Trong khi thị trường xi măng đang ở mức cungvượt quá cầu thì vẫn có hàng chục nhà máy sắp đi vào hoạt động trong năm naycũng như nhiều dự án xi măng khác đang chờ cấp phép. Nhiều DN xi măng cũngđang “đau đầu” tìm lối ra tiêu thụ sản phẩm.
Thị trường xi măng: Kẻ ăn không hết...
Ông Nguyễn Văn Thiện - Chủ tịch Hiệp hội Xi măng VN

Chúng tôi đã có cuộc trao đổi vớiông Nguyễn Văn Thiện - Chủ tịch Hiệp hội Xi măng VN xung quanh nội dung này.

Ông Thiện cho biết, năm 2010, dựbáo tổng sản lượng sản xuất xi măng đạt khoảng 55 triệu tấn trên tổng công suấtthiết kế khoảng 70 triệu tấn và tổng lượng tiêu thụ toàn xã hội đạt khoảng 50triệu tấn. Cân đối trên phạm vi toàn quốc thì năm nay nguồn cung dồi dào. Tuynhiên, riêng thị trường phía Nam thì nguồn cung còn thiếu từ 3,5 - 4 triệu tấnclinker.

- Nguyên nhân nào khiến chúng ta chưa cân đối đượcthị trường Bắc - Nam, thưa ông?

Thực ra cácDN cũng muốn làm việc đó, tuy nhiên chúng tôi đang gặp khó khăn về hạ tầng việcvận chuyển clinker vào các tỉnh phía Nam. Đó là chưa có nơi tập kết, chưa cócảng trung chuyển, khó khăn về tàu. Trong khi đó việc nhập khẩu clinker trongphía Nam họ đòi hỏi tốc độ, tiến độ phải nhanh, chặt chẽ... Nếu họ nhập khẩu từnước ngoài thì tất cả các yếu tố tiến độ đều đảm bảo.

- Vậy giải pháp sắp tới để khắc phục được khó khănvề khâu vận chuyển?

Thực tế, 6tháng đầu năm nay các tỉnh phía Nam đã phải nhập khẩu gần 1,5 triệu tấn clinkertừ nước ngoài và mua khoảng 300 ngàn tấn clinker từ các nhà máy phía Bắc. Từ nayđến hết năm 2010, các tỉnh phía Nam còn cần một nguồn cung khoảng 2-2,5 triệutấn clinker. Nếu muốn tăng nguồn cung clinker từ phía Bắc và giảm nhập khẩu thìviệc vận tải clinker Bắc – Nam phải thực hiện một cách bài bản và có tổ chứcchặt chẽ.

Theo tôi,để giải bài toán này, trước hết cần có một DN chuyên lo việc thu mua clinker củacác Cty xi măng phía Bắc, vận tải về một kho cảng, có thể là kho cảng Cái LânQuảng Ninh, có bến rót clinker xuống tàu trọng tải lớn để vận chuyển vào cho cácCty xi măng phía Nam.

- Ngoài việc cân bằng cung cầu Bắc - Nam, nhiều ýkiến cho rằng để giải quyết tổng thể bài toán thừa xi măng hiện nay, chúng tanên dừng cấp phép mới. Quan điểm của ông về vấn đề này?

Tất cảnhững giải pháp sắp tới Chính phủ sẽ có sự điều chỉnh, quy hoạch, định hướngđiều chỉnh quy hoạch xi măng.

Tôi chorằng, việc thừa xi măng là do thị trường xây dựng phát triển chưa tương xứng vớitốc độ phát triển ngành vật liệu, dẫn đến cung lớn hơn cầu. Ngoài ra, trong mấynăm qua, đầu tư vào xi măng phát triển khá nóng khi có nhiều DN xin đầu tư, xâydựng nhà máy liên quan đến lĩnh vực này. Tuy nhiên, lượng xi măng thừa như hiệnnay là không đáng kể và nằm trong tầm kiểm soát.

Thị trường xi măng: Kẻ ăn không hết...

- Được biết Bộ Xây dựng mới đây cũng đã có văn bảnvề hàng rào kỹ thuật để hạn chế nhập khẩu xi măng, Hiệp hội đã sẵn sàng triểnkhai giải pháp này chưa, thưa ông?

Việc dựnghàng rào kỹ thuật là một giải pháp tốt hiện nhiều nước đang sử dụng nhằm hạn chếnhập khẩu, bảo hộ hàng hoá trong nước. Tuy nhiên việc dựng hàng rào kỹ thuậtcũng không đơn giản, phải dựng sao cho hợp lý và đúng luật, không vi phạm quyđịnh WTO. Hiện nay Bộ Xây dựng đã có văn bản về hàng rào kỹ thuật, tuy nhiên mớiđang triển khai và phải mất một thời gian nữa mới có thể thực hiện được.

