BIC), Bảo Việt.

Ông Trần Trung Tính, Phó Giám đốc BIC, cho biếttrong năm nay sẽ triển khai sản phẩm bảo hiểm tín dụng xuất khẩu vì đâylà thị trường tiềm năng và một số khách hàng bắt đầu có nhu cầu. Nếu nhưtrước đây, phương thức thanh toán bằng L/C chiếm đến 90% kim ngạch muabán hàng hóa  trên thế giới thì hiện nay, các nhàxuất khẩu trên thế giới có xu hướng lựa chọn dịch vụ bảo hiểm cho cácrủi ro xuất khẩu. VN cũng không nằm ngoài xu hướng đó.

Không chỉ DN bảo hiểm, các ngân hàng cũng bịhấp dẫn bởi bảo hiểm tín dụng xuất khẩu và bắt đầu khai thác sản phẩmnày. Hiện Sacombank đã có sản phẩm bao thanh toán xuất khẩu cho các DNxuất khẩu qua thị trường các quốc gia mà Sacombank có chi nhánh (trướcmắt là Lào và Campuchia) dưới hình thức mua lại khoản phải thu của kháchhàng xuất khẩu tại VN. Đến hạn thanh toán, Sacombank chi nhánh nướcngoài sẽ tài trợ cho nhà nhập khẩu thanh toán tiền hàng.

Ngân hàng này dự báo nghiệp vụ bảo hiểm tíndụng xuất khẩu sẽ mang lại hiệu quả lớn, phù hợp với định hướng chiếnlược mở rộng mạng lưới hoạt động sang thị trường quốc tế cùng với hoạtđộng xuất khẩu của VN.

Ngoài ra, Sacombank là 1 trong 4 ngân hàngVN được Tổ chức Bảo lãnh tín dụng xuất khẩu Hoa Kỳ (CCC) thuộc Bộ Nôngnghiệp Hoa Kỳ chọn cấp hạn mức bảo lãnh tín dụng theo chương trình GSM102 với tổng hạn mức là 20 triệu USD, thời hạn bảo lãnh tối đa 12 tháng.Theo đó, Sacombank sẽ tài trợ cho các L/C nhập khẩu nông phẩm từ Hoa Kỳvới lãi suất ưu đãi, thời hạn lên đến 12 tháng.

Chọn 21 ngành hàng thí điểm

Theo đề án thí điểm triển khai bảo hiểm tín dụng xuất khẩu Bộ Tài chính vừa trình Chính phủ, từ năm 2011-2013, sẽ triển khai bảo hiểm tín dụng ngắn hạn (bảo hiểm tín dụng xuất khẩu người bán). Tỉ trọng kim ngạch xuất khẩu được bảo hiểm tín dụng xuất khẩu là 3%, áp dụng cho 21 ngành hàng. Các ngành hàng được chia thành 2 nhóm, gồm nhóm thủy sản, gạo, cà phê, rau quả, cao su, hạt tiêu, nhân điều, chè, sắn và dệt may, giày dép, điện tử và linh kiện máy tính, gốm sứ, thủy  tinh, mây tre cói và thảm, sản phẩm gỗ...

Có 5 DN được triển khai thí điểm, gồm các DN bảo hiểm phi nhân thọ đứng đầu về quy mô vốn sở hữu, tổng dự phòng nghiệp vụ, có lãi trong 3 năm gần đây...

Theo Bích Ngân
NLĐ