Sau nhiều ngày đặt trạm thu mua khóm (dứa) với giá cao hơn giá thị trườngtại Châu Thành (Tiền Giang), hai ngày qua thương lái Trung Quốc đột ngột biếnmất khiến nhiều thương lái VN “khóc ròng” vì lỡ ôm hàng.


Thương lái Trung Quốc lại bỏ rơi... dứa
Thương lái Trung Quốc tại điểm mua dứa trước cửa Công ty CP Rau quả Tiền Giang ngày 20-5 - Ảnh: Thành Bắc

Trở lại cầu Kênh Xáng (quốc lộ 1A, huyệnChâu Thành, Tiền Giang) vào ngày 28-5, chúng tôi không còn chứng kiếncảnh tấp nập mua bán dứa, lựa hàng, đóng gói, xếp hàng lên containerlạnh... của các thương nhân Trung Quốc (TQ) vào cuối tuần trước. Thayvào đó chỉ lác đác một số thương lái mang dứa đến bán cho Công ty CP Rauquả Tiền Giang. Khi nghe chúng tôi hỏi về những thương lái TQ, anh N. -một người chuyên gom dứa cung cấp cho công ty này - ngơ ngác cho biết“họ biến mất hai ngày nay, chẳng biết vì lý do gì...”.

Trước đó, theo tìm hiểu của chúng tôi, thông qua bà Nguyễn Thị Năm (xãMỹ Đức Tây, huyện Cái Bè), người đứng tên thu mua khóm cho thương láiTQ, dứa Queen loại 1, tức từ 1,2kg/trái trở lên, được các thương lái TQmua với giá khá cao, 4.000-4.200 đồng/kg. Ông Võ Văn Bon, giám đốc Côngty CP Rau quả Tiền Giang - đơn vị chuyên mua nguyên liệu dứa trong khuvực, cho biết do giá mua dứa bình quân của công ty chỉ 3.200-3.400đồng/kg, nên không thể cạnh tranh với thương lái TQ tại thời điểm nhữngthương lái này tổ chức gom hàng ngay trước nhà máy.

Theo ông Bon, trong khi nhu cầu nguyên liệu của nhà máy lên tới 110 tấndứa/ngày, số lượng dứa mà công ty mua được trong thời gian có trạm thumua của TQ chỉ đạt 60-70 tấn/ngày, không đáp ứng đủ công suất nhà máy.Tuy nhiên, công ty không thể nâng giá cao hơn vì giá xuất khẩu khôngtăng, nếu giá đầu vào tăng công ty sẽ bị lỗ. Mặc dù công ty có vùngnguyên liệu khoảng 2.700ha ở Tân Phước, nhưng không ràng buộc nông dânphải bán dứa cho công ty mà ở đâu mua giá cao thì bán.

Trong thời gian thương lái TQ đặt trạm mua dứa ngay vùng nguyên liệu củatỉnh Tiền Giang, thương lái người Việt đã đổ xô đi săn lùng dứa loại 1 ởKiên Giang và Tân Phước (Tiền Giang) về bán. Tuy nhiên theo nông dântrồng dứa ở Tân Phước, sản lượng dứa loại này không nhiều, chỉ chiếm10-20% nên muốn mua nhiều cũng không có. Đây là một trong những nguyênnhân thương lái TQ “biến mất” không ai hay biết. Có tin họ đến huyện ThủThừa (Long An) để mua, nhưng chưa có cơ quan chức năng nào xác nhận.

Theo ông Bon, các thương lái TQ mua dứa rồi đóng container lạnh chở vềQuảng Đông và Quảng Tây để bán cho người tiêu dùng sử dụng tươi chứkhông chế biến đóng hộp. Có điều lạ là hiện giá dứa tại Vân Nam (TQ)bình quân chỉ khoảng 3.000 đồng/kg nhưng không hiểu sao thương lái TQlại sang VN mua dứa với giá cao như vậy. Việc họ không đăng ký kinhdoanh mà nhờ thương lái người Việt đứng ra mua vài bữa rồi “biến mất” làđiều không bình thường.

Các cơ quan chức năng không thể làm ngơ

Theo một số chuyên gia nông nghiệp, không thể coi việc thương lái TQ đến tận các vùng trồng cây nông nghiệp của VN để tự do mua gom nông sản đưa về nước trong một thời gian dài vừa qua là điều bình thường trong thương mại tự do. Theo TS Võ Mai, chủ tịch Hội Làm vườn và trang trại VN, trách nhiệm của chính quyền địa phương ở đâu khi người TQ sang VN bằng đường du lịch vào tận vùng quê để thu gom nông sản trong thời gian dài? Nếu họ đi du lịch tại sao lại mua gom hàng, nếu mua gom hàng thì đã có giấy phép hay chưa, có giấy phép thì đánh thuế thế nào?

Để tránh những chuyện đáng tiếc lặp lại, chính quyền địa phương cần phải kiểm soát được những thương lái nước ngoài để buộc họ làm ăn theo đúng pháp luật VN, đảm bảo thực hiện đúng hợp đồng và hạn chế rủi ro cho người nông dân.

TRẦN MẠNH
 

Theo Tuổi Trẻ