'Nhiều thầy cô Việt còn lười làm thí nghiệm cho học sinh'

Câu chuyện về chất lượng đào tạo của nhà trường cũng như việc hổng kiến thức của học sinh, sinh viên lâu nay vẫn là một trong những chủ đề nóng được bàn tán trên mạng. 

Mới đây, hình ảnh chàng trai làm sạch thiết bị điện tử bằng cách phụt nước lan truyền trên Facebook. Nhiều người cho rằng hành động này là một trong những hậu quả của việc đào tạo kém chất lượng tại Việt Nam.

Hình ảnh chàng sinh viên vệ sinh thiết bị điện bằng cách phụt nước gây tranh cãi cộng đồng mạng. Ảnh chụp màn hình.

Cụ thể, theo chia sẻ, một chủ cửa hàng vì bận việc nên giao cho nhân viên là sinh viên mới ra trường vệ sinh nhà điều hành hệ thống xử lý nước. Trước yêu cầu này, 2 chàng trai đã xịt nước vào thiết bị để lau chùi từng bộ phận. Không ít thành viên mạng thể hiện rõ sự bất bình trước việc làm thể hiện sự thiếu hụt kiến thức căn bản của sinh viên.

Nhiều ý kiến thẳng thắn nhận định vấn đề do nhiều bạn còn trẻ nhưng rất thụ động và lười tư duy. “Việc phát triển hay dậm chân tại chỗ, ra trường kiếm được việc làm tốt hay thất nghiệp, được đề bạt làm sếp hay vẫn là nhân viên tàng tàng không phải do công ty hay ông sếp nào cả, mà ở chính cá nhân đó”, một người dùng Facebook viết.

Cũng có ý kiến cho rằng bên cạnh việc trách móc sinh viên lười nhác thì chất lượng đào tạo tại các trường học cũng là chủ đề đáng nói sau câu chuyện trên. 

Thiết bị thực hành chất lượng là xa xỉ

Thúy Hằng, sinh viên khoa Hóa học của một trường đại học tại Hà Nội, cho hay ở khoa cô, nhiều phòng thí nghiệm xuống cấp trầm trọng. Dù các giảng viên luôn cố gắng giữ gìn, đảm bảo hóa chất và dụng cụ, chất lượng vẫn không thực sự tốt như mong đợi của sinh viên.

Ngoại trừ những trang thiết bị đặc thù, dụng cụ làm thí nghiệm mà sinh viên được tiếp cận chủ yếu là hàng rẻ tiền, không rõ nguồn gốc xuất xứ dẫn đến kết quả thực hành thường không chính xác.

Theo yêu cầu, thời gian học tập của các sinh viên chuyên ngành Hoá chủ yếu là ở phòng thí nghiệm. Tuy nhiên, với môn Hoá phân tích, nhận diện hoá chất từ các lọ mất nhãn, nhiều bạn trẻ vẫn phải loay hoay trước bài tập phân tích ion trong dung dịch bởi ống nghiệm cũ, dính tạp chất từ những lần thí nghiệm trước.

“Cứ nghĩ đến việc bước vào phòng thí nghiệm là mình ngán ngẩm vì đồ đạc thiếu thốn, kém chất lượng. Những thứ như ống nhiệm, thìa múc, ống ti ô... rất rẻ, chỉ khoảng 2.000-3.000 đồng/ống, cũng phải dùng lại nhiều lần khiến đồ bẩn, nứt hỏng. Ở nước ngoài, những dụng cụ như vậy thường dùng một lần là bỏ. Chưa kể đến việc thiếu, hỏng hoá chất, dụng cụ thực hành cho nhiều thí nghiệm khó...”, nữ sinh chia sẻ. 

Dụng cụ thực hành đạt chuẩn chất lượng vẫn đang là vấn đề nan giải tại nhiều trường học. Ảnh minh hoạ.

Tương tự, nhiều sinh viên tại các trường kỹ thuật cũng nhiều lần phải khóc thét vì thiếu thiết bị học tập. Học viết code trên máy tính đời cổ, không cập nhật window, nhiều sinh viên dùng chung máy tính trong giờ thực hành, làm bài tập lập trình trên giấy là điều không xa lạ với nhiều trường đại học hiện nay. 

