Nợ xấu của các tổ chức tín dụng tăng nhanh có nguyên nhân chủ quan từ năng lực thanh tra, giám sát của Ngân hàng Nhà nước trong một thời gian dài còn hạn chế, Thống đốc Ngân hàng nhà nước Nguyễn Văn Bình lý giải.
 |
| Một số tổ chức tín dụng thực hiện phân loại nợ, ghi nhận nợ xấu trong báo cáo tài chính thấp hơn thực tế. |
Ở một tài liệu
phục vụ phiên chất vấn tại phiên họp thứ 10 của Ủy ban Thường vụ
Quốc hội sẽ diễn ra vào chiều mai (21/8), người đứng đầu Ngân
hàng Nhà nước đánh giá, từ năm 2008 đến nay, nợ xấu của các tổ
chức tín dụng có xu hướng tăng nhanh.
Theo báo cáo của các tổ chức tín dụng, đến ngày 31/5/2012, nợ
xấu của hệ thống là 117.723 tỷ đồng, chiếm 4,47% so với tổng dư
nợ tín dụng. Trong đó, nợ xấu của nhóm ngân hàng thương mại nhà
nước là 54,6 ngàn tỷ đồng, chiếm 3,96% dư nợ tín dụng của nhóm
ngân hàng thương mại nhà nước. Nợ xấu của nhóm ngân hàng thương
mại cổ phần là 41 ngàn tỷ đồng, chiếm 4,54% dư nợ tín dụng của
nhóm ngân hàng thương mại cổ phần, ông Bình cho biết.
Còn theo kết quả giám sát của Ngân hàng Nhà nước, đến ngày
31/3/2012 nợ xấu của các tổ chức tín dụng là 202.099 tỷ đồng,
chiếm 8,6% tổng dư nợ cấp tín dụng. Trong đó, nợ xấu của nhóm
ngân hàng thương mại nhà nước là 125,8 ngàn tỷ đồng, chiếm
10,37% dư nợ cấp tín dụng của nhóm ngân hàng thương mại nhà
nước; nợ xấu của nhóm ngân hàng thương mại cổ phần là 60,9 ngàn
tỷ đồng, chiếm 5,8% dư nợ tín dụng của nhóm ngân hàng thương mại
cổ phần.
Thống đốc Bình lý giải, nguyên nhân số liệu giám sát của Ngân
hàng Nhà nước cao hơn so với báo cáo của các tổ chức tín dụng là
do: Ngân hàng Nhà nước thực hiện chuyển nhóm nợ theo đúng quy
định hiện hành trong khi một số tổ chức tín dụng thực hiện phân
loại nợ, ghi nhận nợ xấu trong báo cáo tài chính thấp hơn thực
tế để giảm chi phí trích lập dự phòng rủi ro.
Các tiêu chí phân loại nợ theo quy định hiện hành có bao gồm
tiêu chí định lượng và tiêu chí định tính. Quy định này phù hợp
với thông lệ quốc tế, nhưng do năng lực quản trị rủi ro của các
tổ chức tín dụng không đồng đều, nên việc sử dụng các tiêu chí
định tính trong phân loại nợ có thể dẫn đến sự khác nhau về nhóm
nợ khi xác định và ghi nhận nợ xấu của tổ chức tín dụng.
Nguyên nhân khách quan và chủ quan dẫn đến nợ xấu của các tổ
chức tín dụng tăng nhanh trong thời gian cũng được ông Bình diễn
giải cụ thể.
Đưa con số trong giai đoạn 2008 - 2011, tốc độ tăng trưởng dư nợ
tín dụng bình quân là 26,56% nhưng tốc độ tăng trưởng nợ xấu
bình quân ở mức 51%, Thống đốc lý giải nguyên nhân từ cuối năm
2008, do tác động tiêu cực của cuộc khủng hoảng tài chính và suy
thoái kinh tế toàn cầu nên môi trường kinh doanh trong nước gặp
rất nhiều khó khăn. Những khó khăn trong hoạt động sản xuất kinh
doanh đã làm cho chất lượng tín dụng suy giảm và nợ xấu tăng
nhanh hơn tốc độ tăng trưởng tín dụng.
Đặc biệt, từ năm 2011 đến nay, tổng cầu của nền kinh tế giảm
mạnh, tiêu thụ hàng hóa gặp nhiều khó khăn, hàng tồn kho lớn,
thị trường bất động sản đóng băng, năng lực tài chính của doanh
nghiệp giảm sút... làm cho tốc độ tăng trưởng dư nợ tín dụng năm
2011 chậm lại đáng kể và trong 7 tháng đầu năm 2012 chỉ tăng
1,02% nhưng nợ xấu tăng tới 45,5%.
Ở nguyên nhân chủ quan, theo Thống đốc Bình, công tác quản trị,
điều hành hoạt động tín dụng của một số tổ chức tín dụng còn bất
cập. Như việc thẩm định, quyết định cho vay, kiểm tra sử dụng
vốn vay, giám sát tình hình sản xuất kinh doanh của khách hàng
chưa tuân thủ đúng quy định. Công tác phân tích, đánh giá, phân
loại khách hàng, lĩnh vực kinh doanh chưa sát với thị trường để
có biện pháp ứng xử kịp thời. Việc đánh giá tài sản đảm bảo cao
hơn giá trị thực tế, nhận tài sản đảm bảo không đầy đủ tính pháp
lý, có tranh chấp dẫn tới tình trạng khó xử lý, phát mại hoặc
phát mại được thì giá trị thu hồi thấp. Một số tổ chức tín dụng
áp dụng chiến lược tăng trưởng tín dụng nhanh trong khi năng lực
quản trị rủi ro còn nhiều hạn chế và chậm được cải thiện, đặc
biệt là các ngân hàng thương mại cổ phần chuyển đổi từ nông thôn
lên đô thị dẫn đến nợ xấu tăng nhanh hơn dư nợ tín dụng...
Nguyên nhân tiếp theo được nhìn nhận là trong những năm gần đây,
các tổ chức tín dụng, nhất là các tổ chức tín dụng cổ phần liên
tục tăng vốn điều lệ dẫn đến sức ép tăng trưởng tín dụng để đảm
bảo hiệu quả kinh doanh. Nhiều tổ chức tín dụng có tốc độ tăng
trưởng tín dụng hàng năm quá cao (trên 50%), trong khi khả năng
về quản trị rủi ro, giám sát vốn vay còn bất cập.
Bên cạnh đó, năng lực thanh tra, giám sát của Ngân hàng Nhà nước
trong một thời gian dài còn hạn chế, chưa phát huy hiệu lực,
hiệu quả trong việc phát hiện, ngăn chặn và xử lý kịp thời các
vi phạm và rủi ro trong hoạt động tín dụng của các tổ chức tín
dụng, nhất là các vi phạm quy định về hạn chế cấp tín dụng và
việc đầu tư quá mức vào một số lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro cao.
Theo VnEconomy
