Quảng Nam: Lo lắng cạn kiệt nguồn giống sâm Ngọc Linh

Chủ tịch UBND huyện Nam Trà My (Quảng Nam) giải thích rằng, các phiên chợ sâm là người dân bán những cây sâm không cho năng suất hạt cao, những cây yếu. Nếu không có phiên chợ sâm thì những cây sâm đó cũng bỏ đi.

Đến nay đã có 21 phiên chợ sâm Ngọc Linh được triển khai bán công khai hằng tháng ở huyện Nam Trà My. Theo báo cáo của UBND huyện này, mỗi phiên chợ bán được khoảng vài chục kg sâm củ Ngọc Linh, thu vào số tiền vài tỷ đồng. Được biết, sâm Ngọc Linh rất giá trị nên có giá thành vài chục triệu đến cả trăm triệu đồng mỗi kg.

Sâm giống có bị cạn kiệt?

Qua 21 phiên chợ đã có gần 1 tấn sâm Ngọc Linh được bán ra thị trường. Nhiều người dân đặt câu hỏi, cây sâm Ngọc Linh nếu đảm bảo thu hoạch sẽ được trồng từ 5 - 10 năm tuổi, nhưng các phiên chợ vẫn được tổ chức hằng tháng, liệu thời gian tới nguồn sâm có bị cạn kiệt hoặc có đảm bảo được chất lượng sâm không? 

Về vấn đề này, phóng viên Dân Việt đã trao đổi với ông Hồ Quang Bửu - Chủ tịch UBND huyện Nam Trà My.

Sâm Ngọc Linh được bày bán qua mỗi phiên chợ hằng tháng

PV: Ông có thể cho biết những sản phẩm được bày bán ở phiên chợ sâm Ngọc Linh diễn ra hằng tháng?

Ông Hồ Quang Bửu: - Các phiên chợ sâm Ngọc Linh vừa diễn ra, không chỉ có sâm mà còn rất nhiều loại như dược liệu, những sản phẩm miền núi. Tất cả đều được rất nhiều người quan tâm và thu mua.

Ngoài diện tích người dân trồng sâm, hiện đã có 6 doanh nghiệp thuê đất trồng sâm, như Công ty Dược Sâm Ngọc Linh trồng trên 20ha, Công ty Giấy miền Trung trồng hơn 2ha và nhiều doanh nghiệp khác cũng đang trồng với diện tích lớn.

Nguồn giống sâm Ngọc Linh hiện tại có đảm bảo cho doanh nghiệp cũng như người dân gieo trồng? 

- Có 2 loại giống sâm Ngọc Linh, thứ nhất là giống hữu cơ và thứ 2 là giống cấy mô. Hiện giống cho người dân vẫn đảm bảo vì họ có thể sản xuất ra giống rất nhiều, còn về phía các công ty doanh nghiệp họ mua lại giống từ người dân. Đặc biệt, hiện nay không còn bán sâm giống cho tỉnh Kom Tum nên lượng giống không thiếu.

Sâm Ngọc Linh nếu đến tuổi thu hoạch tầm 5 đến 10 năm, nhưng hiện phiên chợ sâm được tổ chức hàng tháng làm cho người dân lo lắng sâm sẽ bị cạn kiệt trong thời gian tới

Hiện nay có nguồn tin rằng, hạt Tam Thất hoang được đem vào gieo trồng chung với vùng sâm Ngọc Linh, huyện mình có nhận thông tin hay biện pháp quán triệt, giải pháp gì để khắc phục?

- Đúng là có nguồn tin về việc nhập hạt Tam Thất hơn một năm nay, nhưng đó là mới nghe nói chứ chúng tôi chưa bắt được và chưa bao giờ cầm được hạt Tam Thất hoang xem nó như thế nào.

Nếu một hộ dân nào đó phát hiện có hạt Tam Thất hoang là họ cảnh báo liền. Nguyên tắc về khoa học Tam Thất hoang nếu có nguồn giống ở đây thì nó phát triển mạnh, còn không có nguồn giống ở đây thì không phát triển mạnh.

