Chỉ điểm qua tại 6 doanh nghiệpsản xuất, kinh doanh khí hoá lỏng: (Cty CP dầu khí Anpha S.G, Cty TNHH TM - DVGia Đình, Cty gas Petrolimex, Cty khí hoá lỏng miền Bắc, Cty khí hoá lỏng miềnNam, Tổng công ty khí) kinh doanh khí hoá lỏng (gas) và một số đơn vị làm tổngđại lý, đại lý phân phối cho các công ty trên ở tất cả các khâu, nhập khẩu, sảnxuất, phân phối gas cho thấy ở tất cả các khâu đều chưa được các doanh nghiệp tổchức và quản lý một cách khoa học dẫn đến giá gas cao và biến động nhiều theochiều hướng tăng, quyền lợi của người tiêu dùng chưa được bảo vệ cả về giá cả vàchất lượng, an toàn của sản phẩm gas.
Trong đó có hơn 20 doanh nghiệpnhập khẩu thường xuyên với khối lượng đáng kể, bình quân mỗi doanh nghiệp nhậpkhẩu vào khoảng 30.000 tấn/năm. Tuy nhiên, hoạt động nhập khẩu gas theo từngchuyến nhỏ lẻ với chất lượng không được kiểm soát, các doanh nghiệp phải nhậpgas từ nhiều nhà cung cấp khác nhau, khối lượng, giá mua hoàn toàn phụ thuộc vàogiá gas thế giới và nhà cung cấp.
Hơn nữa giá gas thế giới tăngnhanh dẫn đến giá vốn hàng nhập khẩu của các đơn vị tăng lên và biến động nhiều(mặc dù Nhà nước đã có chính sách bình ổn giá gas bằng việc trong năm 2007 đã 2lần giảm thuế suất thuế nhập khẩu từ 5% xuống 2%vào tháng 7/2007) nhưng vẫnkhông giảm được giá vốn của gas nhập khẩu.
 |
| (Ảnh minh họa) |
Từ đó dẫn đến việc giá gas bán lẻtrên thị trường trong thời gian qua tăng lên. Một khó khăn vướng mắc nữa trongviệc quản lý các đơn vị đầu mối nhập khẩu và kinh doanh gas là hiện nay Nhà nướcchưa có qui định về điều kiện kinh doanh nhập khẩu và giá bán khí đốt hoá lỏngnhư: qui định về phương tiện vận tải chuyên dụng để vận chuyển, qui định về đăngký kế hoạch nhập khẩu, qui định về chất lượng, giá bán khí đốt hóa lỏng trong hệthống phân phối thuộc quyền quản lý của doanh nghiệp, qui định về thống nhất ghitên, biểu tượng, qui định về phòng chống cháy, nổ và bảo vệ môi trường trong quátrình hoạt động kinh doanh, qui định về chất lượng vỏ bình và kiểm tra định kỳchất lượng vỏ bình, qui định về việc mua bảo hiểm và cấp sổ bảo hiểm cho kháchhàng tiêu thụ khí đốt hoá lỏng...
Chưa giảm giá tối đa để bìnhổn giá bán lẻ trên thị trường
Tổng công ty Khí thuộc Tập đoànDầu khí Việt Nam là đơn vị duy nhất tổ chức sản xuất gas trong nước. Theo sốliệu thống kê, tổng sản lượng gas tiêu thụ trong nước 6 tháng đầu năm 2008 đạt123.458 tấn, chiếm 30% tổng sản lượng tiêu thụ gas trong nước. Nguồn nguyên liệusản xuất chủ yếu được cung cấp từ nguồn khí ẩm mỏ Bạch Hổ với giá rất thấp, năm2007 giá 2cens/m3, năm 2008 là 5cens/m3.
Hơn nữa, chi phí sản xuất cũngrất thấp do chi phí khấu hao TSCĐ của nhà máy sản xuất gas (Nhà máy Dinh Cố) đãkhấu hao hết, do vậy giá thành sản xuất gas thấp với mức năm 2007 là 2.391 đ/kg,6 tháng năm 2008, giá thành sản xuất gas là: 3.748đ/kg. Như vậy giá thành sảnxuất gas trong nước rất thấp so với giá vốn gas nhập khẩu. Tuy nhiên về giá bángas sản xuất trong nước của Tổng công ty Khí cho các đơn vị đầu mối kinh doanhgas trong nước được Chính phủ qui định: Thực hiện theo giá thị trường nhưng đượcphép giảm giá không quá 5% so với giá hàng nhập khẩu tại cùng thời điểm.
Nhưng thực tế Tổng công ty Khí đãbán cho các đơn vị đầu mối với giá thấp hơn giá nhập khẩu tại cùng thời điểmnhưng tỷ lệ giảm so với giá nhập khẩu còn thấp: bình quân hàng tháng năm 2007giảm 0,7%, 6 tháng đầu năm 2008 giảm 0,3%. Như vậy so với qui định của Chínhphủ, Tổng công ty chưa thực hiện giảm giá tối đa để bình ổn giá bán lẻ trên thịtrường.
Một số đơn vị mua gas sản xuấttrong nước của Tổng công ty Khí nhưng không bán trực tiếp đến người tiêu dùng màbán lại cho các đơn vị đầu mối kinh doanh khác gây ra hiện tượng mua bán lòngvòng đẩy giá lên cao, nhất là với hai công ty cổ phần (Công ty cổ phần khí hoálỏng miền Bắc và Cty cổ phần khí hoá lỏng miền Nam) do Tổng cty Khí giữ cổ phầnchi phối (2 công ty này nhập khẩu khoảng 30% sản lượng tiêu thụ, 70% sản lượnggas mua của Tổng công ty Khí).
Bên cạnh đó, chính phủ có chủtrương từ ngày 01/01/2009 đấu thầu giá bán gas sản xuất trong nước, không quiđịnh giá bán và quyền được mua riêng cho Tổng công ty Khí thì việc tham gia giảmgiá bán để bình ổn giá gas trong nước khó có thể thực hiện được vì Tổng cty Khíkhông còn nắm vị thế đối với sản lượng gas sản xuất trong nước, các đơn vị trúngthầu phải bán theo giá trúng thầu.
TheoNhư Anh
