Tháng 1/2009, một ngườiChechnya tị nạn chính trị ở Áo bị bắn chết ngay trước một siêu thị ở Vienna. Cácnhà điều tra Áo cho biết những cuộc điều tra của họ cuối cùng cho thấy Tổngthống Chechnya Ramzan Kadyrov có thể là người đã ra lệnh thực hiện vụ giết ngườitheo hợp đồng này?
 |
| Phác thảo chân dung nghi phạm giết chết Umar Israilov |
Umar Israilov, công dân Nga gốc Chechnya 27tuổi, bay khỏi Chechnya năm 2004 và xin tị nạnchính trị ở Áo. Khi Israilov rời siêu thịEurospar nằm trên đường Leopoldauerstrasse ởthành phố Vienna nước Áo vào khoảng trưa ngày13/1/2009 thì bị hai người đàn ông bắn chết.
Israilov chính là người chống lạiTổng thống Chechnya trước Tòa án châu Âu về nhân quyền. Manfred Nowak, Giám đốcViện Ludwig Boltzmann về nhân quyền ở Vienna, nói: "Chúng ta đã có đủ bằng chứngvề sự dính líu của Kadyrov trong những vụ việc vi phạm nhân quyền ở mức độ nặng,trong đó bao gồm cả sự tra tấn". Hiện nay cơ quan công tố ở Vienna hợp tác vớiBộ Tư pháp xem xét báo cáo dài hàng trăm trang của các nhà điều tra.
Trong nhiều năm qua, nhiều tổchức nhân quyền trên thế giới đã lên tiếng tố cáo Kadyrov liên quan đến những vụmất tích ở Chechnya và những cuộc giết chết nhiều đối thủ chính trị của ông ta,trong đó có nhà báo nữ Anna Politkovskaya (bị giết chết năm 2006) và nhà hoạtđộng nhân quyền Natalya Estemirova (bị bắt cóc và giết chết trong tháng 7 nămngoái).
Umar Israilov đương nhiên là nhânchứng rất có giá trị để chống lại Tổng thống Kadyrov vì anh ta cũng là cựu thànhviên của tổ chức an ninh do Kadyrov lãnh đạo, nhưng anh tuyên bố bị cưỡng ép gianhập lực lượng này. Theo đơn kiện đầu tiên của Israilov lập năm 2006 gửi đến cơquan công tố Vienna và Tòa án châu Âu về nhân quyền, Israilov nói anh bị Kadyrovtra tấn năm 2003.
Israilov bị Tổng thống Chechnyabuộc tội giết chết 2 đặc vụ và 4 thành viên của đội bảo vệ an ninh tổng thống,nhưng châu Âu và nước Áo nói riêng luôn từ chối yêu cầu dẫn độ Israilov vềChechnya để xét xử. Có thể vì vậy Kadyrov đã chọn phương án khác, đó là ám sátIsrailov.
 |
Sau khi đã lần ra đượcIsrailov, một người Chechnya tự xưng là doanh nhân Artur Kurmakayev - ngườitừng ngồi tù ở Đức từ năm 2003 đến 2006 vì tội tống tiền và đe dọa ngườikhác - đã chủ động tiếp xúc với Israilov. Theo báo cáo của các nhà điều traÁo, Kurmakayev đã trao số điện thoại của Tổng thống Kadyrov cho Israilov vànói nếu anh chịu xin lỗi Kadyrov và rút lại đơn kiện ở Tòa án châu Âu vềnhân quyền thì mọi chuyện sẽ được bỏ qua.
Vài cuộc gặp mặt diễn ra sau đó,và trong một cuộc gặp mặt (có lẽ diễn ra trong một nhà thờ Hồi giáo ở Vienna)cả Israilov và Kurmakayev đều mang súng và đe dọa lẫn nhau. Trong một lần khác,Israilov đã bí mật ghi âm cuộc nói chuyện giữa 2 người với nhau. Đến ngày9/6/2008, Israilov nhận được những lời đe dọa mới từ Kurmakayev. Ngày 19/6/2008,cảnh sát Áo bắt giữ Kurmakayev.
Sang ngày hôm sau, cảnh sát Áocho Kurmakayev lên chuyến máy bay đến Moskva. Dường như Kurmakayev chưa phải làngười duy nhất trong mạng lưới hoạt động ngầm của Kadyrov. Ngày 8/7/2008, luậtsư của Israilov viết lá thư thỉnh nguyện sự bảo vệ cá nhân dành cho thân chủ củabà nhưng cũng không được chấp thuận. Trong khi đó, có vẻ như sát thủ đã định vịđược Israilov.
| |
| Tống thống Ramzan Kadyrov tay cầm khẩu súng mạ vàng Makarov, năm 2007 |
Theo điều tra, một ngườiChechnya sống ở Vienna tên là Otto Kaltenbrunner đã vài lần bay đếnGrozny trước khi xảy ra vụ giết chết Israilov ở Vienna. Ông ta là đồngsáng lập một câu lạc bộ văn hóa ở St. Polten gần Vienna, nơi gặp mặt củanhững người Chechnya sống lưu vong ở Áo. Nhưng thật ra các nhà điều trakhông tin Kaltenbrunner quan tâm đến văn hóa và truyền thông Chechnyamà đúng hơn là đang lập ra một "chiến dịch bí mật" để thu thập thông tinvề người Chechnya.
Các nhà điều tra Áo tin rằngKaltenbrunner là người tiếp xúc với Tổng thống Kadyrov và chịu trách nhiệm về"tổ chức hậu cần" cho vụ ám sát Israilov ngày 13/1/2009. Vào ngày này, có 2chiếc xe hơi chạy đến địa chỉ của Israilov: một chiếc Volvo màu xanh lắp kínhtối đăng ký tên Kaltenbrunner, và một chiếc Opel Astra màu đỏ. Israilov bướckhỏi siêu thị và sau đó bị bắn chết. Hai khách qua đường kịp thời dùng điệnthoại di động chụp ảnh bọn giết người khi chúng tháo chạy khỏi hiện trường, trêntay vẫn còn cầm súng. Không lâu sau đó cảnh sát Vienna tìm thấy chiếc xe Volvomàu xanh của Kaltenbrunner trong đó có một túi nhựa dùng để bịt miệng nạn nhânvà hai găng tay dùng một lần - những vật chứng mà cảnh sát tin rằng dùng để gâyán.
Kiểm tra điện thoại di động củaKaltenbrunner, cảnh sát cũng tìm thấy một bằng chứng quan trọng: vài bức ảnhchụp Kaltenbrunner ôm Tổng thống Kadyrov. 3 kẻ được cho là sát thủ hiện vẫn cònbị giam giữ. Kaltenbrunner phủ nhận mọi sự liên quan đến cái chết của Israilov.Cho dù chưa có lệnh bắt giữ quốc tế chống lại Kadyrov, song có rất nhiều khảnăng sẽ có một phiên tòa mở ra để xét xử Tổng thống Chechnya trong tương lai...
Theo Thục Miên
An ninh thế giới