- Một vấn đề nữa là trong định hướng quy hoạch pháttriển ngành xi măng tới 2015, các nhà máy lò đứng phải chuyển sang lò quay. Tuynhiên, đến thời điểm này tốc độ triển khai rất chậm. Theo ông, DN nên thực hiệnlộ trình này theo cách nào?

Khó khănchính của việc chậm chuyển là khó khăn từ nội tại DN, tiếp đó là thiếu vốn...

Theo tôi,các nhà máy xi măng lò đứng không có điều kiện chuyển đổi sang lò quay cầnnghiên cứu xây dựng lộ trình chuyển đổi từ nay tới 2015, có thể chuyển đổi thànhtrạm nghiền trên cơ sở liên kết với các nhà máy xi măng trong nước cung ứngclinker, chuyển sang sản xuất các chủng loại vật liệu xây dựng khác... để đảmbảo việc làm cho người lao động.

- Xin cảm ơn ông!

TS Lương Đức Long - Viện trưởng Viện Vật liệu xây dựng: Nguồn lực còn tương đối lớn

Thị trường xi măng VN đang tiến đến cung vượt cầu, đầu tư vào lĩnh vực xi măng ngày một khó khăn, đầu tư vào lĩnh vực xi măng không được xếp vào danh mục các hình thức đầu tư được ưu tiên, ưu đãi. Chi phí đầu tư cho môi trường, năng lượng, điện, nhiệt... chiếm tỉ trọng ngày một cao trong cơ chế giá thành. Trong khi đó khả năng tăng giá thành sản phẩm rất khó do tình trạng cung vượt cầu, điều này dễ dẫn đến tình trạng cạnh tranh không lành mạnh, bán phá giá... Việc XK cũng gặp không ít khó khăn khiến việc tiêu thụ xi măng đang đã khó lại càng khó.

Tuy nhiên, không phải không có những thuận lợi của ngành xi măng. Đó là nguồn lực cho phát triển xi măng còn tương đối lớn, nhất là nguồn nguyên liệu cơ bản như: đá vôi, sét... cũng như nguồn nhân lực của ngành này. Bên cạnh đó, sự hỗ trợ về khoa học công nghệ, kỹ thuật, cơ khí, trình độ quản lý... trong nước cũng ngày một tốt hơn. Nhiều khu vực trên thế giới đang thiếu xi măng nên cơ hội XK vẫn còn. Đặc biệt, chúng ta có bờ biển dài, có thể vận chuyển bằng đường biển đi các nước.

Ông Nguyễn Ngọc Anh - Tổng giám đốc TCty Công nghiệp  Xi măng VN (ViCem): Cần hỗ trợ cơ chế

Mặc dù xi măng 6 tháng đầu năm của ViCem tăng 6,6% so với cùng kỳ 2009 nhưng mới đạt 45,6% mục tiêu ngân sách 6 tháng đầu năm 2010 và đạt 47,09% mục tiêu sản lượng Nhà nước định hướng năm 2010 bởi trong 6 tháng đầu năm nguồn cung toàn xã hội tăng khoảng 10 triệu tấn, dẫn đến cung lớn hơn cầu làm thị phần ViCem sút giảm. Ngoài ra, các doanh nghiệp sản xuất xi măng phải giữ ổn định giá bán xi măng, trong khi giá một số nguyên, nhiên vật liệu tăng lên làm cho lợi nhuận nhiều doanh nghiệp suy giảm, khó khăn khi thực hiện trả nợ vốn vay đầu tư. Bên cạnh đó, các yếu tố bất lợi như điện phục vụ cho sản xuất bị tiết giảm làm cho SX không chỉ ngành xi măng ảnh hưởng đến khó khăn mà còn làm hạn chế tốc độ thi công, xây dựng các công trình và nhu cầu xi măng.

Mặt khác, mặc dù các Cty đã chủ động phối hợp thị trường, tuy nhiên vẫn chưa thiết lập linh hoạt được các cơ chế bán hàng phù hợp cho từng địa bàn, chưa có biện pháp kiểm soát thị trường, chưa phối hợp được với nhau về hoạt động thương vụ...

Để tháo gỡ khó khăn hiện nay, ngành xi măng rất cần sự hỗ trợ về mặt cơ chế chính sách từ phía các cơ quan quản lý nhà nước như: khuyến khích sử dụng gạch, ngói không nung sản xuất từ xi măng thay cho các sản phẩm truyền thống; ưu tiên, khuyến khích các dự án sử dụng xi măng để làm đường giao thông... Đặc biệt, Bộ Xây dựng nên xem xét dừng hoặc giãn tiến độ đối với các dự án xi măng, nhất là trong thời điểm này.

TheoQuốc Anh
Diễn đàn doanh nghiệp