Tôi nghĩ, Tam Thất hoang không mọc ở đây một cách tốt nhất, nó có thổ nhưỡng của nó. Như phía Trung Quốc là thủ phủ của Tam Thất; cây sâm Ngọc Linh mang sang trồng ở Trung Quốc thì làm sao được.

Để giữ thương hiệu cho cây sâm Ngọc Linh, hiện tại vẫn tiếp tục tuyên truyền và cảnh báo cho người dân, công an cũng đã vào cuộc điều tra xung quanh hạt Tam Thất hoang.

Chủ tịch huyện - Sâm bán ở phiên chợ là sâm yếu!

Tính tới hiện tại đã diễn ra 21 phiên chợ sâm Ngọc Linh, qua mỗi phiên chợ có khoảng vài chục kg sâm được bán, vậy trong thời gian tới sâm có bị cạn kiệt và ảnh hưởng đến nguồn giống?

- Lượng sâm qua các phiên chợ sẽ đảm bảo không chỉ trong vài năm tới mà còn về lâu về dài và trường tồn mãi mãi.

Bởi vì, không ai quy định cho một phiên chợ từ 30 hay 40kg sâm, thậm chí 2 hoặc 3kg sâm vẫn có thể mở ra một phiên chợ. Trong một phiên chợ sâm Ngọc Linh, ngoài sâm ra còn rất nhiều các loại dược liệu, sản phẩm về sâm và sản phẩm về nhiều loại dược liệu khác. Kể cả những mặc hàng nông sản, đồ thủ công mỹ nghệ người ta làm trên miền núi cũng được bày bán. Phiên chợ ở đây đang muốn xây dựng nên một văn hóa sâm.

Ông Hồ Quang Bửu - Chủ tịch UBND huyện Nam Trà My (bên phải) cho rằng, sâm bán ở phiên chợ là sâm yếu, không cho năng suất hạt cao

“Tôi dám khẳng định phiên chợ sẽ trường tồn mãi mãi, phiên chợ sâm là người dân bán những cây không cho năng suất hạt cao, những cây yếu, nếu không có phiên chợ thì những cây sâm đó bỏ đi. Những củ sâm mặc dù yếu nhưng hàm lượng chất vẫn như những củ bình thường.

Đặc biệt, sâm người dân để làm giống sướng hơn vì sâm làm giống có giá thành cao hơn gấp nhiều so với bán sâm củ nên không đời nào hết sâm được, tôi khẳng định như vậy…” - ông Bửu giải thích.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã ký quyết định phê duyệt bổ sung danh mục sản phẩm quốc gia bắt đầu thực hiện từ năm 2017, thuộc Chương trình phát triển sản phẩm quốc gia đến năm 2020 cho cây sâm Ngọc Linh (sâm Ngọc Linh ở đỉnh NgọcLinh thuộc hai tỉnh Quảng Nam và Kon Tum). Tháng 9.2015, Chính phủ phê duyệt đề án quốc gia về phát triển sâm Ngọc Linh đến năm 2030 với mục tiêu mở rộng vùng trồng sâmra 7 xã của huyện Nam Trà My (Quảng Nam) với tổng diện tích 30.000ha, mức đầu tư trên 9.000 tỷ đồng. Trong đó vốn ngân sách khoảng 1.500 tỷ, còn lại huy động vốn xã hội hóa. Để bảo tồn sâm Ngọc Linh, UBND tỉnh Quảng Nam đã xây dựng Dự thảo Đề án “Quy định về cho thuê đất rừng và mức giá cho thuê đất rừng để bảo vệ và phát triển sâm Ngọc Linh dưới tán rừng trên địa bàn tỉnh Quảng Nam”, nhằm bảo vệ và phát triển vốn rừng, bảo tồn nguồn gen gốc sâm Ngọc Linh, đồng thời tạo sinh kế, cải thiện đời sống cho người dân, tạo ra các sản phẩm dược liệu. “Dự án mở ra tín hiệu lạc quan cho Quảng Nam về một “mảnh đất vàng” trồng cây sâm quý, giúp nâng tầm vị thế cho địa phương, đưa thương hiệu nhân sâm Việt Nam đi khắp năm châu bốn biển, giúp người dân thoát nghèo, từng bước nâng cao đời sống và giữ gìn màu xanh quê hương…

Theo Dân Việt