Đăng Khoa, sinh viên chuyên ngành Điện tử tại Hà Nội, cho biết ở trường, các môn học được chia cứ một giờ lý thuyết, lại có 2 giờ thực hành. Dù thời khoá biểu phân chia đều đặn nhưng nhà trường lại thiếu máy tính cho sinh viên thực hành.

"Do cơ sở vật chất hạn chế, các thầy cô thường chia nhóm 3-4 sinh viên dùng chung một máy tính. Việc dùng chung như vậy sẽ ảnh hưởng rất nhiều đến tiếp thu kiến thức của mỗi người. Thậm chí, chúng mình còn phải học lập trình trên giấy, điều này khiến việc phát hiện lỗi rất khó khăn, nhiều khi không biết mình làm đúng hay sai", nam sinh cho hay. 

Nhiều thầy cô còn lười làm thí nghiệm 

Thầy M.V, giảng viên ngành Vật lý tại Hà Nội, bày tỏ chất lượng đào tạo của giáo dục Việt Nam hiện là vấn đề bất cập, nhức nhối nhất hiện nay.

“Sách giáo khoa phổ thông đều hướng dẫn học sinh học Định luật Bernouli, các định luật bảo toàn... Nhưng hỏi nguyên tắc hoạt động của máy bơm nước như thế nào, tôi đảm bảo không em nào biết”, anh nhận xét.

Theo giảng viên này, cách đào tạo của nước nhà hiện còn thiên về lý thuyết quá nhiều mà không chú trọng tới thực hành và kiến thức thực tế. So sánh giữa việc đào tạo của Nhật Bản và Việt Nam, ở đất nước bạn, việc đào tạo luôn chú trọng, cân đối giữa lý thuyết và thực hành.

Cụ thể, ở bài học về hiện tượng quang phát quang (lân quang), các em sẽ được chiếu đèn vào một túi hạt nhựa. Khi tắt đèn, có túi phát ra màu xanh dương, túi phát màu đỏ... Sau tiết học, tất cả đều nắm rõ định nghĩa về hiện tượng này.

Cùng chủ đề, học sinh Việt Nam chỉ được học lý thuyết huỳnh quang phát ra ánh sáng bị tắt nhanh hơn lân quang. Khi kiểm tra, hầu như không em nào có thể giải thích về hiện tượng này.

Nam giảng viên cũng lý giải thêm, điều này phụ thuộc nhiều lý do, "nhưng chung quy lại là thầy cô lười làm thí nghiệm", anh nhấn mạnh.

Cũng theo anh, nhiều giáo viên, nhất là những người trẻ mới ra trường, rất nhiệt huyết nhưng sau 1, 2 năm cũng lại quay ra lo dạy thêm, lo gia đình, cơm áo, gạo tiền… Bên cạnh đó, thiết bị thí nghiệm trang bị cho các trường phổ thông kém chất lượng, có đồ dùng một vài lần là hỏng cũng là yếu tố tác động lớn.

Cũng với tình trạng trên, Lan Anh, một giáo viên trẻ chia sẻ về câu chuyện thực tập của mình tại trường phổ thông ở Vĩnh Phúc.

“Có giáo viên sau khi nhận thiết bị phản ánh bài thí nghiệm đo từ trường Trái Đất hoạt động không ổn định kim xoay vòng liên tục nên không đo được. Thay vì đưa ra phương án khắc phục, bạn ấy không làm điều đó. Bạn ấy chỉ cần làm thế nào để hiệu trưởng ký vào bản nghiệm thu để hoàn thành chỉ tiêu", cô chia sẻ.

Trên thực tế, để chuẩn bị một bài dạy thí nghiệm hiệu quả, các giáo viên cần đầu tư nhiều thời gian và công sức. Vì những lý do khách quan, hầu hết không đáp ứng được điều này một cách chu toàn.

Ngoài ra, ở nhiều trường đại học, dù sinh viên được thực hành bài bản, việc không có điều kiện vận dụng thực tế cũng dẫn đến chuyện kiến thức ngày càng  mai một. Đơn giản vì giáo viên cũng ít có cơ hội, hay nói đúng hơn và thiếu kiến thức thực tế.

"Bạn học định luật Ohm rất thuộc, nhưng cho bạn một ổ cắm và đấu 2 cái đèn song song thì không phải ai cũng làm được. Điều này là do thiếu vận dụng", nữ giáo viên nói.