Khối lượng giao dịch trên cảhai sàn tăng lên liên tục khiến hàng loạt cổ phiếu vẫn giữ được màu xanh tănggiá. Các công ty chứng khoán (CTCK) lại có dịp chào mời nhà đầu tư vay tiền đểmua bán nhiều hơn.
 |
| Nhiều CTCK vẫn thoải mái cho NĐT vay cầm cố chứng khoán - (Ảnh: D.Đ.M) |
Không hạn chế
Cho dù một số ngân hàng vẫn chưacho vay cầm cố chứng khoán vì hết "room" (tỷ lệ cho vay được phép) hoặc vì nguồnvốn dư thừa không nhiều.
Tuy nhiên, dịch vụ đòn bẩy tài chính này vẫn đang đượckhá nhiều CTCK thực hiện bằng vốn của chính mình.
Thậm chí một số CTCK sẵn sàngđi vay ngân hàng theo hình thức vay vốn kinh doanh và sau đó sẽ cho các nhà đầutư (NĐT) vay lại. Để thực hiện nghiệp vụ này, bản thân CTCK sẽ ký kết một thỏathuận "Hợp tác đầu tư" với NĐT theo tỷ lệ góp vốn đối ứng là 50% - 50% bằng tiềnmặt (vì theo quy định, CTCK không được phép thực hiện dịch vụ cho vay cầm cốchứng khoán).
Ví dụ: khi khách hàng có 1 tỉđồng thì CTCK sẽ cho vay thêm 1 tỉ đồng để giao dịch trên thị trường. Tỷ lệ gópvốn này có sự thay đổi tùy CTCK như 40% - 60% hoặc thậm chí có CTCK còn cho vaylên đến 80% (NĐT có 1 tỉ đồng sẽ được CTCK cho vay thêm 8 tỉ đồng).
Lãi suất chovay cầm cố chứng khoán trên thị trường đang phổ biến ở mức từ 18% - 21%, thờigian cho vay từ 30 - 60 ngày. Thậm chí có một số CTCK cho vay không giới hạnthời gian và không giới hạn số tiền. Quan trọng là NĐT có đủ chứng khoán trongtài khoản để làm tài sản cầm cố khi thực hiện hợp đồng vay vốn hay không.
Người viết bài này trong hai ngày đầu tuầnthử gọi điện đến CTCK H. tại TP.HCM để hỏi về dịch vụ cho vay cầm cố chứng khoánthì được trả lời không có. Tuy nhiên sau khi nhờ một người quen thân với môigiới ở công ty này thì được chấp nhận cho vay ngay lập tức.
Tổng giám đốc mộtCTCK tại TP.HCM cũng phải thừa nhận hiện giờ "muốn vay bao nhiêu cũng có vàkhông hạn chế về hạn mức. Còn lãi suất thì thỏa thuận với nhau nhưng thấp nhấtcũng phải khoảng 18%/năm". CTCK nào cho vay nhiều sẽ thu được càng nhiều lợinhuận từ lãi suất cho vay, từ phí giao dịch của NĐT...
Mặt sau của đòn bẩy tài chính
Giá trị giao dịch trên cả hai sànchứng khoán trong một tuần qua đã liên tục tăng lên và đạt gần 4.000 tỉđồng/phiên. Câu hỏi đặt ra là "nguồn tiền đó từ đâu ra?". Theo ông Huỳnh AnhTuấn - Tổng giám đốc Công ty chứng khoán SJC, nguồn tiền đang gia tăng vào thịtrường có thể là một phần dòng tiền cũ của các NĐT vẫn tạm thời để yên trong tàikhoản khi thị trường còn lình xình.
Khi thị trường tăng thì ngay lập tức dòngtiền này được "đẩy" vào giao dịch. Cũng không loại trừ sự góp mặt của dòng tiềnmới của các NĐT cũ và NĐT mới tham gia. Ngoài ra, dòng tiền từ dịch vụ cho vaycầm cố chứng khoán đang được tăng lên nhanh chóng. Đó là chưa kể một đến cácnghiệp vụ khác như cho giao dịch tiền thời hạn T+2 (NĐT mua chứng khoán sau đó 2ngày mới trả cho CTCK) nên dòng vốn được quay vòng nhanh hơn.
Hiện không ai ước tính được dòngtiền vay đang chiếm bao nhiêu phần trăm trong giao dịch trên thị trường và nhiềuCTCK cho rằng chưa nhiều như đợt tăng mạnh trong năm 2009. Tuy nhiên, một vàichuyên gia chứng khoán tại TPHCM lại cho rằng tỷ lệ này đang tăng nhanh và khôngloại trừ sẽ đạt đỉnh điểm tương đương trong tuần tới. Vì vậy rủi ro cho các NĐTcũng sẽ gia tăng theo. Không ít NĐT vẫn còn "rùng mình" trước những cơn bán tháotrên thị trường trong thời gian qua.
Gần nhất là trong quý 4/2009 khi VN-Indextừ mức 630 điểm giảm về 434 điểm. Khi đó, NĐT muốn cắt lỗ cũng không thể nàothực hiện được vì bên mua hầu hết trống trơn. Nguyên nhân chính là nguồn vốn vayvào thị trường quá nhiều nên khi thị trường giảm điểm, NĐT càng muốn bán ra đểtrả nợ.
Đặc biệt khi giá CP càng giảmdưới tỷ lệ quy định, các CTCK yêu cầu NĐT giải chấp nên người muốn bán lại càngđông hơn. Đó luôn luôn là mặt sau của dịch vụ đòn bẩy tài chính mà bất kỳ NĐTnào cũng biết. Vì vậy, trong cơn say chiến thắng có thể nhiều NĐT đang tạm quênđi rủi ro đó nhưng cũng cần phải thận trọng. Không CP nào có thể tăng mãi vàcũng phải có điểm dừng. NĐT tự cân nhắc tỷ lệ sử dụng vốn vay để không bị rơivào vòng xoáy "bán tháo", "cắt lỗ" như cơn ác mộng đã từng xảy ra nhiều đợttrong quá khứ.
Theo Mai Phương
